Mỏ Bạch Hổ

Liên doanh Việt - Nga Vietsovpetro chính thức đi vào hoạt động từ ngày 19/11/1982 trên cơ sở Hiệp định liên Chính phủ Việt Nam - Liên Xô được ký ngày 19/6/1981. Năm 1986, sau gần 5 năm tìm kiếm, thăm dò, Vietsovpetro đã khai thác những tấn dầu đầu tiên từ mỏ Bạch Hổ, tại lô 09-1, thuộc bồn trũng Cửu Long, thềm lục địa Việt Nam. Đây là bước nhảy vọt đầu tiên, lớn nhất, quan trọng nhất, là dấu son chói lọi của ngành Dầu khí Việt Nam và kể từ đây Việt Nam đã gia nhập vào danh sách các quốc gia sản xuất và xuất khẩu dầu thô trên thế giới. 

Thiết kế phát triển và xây dựng mỏ Bạch Hổ ban đầu được thực hiện trên nguyên tắc khai thác dầu là nhiệm vụ chính, khí đồng hành tách ra sẽ đốt bỏ ngoài khơi trên các công trình dầu khí lô 09-1. Chính vì vậy, trên các giàn cố định của Vietsovpetro, được thiết kế lắp đặt 2 đuốc, công suất đốt khí mỗi giàn 300 nghìn m³/ngđ. Trên các giàn trung tâm thiết kế hệ thống đuốc trung tâm với công suất đối khí lên đến 6,0 triệu m³/ngđ. Toàn bộ hệ thống các đuốc trên các công trình dầu khí ở mỏ Bạch Hổ có công suất đốt lên đến 10 triệu m³/ngđ, đảm bảo cho công tác khai thác dầu đến 30 nghìn tấn/ngđ.

Đốt bỏ khí đồng hành không những làm mất đi nguồn tài nguyên không tái tạo có giá trị và nguồn lợi nhuận rất lớn của quốc gia mà còn ảnh hưởng rất lớn đến môi trường sinh thái và ảnh hưởng lớn đến điều kiện sống của dân cư, nơi khai thác dầu khí. Thực tế đó đã thôi thúc tập thể các nhà khoa học - công nghệ Vietsovpetro bên cạnh khai thác dầu tiếp tục nghiên cứu và thực hiện các giải pháp thu gom, xử lý, vận chuyển và sử dụng khí đồng hành, góp phần phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Với quyết tâm “tự thiết kế”, Vietsovpetro huy động các kỹ sư nghiên cứu lao vào làm luận chứng dự án đưa khí vào bờ từ khu mỏ Bạch Hổ. Tuy nhiên, muốn đưa được khí đồng hành vào bờ thì phải có hệ thống đường ống và phải có một trạm nén khí công suất lớn với số tiền đầu tư hàng trăm triệu USD… Dầu của Bạch Hổ là loại dầu ngọt, có giá trị rất cao, nhưng ngặt nỗi lại có hàm lượng paraffin hơi nhiều, cho nên muốn chống “đông” cho đường ống, thì cứ 20km đường ống lại phải có một “trạm đun nóng”… Như vậy phải đầu tư rất nhiều tiền.

Sau khi nghiên cứu, các kỹ sư của Vietsovpetro đã phát kiến ra rằng, có thể lợi dụng áp suất vỉa để đẩy dòng khí vào mà không cần tới máy nén. Kết quả, năm 1995, bằng những giải pháp khoa học công nghệ sáng tạo và đột phá, cải tiết kỹ thuật trong điều kiện thiếu thốn cơ sở vật chất, Vietsovpetro lại một lần nữa, tiên phong thực hiện thu gom sử dụng khí đồng hành và vận chuyển vào bờ, tạo nên bước nhảy vọt lớn thứ hai của ngành dầu khí Việt Nam.

Thủ tướng Võ Văn Kiệt tham dự Lễ đón Dòng khí đầu tiên vào bờ năm 1995

T.S Tống Cảnh Sơn - Viện Nghiên cứu Khoa học và Thiết kế, Liên doanh Việt – Nga Vietsovpetro cho biết: “Tính đến 31 tháng 12 năm 2019, Vietsovpetro đã thu gom, xử lý và cung cấp vào bờ hơn 33 tỷ mét khối khí đồng hành. Trong đó 22,129 tỷ mét khối khí từ Lô 09-1 phục vụ nhu cầu phát triển công nghiệm Khí, Điện, Đạm, Hóa dầu và dân sinh, tạo tiền đề tin cậy và nền tảng vững chắc để phát triển ngành Công nghiệp Khí.”

Toàn bộ kết quả lao động trí tuệ, miệt mài và liên tục của tập thể những người làm dầu khí Vietsovpetro trong lĩnh vực khí được đúc kết trong cụm công trình “Nghiên cứu ứng dụng các giải pháp công nghệ trong thu gom, xử lý và sử dụng khí đồng hành ở các mỏ của Liên doanh Việt - Nga Vietsovpetro và các mỏ lân cận (phần ngoài khơi)”.

“Huyền thoại” ở cụm công trình này là đã nghiên cứu thành công vận chuyển hỗn hợp dầu khí cao áp và sử dụng nguồn năng lượng vỉa của giếng dầu để thu gom và vận chuyển khí vào bờ đến Nhà máy Nhiệt điện Bà Rịa không cần giàn nén khí. Với giải pháp này, chỉ cần xây dựng đường ống vận chuyển khí từ mỏ Bạch Hổ đến bờ dài 120km, qua trạm phân phối khí và đến Nhà máy Nhiệt điện Bà Rịa đã cho phép Vietsovpetro đưa được 1.0 triệu m³ khí/ngđ vào bờ đến Nhà máy Nhiệt điện Phú Mỹ, thay thế nguồn nguyên liệu dầu DO nhập ngoại. Giải pháp này đã mở ra kỷ nguyên sử dụng khí đồng hành làm nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện và các ngành công nghiệp khác ở Việt Nam.

Nhà máy Xử lý khí Dinh Cố - Trái tim của đề án khí Bạch Hổ - Phú Mỹ

Bên cạnh đó, nghiên cứu và ứng dụng thành công giải pháp gia tăng sản lượng khí vận chuyển vào bờ bằng cách sử dụng ở quy mô lớn các bộ phối trộn Ejector. Theo đó, phương án thực hiện là hòa dòng khí sau bình tách ở điều kiện áp suất thấp (28-37atm) với dòng khí của giàn nén nhỏ có áp suất cao (100atm) để được dòng khí có áp suất 57- 58atm, đảm bảo vận chuyển được 2.0 triệu m³/ngđ vào bờ, cung cấp nhiên liệu cho Nhà máy Nhiệt điện Phú Mỹ. Giải pháp đặc biệt hiệu quả, đáp ứng yêu cầu cấp bách phát điện phục vụ công nghiệp và dân sinh trong mùa khô của Nhà máy Nhiệt điện Phú Mỹ.

Các nhà khoa học của Vietsovpetro đã nghiên cứu và ứng dụng thành công giải pháp thu gom khí thấp áp tại các giàn khai thác cố định ở mỏ Bạch Hổ, bằng cách sử dụng phương pháp vận chuyển dầu bão hòa khí sau khi bình tách cấp 1, không qua bình tách cấp 2 đến giàn thu gom trung tâm để tách khí thấp áp tập trung và lắp đặt máy tăng áp. Khí thấp áp sau khi bình tách tập trung đi qua máy tăng áp đến áp suất đủ lớn để vận chuyển đến giàn nén khí trung tâm.

Nhiều chuyên gia dầu khí nói rằng, dự án đưa dòng khí đồng hành từ Bạch Hổ vào bờ có ý nghĩa quan trọng không kém gì dự án tìm ra dầu ở tầng đá móng

Đây là một công trình nghiên cứu có hệ thống, đầy đủ về quá trình hình thành và phát triển hệ thống thu gom, xử lý, vận chuyển và sử dụng khí đồng hành ở các mỏ của Vietsovpetro và các mỏ lân cận, tổng hợp toàn bộ những khó khăn, thách thức và giải pháp trong thu gom, xử lý, vận chuyển và sử dụng khí đồng hành từ năm 1995 đến nay.

Từ các kết quả nghiên cứu của công trình này, Vietsovpetro đã phát triển sáng tạo công nghệ xử lý vận chuyển khí đồng hành đạt hiệu quả kinh tế cao, có cơ sở khoa học và thực tiễn, phù hợp với điều kiện thực tế của Vietsovpetro và Việt Nam.

Thành công của cụm công trình đã mang lại hiệu quả kinh tế vô cùng to lớn: Tổng hiệu quả kinh tế trực tiếp của cụm công trình tính đến ngày 31/12/2018 là 538,7 triệu USD. Hiệu quả kinh tế này sẽ còn tiếp tục tăng thêm đến cuối đời khai thác các mỏ của Vietsovpetro cũng như cơ hội kết nối thêm các mỏ lân cận đã và sẽ phát hiện trong thời gian tới. Thành công của cụm công trình đã góp phần thiết thực và hiệu quả trong việc bảo vệ môi trường sinh thái.