Hạt điều là 1 trong mặt hàng nông sản xuất khẩu sang thị trường khu vực Trung Đông - Bắc Phi

Tại Tọa đàm “Nâng cao hiệu quả quảng bá nông sản Việt Nam tại khu vực Trung Đông - Bắc Phi” tổ chức mới đây, ông Bùi Hà Nam - Vụ trưởng Vụ Trung Đông – châu Phi (Bộ Ngoại giao) cho biết, nền kinh tế thế giới trong năm 2023 tiếp tục gặp khó khăn đã ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình xuất nhập khẩu của Việt Nam. Trong bối cảnh đó, thị trường các nước Trung Đông – Bắc Phi nổi lên là điểm sáng trong bức tranh giao thương của Việt Nam với thế giới.

Số liệu thống kê cho thấy, 10 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Đông tăng 4%, sang Bắc Phi tăng 9,4%. Nông lâm thủy sản vẫn là mặt hàng xuất khẩu chủ lực sang thị trường này; trong đó, xuất khẩu cà phê sang Algeria đạt hơn 116 triệu USD, tăng 67% so với cùng kỳ năm trước; thủy sản sang Arab Saudi tăng 36,4%; hạt điều sang UAE tăng 59,9%; Ai Cập tăng 58,7%; chè sang Iraq tăng 48,7%; gạo sang Thổ Nhĩ Kỳ tăng gấp 3 lần.

Khu vực Trung Đông - Bắc Phi là thị trường giàu tiềm năng với dân số gần 500 triệu người có nhu cầu và mức chi tiêu cao với các mặt hàng nông, thủy sản nhập khẩu mà doanh nghiệp Việt Nam vốn có thế mạnh như: Các loại thủy sản, gạo, chè, tiêu, hồi, quế, điều, rau củ quả, hoa quả và thực phẩm chế biến. Với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, không phù hợp để phát triển nông nghiệp đáp ứng đủ nhu cầu nội địa, đây là thị trường còn nhiều dư địa để các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam đẩy mạnh khai thác tiềm năng trong thời gian tới.

Tuy nhiên, công tác quảng bá nông sản của Việt Nam hiện nay tại khu vực còn gặp nhiều khó khăn bao gồm sự khác biệt về ngôn ngữ, văn hóa, hệ thống pháp luật và tập quán kinh doanh; mạng lưới thương mại, phân phối của Việt Nam tại khu vực còn hạn chế; chi phí logistics còn cao…

Tại Tọa đàm, các Đại sứ Việt Nam tại Saudi Arabia, Algeria và Iran nhấn mạnh các tiêu chí để xuất khẩu hàng hoá vào khu vực như tiêu chuẩn Halal, thói quen tiêu dùng của người dân bản địa và đề nghị các doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ đối tác, các quy định ở sở tại và thị hiếu của thị trường trước khi ký hợp đồng; đồng thời nêu cao vai trò của việc tổ chức phòng/khu vực trưng bày hàng hoá nông lâm thuỷ sản tại các cơ quan đại diện.

Theo ông Trần Quốc Khánh - Đại sứ Việt Nam tại Algeria, muốn xuất khẩu sang Algeria thì doanh nghiệp cần thay đổi từ tư duy xuất khẩu sang tư duy hợp tác. Bởi khi sản phẩm xuất khẩu đã chế biến vào thị trường này thì khó cạnh tranh với hàng hóa châu Âu do chi phí vận chuyển xa. Doanh nghiệp nên xem xét sản xuất chế biến tại chỗ, tận dụng thế mạnh của thị trường nước bạn khi Algeria có giá điện cạnh tranh, có đất đai, được Chính phủ Algeria hỗ trợ, đồng thời, phòng tránh rào cản về kỹ thuật Halal. Bên cạnh đó, doanh nghiệp nên tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại như hàng năm tại Algeria có các triển lãm quốc tế, doanh nghiệp các quốc gia châu Phi hay một số quốc gia châu Âu như Pháp, Italy… cũng tham gia, tuy nhiên doanh nghiệp Việt Nam lại gần như không quan tâm.

Bà Hoàng Thị Bích Diệp – Trưởng ban Xúc tiến thương mại, Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam cho biết, doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn đang thiếu thông tin thị trường đối tác, quy định pháp luật cũng như tập quán của các nước sở tại, từ đó dẫn tới tâm lý e ngại. Cùng với đó, mạng lưới logistics trong khu vực còn hạn chế cũng khiến doanh nghiệp không lựa chọn xuất khẩu sang thị trường này.

Ngoài ra, trong vấn đề chứng chỉ Halal, mức độ đáp ứng đúng chứng chỉ vào thị trường này còn hạn chế. Theo đó, yêu cầu đặt ra trong bối cảnh này cần phải có tổ công tác phản ứng nhanh và phát triển thị trường, với mục đích đưa ra những thông tin dự báo thị trường thường xuyên và sớm hơn. Nhờ đó, doanh nghiệp trong nước thúc đẩy liên kết sản xuất, hạ giá thành, sản xuất theo các yêu cầu và tạo chuỗi đồng bộ từ sản xuất đến hậu cần cho xuất khẩu.

Đồng thời, theo bà Diệp, cũng cần tạo ra kênh thông tin thị trường thông qua sự phối hợp giữa các tổ chức trong nước và kiều bào xây dựng mạng lưới cộng tác viên. Hỗ trợ mạng lưới hậu cần cho xuất khẩu

Chia sẻ về sự hỗ trợ dưới góc độ của các cơ quan quản lý nhà nước, đại diện Cục Xúc tiến thương mại, Nạp Tiền 188bet cho biết, hiện nay Bộ Công thương đang tổ chức nhiều chương trình xúc tiến thương mại, trong đó có những chương trình cấp quốc gia; dưới cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến đến các thị trường nước ngoài. Tuy nhiên, việc quảng bá, xúc tiến thương mại cần triển khai quảng bá trên cả 3 cấp độ: ngành hàng, địa phương và doanh nghiệp.