Nho ninh thuận - ăn một lần mà nhớ mãi
Tỉnh Ninh Thuận là nơi nổi tiếng về trồng nho, nho trồng ở Ninh Thuận có hương vị đặc trưng riêng được người tiêu dùng trong cả nước ưa chuộng. Nho Ninh Thuận được nhiều người ưa chuộng như vậy là nhờ có các tính chất, chất lượng đặc thù, khác biệt so với các loại nho khác.
Nho đỏ Ninh thuận có dạng hình cầu, vỏ quả bóng, rất mỏng, quả chín có màu đỏ tươi đến đỏ đậm, có vị ngọt hài hoà với vị chua nhẹ. Trọng lượng quả từ 4,57 - 5,92g/quả; dài từ 18,23 - 21,21mm; rộng từ 17,27 - 19,44mm; trọng lượng chùm từ 166,84 - 254,13g/chùm.
Nho NH.01- 48 Ninh Thuận có dạng hình Oval, vỏ quả có màu xanh vàng nhạt, thịt quả trong, hơi mềm, có vị ngọt đậm đà, chua rất nhẹ, ít chát. Trọng lượng quả từ 5,53 - 6,91g/quả; dài từ 21,64 - 27,21 mm; rộng từ 16,22 - 19,4mm; trọng lượng chùm từ 206,86 - 400,85g/chùm.
Loại quả này có hàm lượng nước từ 82,09 - 87,43%, đường tổng số từ 6,78-9,11%, tổng chất rắn hoà tan từ 15,15 - 16,53%, độ chua từ 0,32 - 0,53%, tổng chất rắn hoà tan/độ chua từ 23,87 - 53,98; nho NH01-48 Ninh Thuận có hàm lượng nước từ 85,14 - 88,16%, đường tổng số từ 7,77 - 11,15%, tổng chất rắn hoà tan từ 11,97 - 13,42%, độ chua từ 0,39 - 0,52%, tổng chất rắn hoà tan/độ chua từ 23,72 - 33,72.
Những tính chất, chất lượng đặc thù của nho Ninh Thuận có được là do điều kiện tự nhiên vùng đất này phù hợp cho cây nho sinh trưởng và phát triển; vùng trồng nho Ninh Thuận được bao bọc bởi ba mặt núi và một mặt biển, phía tây là vùng núi cao giáp Đà Lạt, phía bắc và nam có hai dãy núi chạy ra biển tạo nên vùng có khí hậu đặc trưng bán khô hạn; Ninh Thuận có lượng mưa thấp nhất cả nước, lượng mưa trung bình hàng năm từ 650-750 mm, lượng mưa trong các tháng phân bổ phù hợp theo các giai đoạn và thời kỳ sinh trưởng của cây nho; nhiệt độ trung bình năm giao động từ 27 - 30oC, cao nhất không quá 40oC, thấp nhất không dưới 15oC; độ ẩm trung bình từ 70 - 77% thuận lợi cho quá trình tích lũy nước và đường trong quả nho; số giờ nắng cao, hàng năm giao động từ 2.800 - 2.900 giờ; nho được trồng trên các loại đất thuộc nhóm đất phù sa ít chua, cơ giới nhẹ; đất phù sa ít chua, cơ giới trung bình; đất xám nâu vùng bán khô hạn, cơ giới nhẹ và nhóm đất xám nâu vùng bán khô hạn điển hình, nghèo hữu cơ.
Bên cạnh đặc thù về điều kiện tự nhiên, tính chất, chất lượng đặc thù của nho Ninh Thuận có được còn do bàn tay chăm sóc của người dân nơi đây. Cụ thể: giống được chọn là giống nho đỏ Ninh Thuận và giống nho NH 01-48 Ninh Thuận; nho được trồng với mật độ 2000 cây/ha; giàn cho nho được làm bằng dây thép cao từ 1,8 - 2,0m; khi cắt tỉa nho phải chọn ngọn nho khỏe nhất cho leo lên giàn, cắt bỏ hết các ngọn phụ. Khi ngọn chính đã lên tới giàn, ngắt búp sinh trưởng để các cành cấp 1 phát triển, gọi là tay, một gốc nho chỉ để lại từ 2 - 4 tay. Khi tay mọc dài từ 1- 1,2m lại bấm ngọn để lại trên mỗi cây một số cành cấp 2, gọi là cành quả.Cây nho được trồng vào cuối mùa mưa, từ tháng 12 đến tháng 1.
Có 3 vụ cắt ra trái là đông xuân (tháng 12 đến tháng 1), xuân hè (tháng 4 đến tháng 5), thu đông (tháng 9 đến tháng 10). Người trồng nho phải có kinh nghiệm để chọn đúng thời điểm cắt cành. Khi thu hoạch, dùng kéo cắt cuống chùm, đặt nho vào giỏ nhựa có lót giấy mềm tránh va đập; trước khi bao gói xử lý nho trong rượu etanol 35% với nước ở nhiệt độ 48oC trong một phút và làm lạnh ngay bằng nước sạch và để khô; nho có thể được đặt trong các thùng cứng có tráng lớp paraffin bên trong hoặc nho được bao phủ bằng một lớp nylon mỏng để trên đĩa bằng xốp.
Ngày 23/3/2012, Sở Khoa học và công nghệ tỉnh Ninh Thuận tổ chức công bố chỉ dẫn địa lý “Ninh Thuận” cho sản phẩm nho của tỉnh này, do Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH-CN) chứng nhận. UBND tỉnh Ninh Thuận là cơ quan quản lý chỉ dẫn địa lý “Ninh Thuận”, khu vực địa lý gồm thị trấn Phước Dân, các xã Phước Thuận, Phước Sơn, Phước Hữu (H.Ninh Phước) và xã Phước Nam (H.Thuận Nam).