Kinh tế Braxin và quan hệ thương mại với Việt Nam
Phát triển kinh tế Braxin năm 2012
Braxin là nước có nền kinh tế hàng đầu ở Mỹ Latinh, quy mô thu nhập tổng sản phẩm quốc nội nội năm 2012 đạt 2.261 tỷ USD. Cơ cấu kinh tế GDP dịch chuyển nhanh sang lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ: Nông nghiệp chiếm 5,5 %, công nghiệp chiếm 27,5%, dịch vụ chiếm 67%. Dự trữ ngoại tệ hiện nay đạt 357 tỷ USD. Tỷ lệ thâm hụt ngân sách so với GDP chiếm 1,5 % trong năm 2012. Tỷ lệ nợ công chiếm 36 % GDP.
Chính phủ có biện pháp kiểm soát tài chính, tín dụng. Số lượng cho vay tín dụng bất động sản ở ngân hàng tương ứng 5,5% GDP. Tổng mức nợ tín dụng toàn xã hội tương đương 36,5 % GDP. Nhờ những thành tựu về kinh tế- xã hội và chính sách hội nhập tích cực, Braxin ngày càng đóng vai trò nổi trội trong các tổ chức quốc tế. Môi trường pháp lí, thể chế ổn định. Đầu tư nước ngoài trực tiếp (FDI) tăng nhanh.
Tỷ lệ lạm phát của Braxin từ năm 2002 đến năm 2012
Năm/LP (%) | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 |
Tỷ lệ lạm phát (%). | 12,53 | 9,30 | 7,60 | 6,02 | 3,14 | 4,46 | 5,90 | 4,31 | 5,91 | 6,50 | 5,84 |
Kể từ năm 2009 tới nay, Chính phủ đã nỗ lực liên tiếp đưa ra 15 gói tài chính kích thích kinh tế. Lãi xuất tiết kiệm đã giảm thấp. Nhiều suất thuế nội địa được miễn, giảm. Giá điện tiêu dùng và sản xuất được giảm 20% từ đầu năm 2013. Giá xăng được bình ổn nhiều năm nay.
Thương mại của Braxin với thế giới phát triển nhanh. Braxin liên tục xuất siêu trong 10 năm qua. Năm 1990 xuất khẩu của Braxin đạt 21,4 tỷ USD, nhập khẩu đạt 20,6 tỷ USD. Đến năm 2012, do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế toàn cầu, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Braxin với thế giới đạt 465,7 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 242,5 tỷ USD (giảm 5,2%), nhập khẩu đạt 223,1 tỷ USD (giảm 1,3%) so với năm 2011. Thặng dư thương mại đạt 19,4 tỷ USD, giảm 34,6 % so với mức thặng dư thương mại năm 2011 (29,7 tỷ USD).
Mười lăm mặt hàng xuất khẩu chính đạt giá trị kim ngạch từ trên 1 tỷ USD đến hơn 20 tỷ USD/năm xếp từ cao xuống thấp gồm quặng sắt, dầu khí- nhiên liệu, đậu nành, phương tiện vận tải, sản phẩm luyện kim, hóa chất, thịt, đường, cồn etanol, máy thiết bị, cà phê, giấy và bột giấy, thiết bị điện tử, giày dép và nguyên liệu da giày, kim loại và đá quý, phân bón.
Mười lăm mặt hàng nhập khẩu chính đạt giá trị kim ngạch từ trên 1 tỷ USD đến hơn 19 tỷ USD/ năm xếp từ cao xuống thấp gồm nhiên liệu và dầu nhờn, thiết bị cơ khí, thiết bị điện tử, ô tô và phụ tùng, hóa chất vô cơ và hữu cơ, nhựa và sản phẩm nhựa, dược phẩm, thiết bị quang học, cao su và sản phẩm cao su, ngũ cốc và bột ngũ cốc, đồng - sản phẩm đồng, máy bay - phụ tùng, xơ sợi các loại.
Về đầu tư chung: Năm 2012, tổng các nguồn vốn đầu tư chung vào các ngành kinh tế - xã hội chiếm 20,5% GDP. Trong đó riêng vốn đầu tư của Chính phủ Liên bang và các tiểu bang đạt 76,8 tỷ USD (chiếm 3,3 % GDP).
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Braxin
Năm 2012 đầu tư nước ngoài vào Braxin đạt 65,3 tỷ USD tương đương 2,7% GDP. Yếu tố đồng tiền địa phương (Real) tăng giá so với đồng USD đã thu hút về vốn, công nghệ, thúc đẩy tiêu dùng nội địa, góp phần kích thích sản xuất. Các nước có đầu tư nhiều vào Braxin là Mỹ, Tây Ban Nha, Hà Lan, Pháp, v.v...
Đầu tư nước ngoài trực tiếp FDI từ năm 2000 đến năm 2012. (Tỷ/ USD)
Đầu tư | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 |
Tổng | 10,3 | 21,0 | 18,7 | 12,9 | 20,2 | 31,5 | 22,2 | 35,0 | 41,7 | 22,8 | 48,4 | 66,6 | 65,3 |
Trong 10 năm qua, đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Braxin tăng 240 %, từ 19 tỷ USD năm 2002 lên 65,3 tỷ USD năm 2012. Phần lớn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đầu tư vào sản xuất và cơ sở hạ tầng và cung ứng dịch vụ. Một số nước có nhiều đầu tư vào Braxin gồm Thụy sĩ, Tây Ban Nha, Nhật Bản, Anh, Chile. Trong số các nước nhận nhiều đầu tư nước ngoài, Braxin đã vươn lên từ thứ 20 (năm 2010), xếp thứ 5 (năm 2011) và đứng thứ 4 trong năm 2012 (nhận 4,4 % tổng đầu tư của cả thế giới).
Đến năm 2012, đầu tư trực tiếp của Braxin ra nước ngoài đạt mốc 202,6 tỷ USD, tăng trung bình 7,4% / năm. Phần đầu tư gián tiếp ra nước ngoài như cổ phiếu và đầu tư vào chứng khóan có thu nhập cố định ở nước ngoài đạt 28,5 tỷ USD. Các khoản đầu tư khác đạt 49,3 tỷ USD. Đích đầu tư ra nước ngoài chủ yếu tập trung ở các nước trong khu vực Nam Mỹ. Ngoài ra dòng đầu tư có xu hướng tăng nhanh sang các nước Bắc Mỹ, EU, châu Á và châu Phi.
Quan hệ thương mại với Việt Nam
Mặc dù quy mô thương mại của Thế giới nói chung và của Braxin nói riêng bị suy giảm trong năm 2012, song quy mô thương mại Việt Nam – Braxin đạt mức tăng trưởng khá.
Phát triển thương mại Việt nam – Braxin từ năm 2002 đến năm 2012
Tổng kim ngạch hai chiều giữa Việt Nam và Braxin tăng trưởng khá trong những năm gần đây mặc quy mô thương mại Thế giới và của nước sở tại Braxin bị suy giảm trong mấy năm qua do ảnh hưởng suy thoái kinh tế toàn cầu. Từ năm 2000 đến năm 2012, tổng kim ngạch 2 chiều giữa Việt Nam và Braxin tăng 65,2 lần (từ 26,2 triệu lên 1,73 tỷ USD). So sánh với Philipine trong cùng thời kỳ cho thấy tổng kim ngạch thương mại 2 chiều giữa Philipine với Braxin chỉ tăng 5,6 lần, từ 226,6 triệu USD năm 2000 lên 1,06 tỷ USD năm 2012. Năm 2012, tổng Kim ngạch thương mại hàng hóa 2 chiều giữa Việt Nam với Braxin đạt 1,737 tỷ USD, tăng 13,1 % so với năm 2011. Trong đó kim ngạch xuất khẩu đạt 718,1 triệu USD, tăng 20,1 % so với cùng kỳ. Kim ngạch nhập khẩu đạt 1.019,2 triệu USD, tăng 8,6 % so với cùng kỳ. Tốc độ tăng trưởng nhập khẩu đã giảm mạnh, tỷ lệ tăng trưởng thấp hơn so với tỷ lệ tăng trưởng xuất khẩu. Kết quả giá xuất khẩu vượt 4,4% so với kế hoạch xuất khẩu được giao.
Kết quả thương mại Việt Nam - Braxin 2 tháng đầu năm 2013
Tháng 2 năm 2013, giá trị xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt 60 triệu USD, giảm 34% so với tháng trước, tăng 57,8% so với cùng kỳ năm trước. Tổng Kim ngạch xuất khẩu 2 tháng năm 2013 đạt 152 triệu USD tăng 68,8% so với cùng kỳ năm trước (2 tháng năm 2012). Kết quả ban đầu trên cho thấy phần nào tín hiệu khả quan của kinh tế Braxin cũng như nhu cầu tiêu thụ được duy trì của thị trường này. Tháng 2 năm 2013, Việt Nam nhập khẩu đạt giá trị 35 triệu USD giảm 38,5% so với tháng 1 năm 2013 và giảm 67% so với cùng ki năm trước (tháng 2 năm 2011) . Tổng Kim ngạch nhập khẩu 2 tháng 2013 đạt 92 triệu USD giảm 46,8% so với cùng ki năm trước (2 tháng năm 2012). Thị trường Mỹ Latinh trong đó có Braxin là một trong những thị trường nhập khẩu nguyên liệu quan trọng cho nền sản xuất trong nước. Trước đây khi sản xuất trong nước phát triển ở tốc độ cao hơn cũng kéo theo quy mô nhập khẩu tăng dần từ thị trường này.
Nhận định sơ bộ về thị trường Braxin và triển vọng năm 2013
Trong cơ cấu hàng hóa tiêu dùng toàn quốc của Braxin, thị phần loại hàng hóa tiêu dùng nhập khẩu tăng 19,5% năm 2011 lên 21,6% năm 2012. Trong tổng lượng hàng hóa lưu thông quốc gia, thị phần loại hàng hóa được nhập khẩu chiếm 23,2 % trong năm 2012. Dung lượng thị trường hàng hóa quốc gia đạt trên 1000 tỷ USD năm. Dung lượng thị trường nhập khẩu đạt hơn 225 tỷ USD /năm, tăng trưởng trung bình trên 15 % trong 10 năm qua. Hệ số xuất khẩu của Braxin còn gọi là lượng hàng hóa sản xuất ra trong năm giành cho xuất khẩu đạt 20,6% năm 2012. Năm 2013, mục tiêu của Chính phủ Braxin tiếp tục khắc phục ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế toàn cầu, ổn định và phát triển kinh tế vĩ mô, kìm chế lạm phát, ổn định tỷ giá tiền tệ, tăng đầu tư và tăng trưởng kinh tế GDP đạt mức trên 3%.
Một bộ phận không nhỏ tầng lớp dân cư Braxin thu nhập thấp đang chuyển dịch sang diện thu nhập trung bình và trung lưu mới. Nhu cầu tiêu dùng hàng hoá nhập khẩu tăng trưởng liên tục qua các năm. Tâm lý, thị hiếu vẫn ưa chuộng hàng tiêu dùng nhập khẩu. Tuy kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng trưởng khá nhanh trong 10 năm qua, nhưng thị phần xuất khẩu của ta chỉ chiếm 0,32% tổng giá trị hàng hoá nhập khẩu của thế giới vào Braxin trong năm 2012.
Dự báo trong năm 2013 nền kinh tế thế giới phục hồi chậm chạp. Nhiều khu vực còn gặp khó khăn, chưa thoát khỏi suy thoái. Với sự quan tâm của Nhà nước trong cơ chế, chính sách, cùng với sự năng động, quyết tâm giữ vững, mở rộng thị trường của doanh nghiệp hai nước, nỗ lực XTTM quảng bá tiềm năng về thị trường và nguồn hàng của Việt Nam, kim ngạch hai chiều Việt Nam – Braxin ước tính có thể đạt mốc 2 tỷ vào năm 2013. Vào những năm 2015, mức kim ngạch trao đổi thương mại hàng hoá và dịch vụ của Việt Nam với Braxin sẽ đạt khoảng 2,5 tỷ USD mỗi năm, và khoảng 5-6 tỷ USD vào năm 2020 gần sánh ngang quy mô thương mại với một số nước ASEAN khác như Thái Lan, Malaixia. Cùng với tốc độ công nghiệp hóa,nhất định hàng hoá Việt Nam sẽ có hàm lượng giá trị gia tăng cao hơn, tạo chuyển biến về chất trong quan hệ thương mại với Braxin.
Trong 2 tháng đầu năm 2012 sản xuất công nghiệp Braxin có dấu hiệu khôi phục nhẹ. Các chỉ số hàng tồn kho thấp, chỉ số sử dụng công xuất công nghiệp tăng từ 82,4% tháng 12/2012 lên 84% vào tháng 1/2013.
Năm 2013, Braxin sẽ tổ chức đầu thầu dầu khí làm 3 đợt: đợt đầu vào tháng 5 cho các lô dầu hỏa vùng miền Bắc. Đợt tháng 10/2013 sẽ đấu thầu về khí đốt và đợt đấu thầu dầu hỏa vào tháng 11/2013 cho các lô vùng biển Pre-Sal. Riêng vùng biển nước sâu Pre-Sal ước tính trữ lượng lên tới 80 tỷ thùng dầu tương đương. Theo APN, thời hạn nộp hồ sơ tham gia đấu thầu đến hết ngày 26/3/2013 cho đợt đầu sẽ tổ chức trong tháng 5/2013. Đến nay đã có 15 hãng dầu khi của các nước chính thức đề nghị tham gia đấu thầu đợt 1. Lĩnh vực hợp tác dầu khí và năng lượng là một trong các nội dung hợp tác quan trọng được Ủy ban Hỗn hợp Liên Chính phủ Việt Nam –Braxin ghi nhận.
Chi tiết số liệu xem tại đây