EVFTA hỗ trợ tích cực cho Việt Nam và EU tiếp cận thị trường, đa dạng hóa nguồn cung
Mặc dù Hiệp định Thương mại Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực trong bối cảnh đặc biệt nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, nhờ các thuận lợi từ Hiệp định đã giúp tăng trưởng xuất khẩu hàng hoá của Việt NAm sang thị trường EU rất tích cực. Đặc biệt, Hiệp định đã hỗ trợ tích cực cho hàng hóa Việt Nam và EU tiếp cận thị trường của nhau, đáp ứng nhu cầu đa dạng hóa nguồn cung của cả hai bên.
Theo đó, năm 2021 và những tháng đầu năm 2022, trao đổi thương mại hai chiều Việt Nam - EU tiếp tục đà phục hồi và tăng trưởng rất mạnh, kể cả so với thời kỳ trước đại dịch. Đặc biệt, Hiệp định EVFTA đã hỗ trợ tích cực cho hàng hóa Việt Nam và EU tiếp cận thị trường của nhau, đáp ứng nhu cầu đa dạng hóa nguồn cung của cả hai bên.
Tại toạ đàm “Tăng kết nối hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng Hiệp định EVFTA” do Báo Công Thương vừa tổ chức, ông Ngô Chung Khanh – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại Đa biên, Nạp Tiền 188bet đánh giá, kim ngạch xuất khẩu rất tích cực, nhiều mặt hàng xuất khẩu sang thị trường EU tăng hai chỉ số là một kết quả rất đáng khích lệ ngay sau khi EVFTA được thực thi.
Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành cũng chỉ ra, thị trường EU không phải là thị trường mới của Việt Nam, điểm mới ở đây, chính là kể từ tháng 8/2020, khi EVFTA có hiệu lực, xuất khẩu Việt Nam đã tăng trưởng dương ngay khi 6 tháng trước đó đang tăng trưởng âm. Đây là chuyển biến rất ấn tượng nhờ chúng ta tận dụng các ưu đãi từ EVFTA . “Nhiều mặt hàng xuất khẩu sang EU tăng trưởng đạt trên 30%, so với với nhiều FTA khác, thì tỷ lệ tận dụng này không phải là nhỏ mà quan trọng là tốc độ thay đổi tỷ lệ tận dụng EVFTA nhanh nhất”- ông Thành nhấn mạnh.
Về phía Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME), ông Tô Hoài Nam – Tổng thư ký Hiệp hội chia sẻ, Hiệp định EVFTA có hiệu lực trong bối cảnh rất đặc biệt ngay thời điểm dịch Covid-19 bùng phát, vượt ra ngoài dự liệu của các Nạp Tiền 188bet . Và bối cảnh mới chỉ bình thường hoá được 1 năm, dù vậy, chỉ trong 1 khoảng thời gian ngắn có một số mặt hàng tăng trưởng xuất khẩu sau thị trường EU rất tốt cho thấy tác động tích cực của hiệp định này.
Theo ông Tô Hoài Nam, do Việt Nam phê chuẩn Hiệp định trước EU nên doanh nghiệp trong nước đã nhập khẩu thiết bị máy móc từ khu vực EU sản xuất ra. “Nếu so sánh với trước đây, chúng ta nhập khẩu thiết bị chất lượng không tốt lắm nay nhờ ưu đãi thuế quan từ Hiệp định EVFTA nên được tiếp cận với hàng hoá có chất lượng tốt”- ông Nam cho hay.
Là một trong những doanh nghiệp rất chủ động và tích cực mở rộng thị trường quốc tế trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ, kể từ năm 1997-1998, Công ty TNHH Đổi mới đã xuất khẩu trực tiếp sang thị trường EU từ năm 1997-1998. Ông Đoàn Lan – Tổng giám đốc Công ty TNHH Đổi mới cho biết, giai đoạn này hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp rất khó khăn, do doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa nên gặp khó khăn về vốn, mặt bằng, nhất là kiểm định chất lượng từ thị trường nhập khẩu. Khi đó các điều kiện, tiêu chí của Việt Nam rất khó được đối tác chấp nhận.
Ông Tô Hoài Nam nhấn mạnh thêm, khi xuất khẩu vào thị trường phát triển, kết nối là điều kiện cần thiết và rất quan trọng nhưng làm thế nào để kết nối và tham gia vào chuỗi giá trị là vấn đề cần quan tâm.
Theo đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, Hiệp định EVFTA mở ra cơ hội giao thương rất lớn cho doanh nghiệp trong nước. Để tiếp cận thị trường EU, các cơ quan chức năng của Việt Nam cũng đã định hướng “dễ làm trước khó làm sau”. Đây là định hướng đúng đắn. Tuy nhiên, khi vào thị trường EU có những điều không thể “dễ làm truóc khó làm sau” mà phải đầu tư bài bản, chú trọng đến sở hữu trí tuệ, quyền của người lao động.
Do đó, chúng ta muốn đứng vững trên thị trường EU, 1 mình doanh nghiệp không làm được mà phải bằng định hướng chiến lược rõ ràng. “Một số nước trong khu vực ASEAN đang tích cực đàm phán với EU, nếu Việt Nam không tận dụng lợi thế của người đi trước, sau này chúng ta sẽ phải cạnh tranh rất quyết liệt. Do vậy, doanh nghiệp cần thiết phải đầu tư theo chiều sâu, dành nguồn lực xứng đáng”- ông Nam khuyến nghị.
Ông Tô Hoài Nam nêu quan điểm, kết nối có hai phương thức đó là theo chiều ngang và chiều dọc. Điều quan trọng ở đây là kết nối theo chiều dọc. Mỗi doanh nghiệp phải đảm nhận tốt phần của mình trong chuỗi cung ứng. Cùng với đó công tác tuyên truyền, các tiếp cận thông tin của các doanh nghiệp hiện rất khác nhau. Với vai trò chủ trì thực hiện chính sách, kế hoạch thực thi EVFTA, thiết nghĩ ngành Công Thương cần đảm đương được công tác tuyên truyền một cách hiệu quả, phải điều tra, khảo sát một cách khoa học, tỉ mỉ để cung cấp thông tin hữu hiệu nhất cho doanh nghiệp về EVFTA.
Nhìn tổng thể trên cơ ở cơ hội từ EVFTA, ông Ngô Chung Khanh cho rằng, nếu nhìn tổng xuất khẩu chung thì tỷ trọng xuất khẩu sang EU tăng chưa tương xứng và thương hiệu hoá Việt Nam tại EU vẫn còn hạn chế. Điều này cho thấy, dư địa thị trường EU còn rất lớn.
Nhận định thêm về vấn đề này, ông Tô Hoài Nam cho rằng, hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam hiện còn phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu từ các quốc gia bên ngoài EU, điều này tạo nên thách thức liên quan đến xuất xứ hàng hoá khi chúng ta muốn tiếp cận thị trường EU. Quy định về xuất xứ hàng hoá, về an toàn vệ sinh đang là thách thức đối với doanh nghiệp Việt Nam trong xuất khẩu sang EU, trong đó doanh nghiệp lớn có thể tiếp cận tốt hơn nhưng sẽ rất thách thức với doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Đặc biệt, trước xu hướng chuyển đổi từ mua sắm truyền thống sang mua sắm thông minh đang tăng trưởng rất nhanh. Vì vậy, theo ông Tô Hoài Nam, nếu không điều chỉnh chính sách phù hợp sẽ thua ngay trên sân nhà. Do vậy trước mắt, cần giảm ngay các thủ tục, rào cản phi thuế quan trong xuất nhập khẩu hơn nữa bởi so sánh với các nước xung quanh, chi phí về thời gian, tiền bạc của chúng ta vẫn cao hơn.
Ông Nam cũng khẳng định, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam sẽ nỗ lực huy động các nguồn lực để hỗ trợ đào tạo nhân lực, thông tin thị trường, tăng sự kết nối kinh doanh cho doanh nghiệp, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp khi tiếp cận thị trường EU.