Các mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ yếu bao gồm: thủy hải sản (42,4 triệu USD), cà phê (25,9 triệu USD), hạt điều (23,8 triệu USD), hạt tiêu (7,5 triệu USD), gạo (5,9 triệu USD), cao su (3,2 triệu USD). Ngoài ra, Việt Nam còn xuất khẩu sang I-xra-en một số mặt hàng như: rau quả, chè, sắn, hoa hồi… với tổng kim ngạch các mặt hàng này khoảng trên dưới 1 triệu USD/năm.

Chỉ với dân số hơn 8 triệu người, nhưng I-xra-en là thị trường tiêu thụ cà phê quan trọng nhất của Việt Nam tại khu vực Trung Đông do tại I-xra-en có nhiều doanh nghiệp chế biến cà phê để xuất khẩu sang thị trường khu vực và các nước châu Âu, châu Mỹ. Năm 2013, xuất khẩu cà phê sang I-xra-en chiếm 56% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này sang các nước Trung Đông.

Bên cạnh cà phê, I-xra-en cũng là thị trường quan trọng nhất của Việt Nam tại khu vực Trung Đông đối với mặt hàng hạt điều khi kim ngạch xuất khẩu sang I-xra-en của mặt hàng này chiếm tới 30% tổng kim ngạch xuất khẩu hạt điều sang các nước Trung Đông.

Với những mặt hàng khác, I-xra-en đều là đối tác nhập khẩu lớn hàng đầu như thủy hải sản (thị trường nhập khẩu lớn thứ 3 với tỉ trọng khoảng 20%), gạo (thị trường nhập khẩu lớn thứ 3, tỉ trọng 16%), cao su (thị trường nhập khẩu lớn thứ 3, tỉ trọng 7%), hạt tiêu (thị trường nhập khẩu lớn thứ 4, tỉ trọng 8%).

Cũng theo số liệu của Tổng cục Hải quan, 6 tháng đầu năm 2014, kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông sản sản thị trường I-xra-en có dấu hiệu giảm nhẹ cả về tỉ trọng trong cơ cấu hàng hóa xuất khẩu và so sánh với cùng kỳ năm 2013. Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa nông thủy sản trong 6 tháng 2014 đạt khoảng 45,7 triệu USD, chiếm 13% tổng kim ngạch xuất khẩu và giảm 6% so với cùng kỳ.

Bảng: xuất khẩu nông thủy sản sang I-xra-en 6 tháng 2014 so với cùng kỳ năm 2013

Đơn vị tính: USD

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Xuất khẩu nông sản sang I-xra-en giảm trong 6 tháng đầu năm là do các yếu tố khách quan đặc biệt là tình hình chính trị có nhiều diễn biến phức tạp, bất ổn, xung đột bùng phát giữ I-xra-en và Pa-le-xtin làm ảnh hưởng không nhỏ tới các hoạt động ngoại thương giữa I-xra-en và các nước khác.

I-xra-en có mạng lưới các thương nhân năng động, có sơ sở sản xuất, xuất nhập khẩu ở nhiều nước Trung Đông, châu Âu, châu Mỹ nên hàng năm họ tập hợp được nhu cầu lớn trong việc nhập khẩu lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm nông, thủy sản của Việt Nam một mặt nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước, một mặt là để chế biến lại thành các thực phẩm ăn liền như các loại thủy sản, hạt điều phục vụ cho việc phân phối trong hệ thống bán hàng của mình. Trong khi đó, các loại nông sản, gia vị như hạt tiêu, hoa hổi, quế…được thương nhân I-xra-en nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng cho người tiêu dùng theo đạo Hồi ở Trung Đông.

Triển vọng và phương hướng thúc đẩy xuất khẩu nông sản sang I-xra-en

Về triển vọng trong trung và dài hạn, do I-xra-en không thể trồng được các loại nông sản của Việt Nam trong khi nhu cầu tiêu thụ các loại nông sản này tại I-xra-en và khu vực Trung Đông là rất lớn, nếu vượt qua được các bất ổn chính trị, xung đột trong khu vực thì xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang thị trường này sẽ được tăng lên rất đáng kể.

I-xra-en sở hữu nhiều công nghệ tiên tiến đặt biệt là trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp nhưng lại rất hạn chế về tiềm năng đất đai và lao động. Để đáp ứng nhu cầu trong nước cũng như của cả khu vực, các thương nhân I-xra-en rất năng động trong việc tìm kiếm cơ hội hợp tác sản xuất, tiêu thụ các sản phẩm nông sản với các nước khác. Do đó, Việt Nam cần chú trọng, tìm cơ hội khuyến khích doanh nghiệp I-xra-en vào Việt Nam hợp tác, chuyển giao công nghệ đi cùng với bao tiêu đầu ra cho sản phẩm nông sản trên cơ sở hai bên cùng có lợi.