Trao đổi thương mại Việt Nam với các nước Nam Châu Phi tăng nhẹ trong 9 tháng đầu năm 2014
Tổng kim ngạch XNK giữa Việt Nam và các nước thuộc khu vực phía Nam Châu Phi trong 9 tháng đầu năm 2014
Đơn vị: USD
| Tên nước | 9T/2014 | 9T/2013 | Tăng/Giảm (%) |
| Angola | 96.001.890 | 111.293.217 | -13,74 |
| Bostwana | 15.792.840 | 428.139 | 3588,72 |
| Lesotho | 9.210.705 | 13.441.359 | -31,47 |
| Malawi | 1.937.263 | 3.269.769 | -40,75 |
| Mozambique | 69.656.094 | 84.422.399 | -17,49 |
| Namibia | 19.782.916 | 1.276.053 | 1450,32 |
| Nam Phi | 727.440.159 | 654.810.370 | 11,09 |
| Swaziland | 11.001.354 | 2.536.950 | 333,64 |
| Zambia | 7.557.853 | 37.215.585 | -79,69 |
| Zimbabwe | 26.038.568 | 8.889.953 | 192,90 |
| Tổng | 984.419.642 | 917.583.794 | 7,28 |
Trong số 10 quốc gia thuộc khu vực phía Nam Châu Phi, có 05 nước, bao gồm Bostwana, Namibia, Nam Phi, Swaziland và Zimbabwe, có tổng kim ngạch thương mại hai chiều với Việt Nam tăng trong quý III năm 2014, còn lại là các nước có kim ngạch giảm.
Về giá trị kim ngạch, trong các quốc gia thuộc khu vực này, Nam Phi tiếp tục là thị trường có kim ngạch thương mại lớn nhất, đạt trên 727 triệu USD, tăng 11,09% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm tỷ trọng tới 74%. Tiếp theo là Angola đạt 96 triệu USD, giảm 13,74% và Mozambique đạt 69,7 triệu USD, giảm 17,49% Malawi là quốc gia có kim ngạch xuất nhập khẩu với Việt Nam thấp nhất, chỉ đạt xấp xỉ 2 triệu USD, giảm tới trên 40% so với cùng kỳ năm ngoái.
Về tốc độ tăng trưởng xuất nhập khẩu với Việt Nam, Bostwana là thị trường có tỷ lệ tăng trưởng nhanh nhất. Nếu như trong 9 tháng đầu năm 2013, kim ngạch trao đổi thương mại giữa Bostwana với Việt Nam thấp nhất, chỉ đạt xâp xỉ 0,5 triệu USD thì tính đến quý III năm nay, kim ngạch đã tăng trưởng trên 30 lần, đạt 15,8 triệu USD, đứng thứ 6 về trao đổi thương mại trong cả khu vực. Ngược lại, Zambia là quốc gia có tổng giá trị xuất nhập khẩu với Việt Nam giảm mạnh nhất, gần 80%, từ 35,2 triệu USD (cao thứ 4) xuống chỉ còn khoảng 7,6 triệu USD (chỉ còn hơn Malawi).
Trong 9 tháng đầu năm 2014, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các nước thuộc khu vực phía Nam Châu Phi đạt 756 triệu USD, tăng 0,49% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, nhập khẩu lại tăng mạnh đạt 228,4 triệu USD, tăng 38,24%. 04 quốc gia là Namibia, Nam Phi, Swaziland và Zimbabwe có kim ngạch xuất nhập khẩu tăng trưởng, còn 03 quốc gia khác là Malawi, Mozambique và Zambia có kim ngạch xuất nhập khẩu với Việt Nam giảm. Đối với 03 nước còn lại là Angola, Bostwana và Lesotho, kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ các quốc gia này tăng mạnh, trong khi kim ngạch xuất khẩu lại sụt giảm.
Kim ngạch xuất, nhập khẩu giữa Việt Nam và các nước thuộc khu vực phía Nam Châu Phi trong 9 tháng đầu năm 2014
Đơn vị: triệu USD
| Tên nước | Xuất khẩu | Nhập khẩu | ||||
| 9T/2014 | 9T/2013 | Tăng/Giảm | 9T/2014 | 9T/2013 | Tăng/Giảm (%) | |
| Angola | 61,7 | 104,1 | -40,77 | 34,3 | 7,2 | 378,74 |
| Bostwana | 0,2 | 0,4 | -47,34 | 15,6 | 0,0001 | 17297045,56 |
| Lesotho | 7,7 | 12,9 | -40,42 | 1,5 | 0,5 | 192,37 |
| Malawi | 0,4 | 0,6 | -23,88 | 1,5 | 2,7 | -44,33 |
| Mozambique | 54,4 | 68,9 | -20,94 | 15,2 | 15,6 | -2,23 |
| Namibia | 0,9 | 0,5 | 90,26 | 18,9 | 0,8 | 2196,12 |
| Nam Phi | 607,9 | 554 | 9,71 | 119,6 | 100,8 | 18,67 |
| Swaziland | 6,8 | 1,2 | 477,08 | 4,3 | 1,4 | 210,91 |
| Zambia | 3,2 | 9,3 | -65,82 | 4,4 | 27,9 | -84,32 |
| Zimbabwe | 12,9 | 0,5 | 2540,16 | 13,1 | 8,4 | 56,36 |
| Tổng | 756 | 752,4 | 0,49 | 228,4 | 165,2 | 38,24 |
Về xuất khẩu, Nam Phi là quốc gia có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam sang khu vực này. Tính tới hết Quý III năm 2014, kim ngạch đạt xấp xỉ 608 triệu USD, tăng 9,7% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm tới 81% trong tổng kim ngạch xuất khẩu. Tiếp theo là 02 nước Angola và Mozambique đạt kim ngạch là 61,7 triệu USD và 54,4 triệu USD, giảm so với 9 tháng năm 2013, lần lượt là 40,77% và 20,94%. Nguyên nhân của sự sụt giảm này chủ yếu là do kim ngạch xuất khẩu mặt hàng gạo giảm. 9 tháng năm 2014, Việt Nam chỉ xuất khẩu được 5,7 triệu USD mặt hàng này sang Angola và 13,1 triệu USD sang Mozambique. Trong khi đó, 9 tháng năm 2013, các con số tương ứng là 42,7 triệu USD và 22,3 triệu USD.
Zimbabwe là nước có tốc độ tăng trưởng xuất khẩu lớn nhất khi đạt 12,9 triệu USD, tăng tới 26 lần so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân là do lần đầu tiên Việt Nam xuất khẩu được sang thị trường này mặt hàng gỗ, đạt tới 8,6 triệu USD, chiếm tỷ trọng là 66,7%. Các quốc gia khác có kim ngạch xuất khẩu còn nhỏ hoặc không đáng kể.
Về nhập khẩu, chỉ có 03 thị trường có kim ngạch giảm là Malawi, Mozambique và Zambia, còn lại các thị trường khác đều tăng. Giống như xuất khẩu, Nam Phi tiếp tục là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam từ khu vực này, đạt 119,6 triệu USD, tăng 18,67% và chiếm tỷ trong là 52,4%. Tiếp theo là Angola, đạt 34,3 triệu USD, tăng tới 378%. Nguyên nhân tăng nhập khẩu là do có thêm mặt hàng khí đốt hóa lỏng, đạt kim ngạch lớn 18,5 triệu USD, chiếm trên 50% trong tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Angola. Bên cạnh đó, nhập khẩu mặt hàng sắt thép phế liệu cũng tăng trưởng mạnh, đạt 15 triệu USD, tăng tới trên 111% so với cùng kỳ năm ngoái.
Mặc dù giá trị không cao song nhập khẩu của Việt Nam từ Bostwana có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất. Trong khi 9 tháng năm 2013, kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ thị trường này chỉ đạt 100USD, đứng cuối cùng trong số các nước thuộc khu vực, thì đến quý III năm 2014, kim ngạch đã đạt tới 15,6 triệu USD, vươn lên vị trí thứ 4. Nhập khẩu của Việt Nam từ Namibia cũng tăng từ 0,8 triệu USD trong Quý III năm 2013 lên 18,9 triệu USD trong quý III năm 2014. Nguyên nhân là do Việt Nam nhập khẩu số lượng lớn mặt hàng sản phẩm đá quý và kim loại từ 02 quốc gia này.
Zambia là quốc gia mà Việt Nam có kim ngạch nhập khẩu giảm mạnh nhất, tới 84,32%, từ 27,9 triệu USD xuống còn 4,4 triệu USD. Nguyên nhân là do Việt Nam không nhập khẩu mặt hàng đồng từ quốc gia này nữa (9 tháng đầu năm ngoái kim ngạch nhập khẩu đồng đạt trên 25 triệu USD).
Qua các phân tích trên có thể thấy, một trong những đặc điểm nổi bật trong thương mại với các nước khu vực phía Nam Châu Phi nói riêng và các nước Châu Phi nói chung là việc danh mục mặt hàng hóa xuất nhập khẩu biến động mạnh qua từng năm và không ổn định. Nhiều mặt hàng năm trước có nhưng năm sau sụt giảm mạnh hoặc không còn xuất hiện trong danh mục mặt hàng hóa xuất nhập khẩu sang các thị trường khu vực này nữa.
Ước tính tới hết năm 2014, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với các nước thuộc khu vực thị trường phía Nam Châu Phi đạt khoảng 1,4 tỷ USD, trong đó, Việt Nam xuất khẩu khoảng 1,05 tỷ USD và nhập khẩu khoảng 350 triệu USD.
