Một số điểm cần lưu ý kể từ khi CEDEAO áp dụng chung một biểu thuế quan
Cấu trúc biểu thuế quan chung (TEC/CEDEAO) được xây dựng dựa trên Hệ thống hài hòa được các nước thành viên thông qua vào tháng 12/2012 tại Abidjan; gồm 5.899 dòng thuế, chia thành 5 loại thuế như sau: Loại thứ nhất gồm 85 dòng thuế có mức thuế là 0% xếp vào vào nhóm 0; loại thứ 2 gồm 2.146 dòng thuế có mức thuế là 5%, xếp vào nhóm 1; loại thứ 3 gồm 1.373 dòng thuế có mức thuế là 10%, xếp vào nhóm 2; loại thứ 4 gồm 2.165 dòng thuế có mức thuế là 20%, xếp vào nhóm 3; và loại thứ 5 gồm 130 dòng thuế có mức thuế là 35%, xếp vào nhóm 4. Do có sự khác nhau giữa các loại thuế này mà TEC/CEDEAO có những biện pháp bổ sung như sau:
- Thuế điều chỉnh nhập khẩu (Taxe d’ajustement à l’importation – TAI) là thuế áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu từ một nước thứ 3 vào một nước thành viên trong khối, khi nước thành viên này đang áp dụng thuế MFN cao hơn mức thuế TEC; hoặc khi sản phẩm này nằm trong danh sách những sản phẩm thuộc phụ lục C/REG ngày 1 tháng 9 năm 2013 về các biện pháp bảo hộ bổ xung trong quá trình thực hiện TEC/CEDEAO. Thời gian áp dụng TAI là 5 năm kể từ khi TEC/CEDEAO bắt đầu có hiệu lực; khoản chênh lệch giữa thuế MFN và thuế TEC/CEDEAO là mức thuế TAI đối đa mà một nước thành viên của khối được phép áp dụng.
- Thuế bảo hộ bổ xung (Taxe Complémentaire de protection - TCP) là loại thuế áp dụng đối với hàng hóa đến từ nước thứ 3 trong hai trường hợp sau : (i) Trường hợp thứ nhất là khi số lượng nhập khẩu một hàng hóa nào đó vào lãnh thổ thuế quan của một nước thành viên trong một năm bằng hoặc lớn hơn 25% lượng trung bình nhập khẩu của 3 năm gần nhất (năm có dữ liệu thống kê); (ii) Trường hợp thứ hai là giá nhập khẩu trung bình của tất cả các lô hàng (tính theo giá CIF), vào một nước thành viên, của một hàng hóa nào đó trong 1 tháng, tính theo đồng nội tệ dưới 80% giá nhập khẩu trung bình của 3 năm có số liệu gần nhất. Sau khi tính toán, nếu giá trị tuyệt đối của các lô hàng nhập khẩu quá nhỏ so với lượng sản xuất hoặc tiêu dùng thì thuế TCP không áp dụng. Thuế TCP cộng với thuế MNF, cộng với thuế TAI không được vượt quá mức thuế suất 70%. Thuế TCP được phép duy trì trong giai đoạn tối đa là 2 năm đối với trường hợp thứ nhất và 1 năm đối với trường hợp thứ 2.
Điều kiện để được áp dụng thuế TCP:
Một nước thành viên của CEDEAO muốn được áp dụng thuế TCP trước tiên phải tham vấn Hội đồng khối (Commission de la CEDEAO) để xem có biện pháp nào thay thế không? Hội nghị tham vấn sẽ được tổ chức trong vòng 30 ngày kể từ khi nhận được yêu cầu của nước thành viên. Nếu sau Hội nghị tham vấn , nước thành viên muốn áp dụng mức thuế cao hơn mức thuế TEC, Hội đồng khối sẽ lấy ý kiến của Ủy ban quản lý TEC về việc cho phép áp dụng TCP. Trong trường hợp một hàng hóa nào đó nhập khẩu vừa dùng làm đầu vào để sản xuất một hàng hóa khác, vừa dùng như một thành phẩm để tiêu thụ trên thị trường nội địa thì các sản phẩm dùng làm đầu vào (có bằng chứng để chứng minh) sẽ được hưởng thuế giảm.
Trên đây là một số điểm mà các doanh nghiệp Việt Nam cần lưu ý khi làm ăn buôn bán với khu vực thị trường này.