Cần có thêm tiêu chuẩn, quy chuẩn về chất lượng không khí đối với công trình xanh
Việc thông gió và điều hòa không khí có vai trò rất lớn giúp cải thiện chất lượng không khí, nâng cao tiện nghi và sức khỏe cho người sử dụng. Vấn đề này càng quan trọng hơn nữa đối với những công trình xanh và tiết kiệm năng lượng, nhưng thực tế chưa nhận được sự quan tâm đúng mức.
Chuyên gia cho rằng cần có thêm các công cụ, tiêu chuẩn, quy chuẩn và chính sách để dần dần quản lý, đưa những công trình tại Việt Nam tiệm cận với công trình trên thế giới về mặt vệ sinh, tiện nghi, đảm bảo sức khỏe cho người sử dụng.
Hiện nay các tiêu chuẩn về chất lượng không khí trong nhà vẫn nằm rải rác ở các tiêu chuẩn liên quan tới điều kiện khí hậu, chất lượng không khí hay những tiêu chuẩn liên quan. Sau một thời gian nghiên cứu, Hội Môi trường xây dựng Việt Nam đã biên soạn thành công Tiêu chuẩn TCVN 13521:2022 - Nhà ở và nhà công cộng - Các thông số chất lượng không khí trong nhà.
Tiêu chuẩn này quy định giá trị giới hạn các thông số chất lượng không khí trong nhà, áp dụng cho nhà ở và nhà công cộng khi đóng kín cửa chống lạnh trong mùa Đông, hay điều hòa không khí làm mát trong mùa Hè. Đặc biệt, Tiêu chuẩn TCVN 13521:2022 sẽ được dùng làm điều kiện cơ sở để thiết kế kết cấu bao che và hệ thống thiết bị thông gió - điều hòa không khí của tòa nhà, đánh giá tiêu chí về chất lượng môi trường trong nhà đối với các công trình xanh.
Đây là tiêu chuẩn hoàn toàn mới được biên soạn dựa trên khảo sát điều kiện môi trường thực tế ở Việt Nam trong 4 năm liên tiếp, kết hợp tham khảo tiêu chuẩn của một số quốc gia trên thế giới. Do đó, tiêu chuẩn này vừa có tính hiện đại, hòa nhập quốc tế, vừa có tính thực tiễn, khả thi tại Việt Nam.
Tuy nhiên, trước khi Tiêu chuẩn TCVN 13521:2022 được ban hành, Việt Nam chưa hề có quy chuẩn, tiêu chuẩn nào về chất lượng không khí trong nhà, kiểm tra chỉ tiêu về các hợp chất VOCs, formaldehyde hay nấm mốc trước khi đưa vào sử dụng…
Chính vì thế, lĩnh vực này rất cần có thêm các công cụ, tiêu chuẩn, quy chuẩn và chính sách để dần dần quản lý, đưa những công trình tại Việt Nam tiệm cận với công trình trên thế giới về mặt vệ sinh, tiện nghi, đảm bảo sức khỏe cho người sử dụng.
Đối với Việt Nam, đây là vấn đề tương đối mới nên đang thiếu các chuyên gia, phương pháp và công cụ thử, đặc biệt là thiếu phòng thử nghiệm, cũng như điều kiện kinh tế, kỹ thuật để lấy mẫu, đo đạc, quan trắc, giám sát và thử nghiệm, từ đó đánh giá các chỉ tiêu này.
Theo giới chuyên gia, việc thông gió và điều hòa không khí tiêu thụ rất nhiều năng lượng cho công trình, khoảng 50 – 60%. Điều này cũng ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề thông thoáng, điều kiện tiện nghi nhiệt và vệ sinh công trình. Tuy nhiên, hầu hết người dân Việt Nam chỉ quan tâm đến vấn đề điều hòa không khí, còn vấn đề thông gió chưa được quan tâm đúng mức, đặc biệt là vấn đề cấp gió tươi và trao đổi không khí.
Tuy nhiên, báo cáo của Trung tâm an toàn sức khỏe dân cư Canada năm 1998 đã chỉ ra rằng, hoạt động sống của con người ở trong nhà chiếm tới 86,9%. Do đó, chất lượng không khí trong nhà có ảnh hưởng rất lớn đối với sức khỏe con người. Nhận thấy rõ tầm quan trọng của chất lượng không khí trong nhà, nhiều nước trên thế giới đã ban hành Luật không khí sạch và tiêu chuẩn chất lượng không khí trong nhà từ 20 – 30 năm về trước. Điều này có nghĩa là Việt Nam đang chậm hơn nhiều các nước trên thế giới trong việc ban hành tiêu chuẩn về chất lượng không khí trong nhà.
Khác với quy chuẩn mang tính chất bắt buộc áp dụng, việc sử dụng các tiêu chuẩn như TCVN 13521:2022 chỉ mang tính chất khuyến nghị, tự nguyện.
Việc áp dụng các tiêu chuẩn thuộc loại mới trên thế giới như tiêu chuẩn về chất lượng không khí trong nhà ở Việt Nam trong thực tế không phải là điều dễ dàng. Trong tiêu chuẩn này có một số chỉ tiêu liên quan đến kiểm soát vấn đề ẩm mốc, formaldehyde… là những thứ tương đối mới, cá biệt có những vấn đề chúng ta còn đang thiếu các chuyên gia, thiếu tiêu chuẩn phương pháp thử, công cụ, phòng thử nghiệm, cũng như điều kiện về kinh tế, kỹ thuật để đo đạc, lấy mẫu, quan trắc, giám sát và đánh giá các chi tiêu này. “Hiện nay có một số cơ sở có thể làm được, tuy nhiên số lượng chưa nhiều và chi phí vẫn còn cao. Do vậy, cùng với việc ban hành tiêu chuẩn này, rất mong chúng ta sẽ có thêm các đơn vị nghiên cứu, tư vấn, chứng nhận, thử nghiệm các chỉ tiêu về chất lượng không khí trong nhà cũng như các chỉ tiêu phục vụ cho việc công bố môi trường, sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng.