Chính phủ tạo lựa chọn để không rơi vào tình trạng phụ thuộc bởi một thị trường

Phát biểu với tờ Herald tại sự kiện kỷ niệm 40 năm quan hệ giữa New Zealand và Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) tại Kuala Lumpur hôm 22/8 , Bộ trưởng Tim Groser nói đa dạng hóa xuất khẩu là cực kỳ quan trọng.

"Những gì chúng ta đang cố gắng làm là tạo ra những lựa chọn cho New Zealand trong 20 năm tiếp theo để không bao giờ tái phụ thuộc tương tự vào những điều mà chúng ta đã từng có 40 năm trước đây, như là trường hợp phụ thuộc vào Anh", ông nói. "Đông Nam Á đối với chúng ta là chính sách bảo hiểm một số nếu mọi thứ diễn biến sai ở Trung Quốc."

Quan hệ thương mại của New Zealand với Đông Nam Á đã được phát triển từ đầu những năm 1970, khi New Zealand bị mất đi sự đảm bảo gia nhập thị trường từ thị trường Anh.

New Zealand xuất khẩu sang 10 quốc gia khu vực Asean - bao gồm Thái Lan, Indonesia và Malaysia - đạt $ 6,1 tỷ trong năm kết thúc tháng ba năm 2015. Năm năm trước đó nó là $ 5,2 tỷ. ASEAN là thị trường xuất khẩu lớn thứ tư của NZ.

Hiệp định thương mại tự do giữa New Zealand, Australia và các nước ASEAN (AANZFTA) có hiệu lực vào tháng Giêng năm 2010. New Zealand cũng có FTA riêng với Singapore, Malaysia và Thái Lan.

Nhưng bất chấp những cơ hội sẵn có trong khu vực Đông Nam Á, khi nói đến thương mại New Zealand khu vực này đã bị lu mờ bởi Trung Quốc trong những năm gần đây.

Trong khi xuất khẩu New Zealand với ASEAN tăng 17% trong vòng 5 năm tính đến tháng 3 năm 2015, thì xuất khẩu sang Trung Quốc tang gấp đôi so với cùng kỳ đến $10,7 tỷ.

Hiện tại, với câu chuyện tăng trưởng của Trung Quốc thể hiện sự chắp vá câu hỏi đặt ra là liệu tập trung phụ thuộc quá nặng của chúng ta vào nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã gióng lên hồi chuông cảng báo.

Một cuộc khảo sát đáng thất vọng của Trung Quốc gửi gấp thông qua thị trường tài chính vào cuối tuần trước làm tăng thêm lo ngại về động thái gần đây của Bắc Kinh trong việc phải phá giá đồng nhân dân tệ để thúc đẩy xuất khẩu của đất nước.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Groser bác bỏ những ý kiến cho rằng việc New Zealand tập trung vào Trung Quốc đã là một sai lầm: "Những gì Chính phủ trước đó đã làm trong việc FTA với Trung Quốc đã vô cùng có lợi cho New Zealand", ông nói. "Vì vậy, câu trả lời là không ngừng cố gắng để khai thác những lợi thế đã có ở Trung Quốc, nhưng để tạo ra các cơ hội khác để giảm thiểu rủi ro".

Một báo cáo của hãng nghiên cứu thị trường Coriolis, phát hành tuần trước, xác định phạm vi cho New Zealand để tăng xuất khẩu sữa cho ASEAN, đặc biệt là những trẻ sơ sinh và bơ sữa.

Một báo cáo bởi ANZ hồi tháng Tư dự báo triển vọng thương mại hai chiều với ASEAN có thể tăng hơn gấp đôi US$ 27 tỷ vào năm 2025. Tại thời điểm báo cáo, chuyên gia cao cấp của ANZ cho biết xuất khẩu New Zealand đã có ý thức về những rủi ro đi kèm với phụ thuộc vào một số ít các thị trường xuất khẩu lớn. Với tốc độ đô thị hóa, tăng thu nhập và tiêu dùng, ASEAN sẽ là một thị trường quy mô đáng kể và cho phép các nhà New Zealand thay thế cho hai thị trường xuất khẩu chính là Trung Quốc và Australia.

Tuy vậy, New Zealand vẫn phải đối mặt với những rào cản trong phát triển xuất khẩu sang khu vực ASEAN, mặc dù đã có FTA. Indonesia, ví dụ, áp dụng hạn ngạch nhập khẩu thịt bò trong năm 2011, dẫn đến sự sụt giảm trong xuất khẩu thịt bò Niu Di-lân tới của quốc gia Hồi giáo đông dân nhất thế giới.