Tro xỉ nhà máy nhiệt điện ngày càng “đắt hàng”

Hàng năm, các nhà máy nhiệt điện than ở Việt Nam thải ra hàng trăm nghìn tấn phụ phẩm (tro bay, xỉ đáy lò). Hầu hết lượng tro này là một loại rác thải công nghiệp, gây ảnh hưởng xấu đến môi trường.

Tuy nhiên, hiện nay tro, xỉ, thạch cao có thể được sử dụng làm vật liệu san lấp mặt bằng công trình, hoàn nguyên mỏ, làm mặt đường, đắp nền, cải tạo đất, gia cố đất và móng đá dăm... và có giá trị kinh tế.

Với sự nỗ lực của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, các nhà máy nhiệt điện, các đơn vị sản xuất vật liệu xây dựng và các đơn vị có chức năng, việc xử lý tro, xỉ, lượng tiêu thụ phế thải này đã tăng lên đáng kể.

Xe bồn thu nhận và vận chuyển tro bay tại xilo nhà máy nhiệt điện theo quy trình "khép kín" (Ảnh: EVN)

Kết quả khả quan mà Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã đạt được là tỷ lệ tiêu thụ tro, xỉ các năm sau liên tiếp cao hơn năm trước. Theo đó, trung bình hàng năm, các nhà máy nhiệt điện trong EVN tiêu thụ khoảng 40 triệu tấn than, đồng thời phát sinh khoảng 8-10 triệu tấn tro xỉ.

Công tác xử lý, tiêu thụ tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện này có nhiều thuận lợi. Hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn để sử dụng tro, xỉ, thạch cao trong các lĩnh vực xây dựng, giao thông đã từng bước hoàn thiện; các quy định, hướng dẫn của các cơ quan quản lý nhà nước và Tập đoàn cũng đã được ban hành. Việc này đã thúc đẩy mạnh mẽ quá trình tiêu thụ tro xỉ tại các nhà máy của EVN.

Để tạo sự nhất quán, ổn định trong việc tiêu thụ tro, xỉ dài hạn tại các nhà máy trong Tập đoàn, EVN đã yêu cầu các đơn vị triển khai hồ sơ mời xử lý tro xỉ và đã thực hiện ký hợp đồng tiêu thụ tro xỉ, thạch cao ngắn/dài hạn với các đối tác tiếp nhận và tiêu thụ tro xỉ. Cùng đó, 100% các nhà máy, công ty nhiệt điện thuộc Tập đoàn đã xây dựng và triển khai Đề án tiêu thụ tro xỉ, thạch cao cho các nhà máy điện, theo mẫu Tập đoàn ban hành.

Kết quả, Tro xỉ nhà máy nhiệt điện của EVN ngày càng “đắt hàng”, 100% lượng tro bay phát sinh trong quá trình sản xuất điện đều được tiêu thụ hết.

Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện công nghệ xử lý và sử dụng tro, xỉ, thạch cao

Cũng giống như các nhà máy nhiệt điện của EVN, Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 (thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam) đã đấu giá thành công, tiêu thụ hết lượng tro, xỉ, thạch cao của 3 năm.

Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam

Cụ thể, mới đây, UBND tỉnh Thái Bình công nhận kết quả trúng đấu giá tài sản khối lượng tro bay, xỉ đáy lò, thạch cao của nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 với giá mức giá hơn 190 tỷ đồng.

Khối lượng tro bay, xỉ đáy lò, thạch cao trong quá trình vận hành của Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 trong thời gian 3 năm (kể từ ngày hợp đồng mua bán tài sản đấu giá có hiệu lực) trên cơ sở sản lượng điện dự kiến trung bình 5,0 tỷ kWh/ năm được Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Thái Bình mở đấu giá vào ngày 10/7/2023.

Tổng khối lượng dự kiến 3 năm là 2,46 triệu tấn, trong đó tro bay là 1,92 triệu tấn; xỉ đáy lò là 330.000 tấn và thạch cao là 210.000 tấn. Khối lượng này được Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) phê duyệt với giá khởi điểm là 94,98 tỷ đồng. Giá trúng đấu giá còn cao hơn 100 tỷ đồng so với giá chào bán.

Kết quả, Liên danh Công ty cổ phần Sản xuất và Thương mại Hạ Long Xanh và Công ty TNHH MTV Thanh Phú đã trúng đấu giá với giá trúng là 190.740.000.000 đồng.

Trong thời gian tới, các nhà máy nhiệt điện tại Việt Nam sẽ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện công nghệ xử lý và sử dụng tro, xỉ, thạch cao để sản xuất vật liệu xây dựng. Đồng thời, nghiên cứu các giải pháp kỹ thuật nhằm nâng cao chất lượng, hạ giá thành sản phẩm vật liệu xây không nung; qua đó, nâng cao tính cạnh tranh, thúc đẩy việc tiêu thụ các sản phẩm vật liệu xây dựng sản xuất từ tro, xỉ trên thị trường.

Trên thế giới, tro xỉ được ứng dụng rất nhiều để xây dựng đường giao thông. Tro ẩm, tro thô là thành phần cấp phối cùng đá, cát, vôi... để đắp nền đường, gia cố kỹ thuật, làm lớp móng kết cấu, lớp đế thoát nước. Đối với tro bay được sử dụng làm mặt đường bê tông, xây dựng đường hầm hoặc làm bột khoáng của bê tông nhựa. Trong các công trình ngầm, hay những nơi có khả năng bị axit xâm thực, việc sử dụng tro bay sẽ làm tăng tính bền axit lên nhiều.