Từ năm 2009, Sở Khoa học và Công nghệ đã chủ trì, hỗ trợ huyện Khánh Sơn xây dựng, đăng ký bảo hộ thương hiệu cho sản phẩm này dưới hình thức nhãn hiệu chứng nhận. Nhờ sự hỗ trợ tích cực của Sở KH-CN, đến năm 2012, nhãn hiệu chứng nhận sầu riêng Khánh Sơn cơm vàng hạt lép đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ - chủ sở hữu là UBND huyện Khánh Sơn. Qua gần 11 năm, đến nay, thương hiệu sầu riêng Khánh Sơn cơm vàng hạt lép vẫn được gìn giữ, phát huy vai trò của tài sản trí tuệ - mang lại nhiều lợi ích cho nông dân và địa phương. Càng tự hào hơn khi quả sầu riêng Khánh Sơn được bình chọn là “Thương hiệu Vàng nông sản Việt Nam ”.

Cuối năm 1999,  sau khi nghiên cứu về các yếu tố khí hậu, chất đất địa phương và đặc tính của cây sầu riêng, huyện Khánh Sơn (tỉnh Khánh Hòa) đã đặt mua hơn 1.000 cây giống của Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam về trồng thử nghiệm và thu được kết quả rất tốt. Nhờ thổ nhưỡng, khí hậu nơi đây thuận lợi nên sầu riêng phát triển rất nhanh cả về số lượng và chất lượng và trở thành cây trồng chủ lực, giúp nông dân Khánh Sơn xóa đói, giảm nghèo.

Từ đó người dân trong vùng đẩy mạnh mở rộng diện tích trồng sầu riêng, lựa chọn những giống sầu riêng tốt nhất, chăm sóc kĩ càng, cộng thêm việc thiên nhiên ưu ái về đất đai khí hậu mà sầu riêng đã trở thành đặc sản của vùng núi Khánh Sơn và trở thành “thủ phủ” trồng sầu riêng của tỉnh Khánh Hòa. Sầu riêng Khánh Sơn nổi tiếng khắp cả nước và đặc biệt là thu hút thương lái nước ngoài đến mua sầu riêng.

Tiếp tục quảng bá, kết nối tiêu thụ

Sầu riêng Khánh Sơn được biết đến với ưu điểm là quả to, vỏ mỏng, cơm vàng, hạt lép, thịt ráo tỷ lệ trọng lượng cơm lên đến 30-40%/quả, cùng với hương vị nồng nàn đặc trưng được người tiêu dùng ưa chuộng.

Theo đánh giá của các nhà khoa học, với đặc thù đất đỏ bazan (chiếm trên 71%), đất phù sa (chiếm gần 5%), độ pH từ 5-6, độ phì khá, biên độ nhiệt giữa ngày và đêm cao nên Khánh Sơn đã cho ra đời những trái sầu riêng có chất lượng rất đặc sắc.

Bên cạnh đó, sầu riêng chứa nhiều chất có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe con người. Trong mỗi múi sầu riêng đều chứa rất nhiều chất dinh dưỡng như: đường, chất béo, chất đạ, chất sơ, vitamin E, A, C, B1, B2, B5, kali, canxi, sắt… Hiện nay sầu riêng Khánh Sơn có rất nhiều loại, trong đó sầu riêng Monthong là loại đặc biệt có giá cao nhất nổi tiếng nhất nơi đây, tiếp đến là trái sầu riêng RI6, Chín Hóa… và hiện đang có xu hướng nhập một số giống mới về trồng để phát triển thêm.

Việc xây dựng thành công nhãn hiệu chứng nhận sầu riêng Khánh Sơn cơm vàng hạt lép đã tạo được giá trị gia tăng cho sản phẩm quả sầu riêng được trồng ở huyện Khánh Sơn, mang lại thu nhập cao cho người trồng, trở thành “chìa khóa” để xóa nghèo cho người dân địa phương. Đến nay, toàn huyện Khánh Sơn đã phát triển 1.908ha sầu riêng, với sản lượng thu hoạch năm 2022 đạt khoảng 9.000 tấn. Sầu riêng được các nhà vườn phát triển nông nghiệp sạch, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, có chỉ dẫn địa lý, nguồn gốc xuất xứ và từng bước hình thành chuỗi liên kết nông sản an toàn từ sản xuất đến tiêu thụ. Mới đây nhất, ngay sau khi những người trồng sầu riêng đầu tiên ở Khánh Sơn được cấp 3 mã số vùng trồng xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang Trung Quốc, UBND huyện Khánh Sơn đã phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức kết nối nhà vườn với doanh nghiệp nhằm xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sầu riêng Khánh Sơn, góp phần ổn định đầu ra, nâng cao giá trị loại nông sản này.

Trong định hướng phát triển, huyện Khánh Sơn xác định cây sầu riêng là chủ lực trong xây dựng, phát triển thương hiệu sản phẩm đặc trưng của địa phương. Địa phương phấn đấu đến năm 2025 có 1 sản phẩm, đến năm 2030 có từ 3 sản phẩm sầu riêng tươi và sản phẩm chế biến từ sầu riêng đạt chứng nhận sản phẩm quốc gia; đến năm 2025 có 30 sản phẩm OCOP cấp tỉnh đạt chứng nhận 3 sao trở lên, đến năm 2030 có 50 sản phẩm OCOP cấp tỉnh đạt chứng nhận 3 sao trở lên. Cùng với đó, địa phương còn đẩy mạnh xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu sầu riêng Khánh Sơn trên cơ sở duy trì tổ chức Lễ hội trái cây Khánh Sơn 2 năm/lần và Hội chợ nông sản Khánh Sơn 2 năm/lần; hỗ trợ hộ cá nhân, hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp tham gia các hội chợ hàng nông sản tổ chức trong và ngoài tỉnh; quảng bá các sản phẩm nông sản của huyện trên các kênh truyền thông, trang thông tin điện tử, các địa phương trong và ngoài tỉnh.