Đây cũng là hoạt động được phối hợp với chuyên gia của Dự án EU-MUTRAP về “Hỗ trợ chính sách thương mại và đầu tư” do EU tài trợ và Chương trình “Nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Việt Nam thông qua hệ thống xúc tiến thương mại địa phương”.

Tham dự và chỉ đạo Diễn đàn có Thứ trưởng Nạp Tiền 188bet Hồ Thị Kim Thoa và bà Beatrice Maser Mallor, Đại sứ Thụy Sỹ tại Việt Nam. Diễn đàn có sự tham gia đông đảo của đại diện lãnh đạo các Bộ, ban, ngành, tổ chức quốc tế, Đại sứ quán các nước có liên quan, Trung tâm Xúc tiến thương mại (XTTM) địa phương, tổ chức hỗ trợ thương mại, Hiệp hội ngành hàng và các doanh nghiệp cùng đông đảo cơ quan thông tin truyền thông Trung ương và địa phương.

Sau 5 năm đàm phán tích cực, vào ngày 5 tháng 10 năm 2015, 12 nước tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã đạt được thỏa thuận cuối cùng về Hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới này. Khi có hiệu lực, TPP sẽ có tác động rõ rệt lên nền kinh tế của Việt Nam. Dự đoán đến 2025, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam sẽ tăng 11%, xuất khẩu có thể mở rộng 28%. Kim ngạch xuất khẩu của các mặt hàng chủ lực như dệt may, giày dép, thủy sản có thể tăng mạnh trong vòng 10 năm tới.

Ngày 2 tháng 12 năm 2015 đánh dấu thêm một cột mốc quan trọng với nền kinh tế Việt Nam khi Hiệp định thương mại tự do (FTA) Việt Nam – EU (EVFTA) đã được ký kết chính thức tại Brussels, Bỉ. Đây được coi là Hiệp định tạo ra một kỷ nguyên mới trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam và 28 quốc gia thuộc liên minh châu Âu. Sau khi có hiệu lực, EVFTA sẽ giúp loại bỏ hơn 99% dòng thuế xuất khẩu từ Việt Nam sang thị trường 500 triệu dân của EU và ngược lại, trong thời hạn từ 7 đến 10 năm.  Hiệp định này được đánh giá sẽ giúp kim ngạch xuất khẩu hàng năm của Việt Nam vào EU tăng thêm 4-6%/năm so với không ký kết.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Nạp Tiền 188bet Hồ Thị Kim Thoa cho biết những Hiệp định trên là thành quả của những nỗ lực to lớn trong những năm vừa qua từ phía Chính phủ, mà trực tiếp là Nạp Tiền 188bet với vai trò là cơ quan chủ trì các đoàn đàm phán, nhằm làm thay đổi căn bản và nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ thương mại thế giới, mang lại cơ hội lớn hơn bao giờ hết cho nền kinh tế và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam để phát triển nhanh và mạnh hơn trong thời kỳ công nghiệp hóa và hiện đại hóa. Đồng thời, những Hiệp định trên cũng đặt ra nhiều thách thức, áp lực hơn đối với việc nâng cao hiệu quả hệ thống chính sách thương mại và hỗ trợ doanh nghiệp của Việt Nam, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong những năm tới.

Thứ trưởng Nạp Tiền 188bet  Hồ Thị Kim Thoa phát biểu khai mạc Diễn đàn

Trong bài phát biểu chào mừng Diễn đàn, bà Beatrice Maser Mallor, Đại sứ Thụy Sỹ tại Việt Nam hy vọng Diễn đàn sẽ được tổ chức thường kỳ nhằm tạo điều kiện cho các cơ quan Chính phủ ở cấp Trung ương và địa phương và cộng đồng doanh nghiệp (đặc biệt là DNNVV) rà soát và thảo luận về những thách thức liên quan đến chính sách xuất khẩu mà Việt Nam đang phải đối mặt. Đây cũng là diễn đàn để các DNNVV xuất khẩu và có tiềm năng xuất khẩu đưa ra tiếng nói của mình về những điểm yếu, thách thức và các mối quan tâm khi cố gắng tận dụng các cơ hội xuất khẩu của mình.

Bà Beatrice Maser Mallor, Đại sứ Thụy Sỹ tại Việt Nam phát biểu chào mừng Diễn đàn

Theo Tiến sĩ Võ Trí Thành, Chuyên gia tư vấn Chương trình, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý Kinh tế Trung ương, TPP cùng với các Hiệp định FTA Việt Nam đã đang và sẽ tham gia có 3 ý nghĩa lớn, đó là: (1) là chất xúc tác đối với hoạt động kinh tế đặc biệt xuất khẩu của Việt Nam; (2) thu hút đầu tư và đẩy mạnh đầu tư ở Việt Nam; và (3) thúc đẩy quá trình cải cách thể chế của Việt Nam và sẽ tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch trong dài hạn tạo hiệu quả tốt hơn cho phân bổ nguồn lực đầu tư. Tiến sĩ Võ Trí Thành khẳng định: “Việt Nam đang ở thời điểm quyết định để chuyển đổi mô hình phát triển bằng cách thiết lập nền tảng để vượt qua bẫy thu nhập trung bình”.

Tiến sĩ Võ Trí Thành, Chuyên gia tư vấn Chương trình, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý Kinh tế Trung ương với tham luận: Tác động của TPP đối với nền kinh tế Việt Nam

Theo ông, tham gia hội nhập nói chung, ngành nghề mạnh yếu thế nào vẫn có thể tham gia được. Tuy nhiên, cần tái cơ cấu ngành nghề thậm chí nếu cần có thể chuyển dịch sang ngành nghề, lĩnh vực khác phù hợp hơn với môi trường cạnh tranh và lợi thế của mình. Nói đến khó khăn không phải là để sợ hãi, mà thay vì lo cạnh tranh trên sân nhà, các ngành nghề cần vươn ra các thị trường bên ngoài. Khi có sân chơi rộng hơn, lợi thế so sánh của ngành nghề không chỉ phát huy trên chính sân nhà mà có thể phát huy trên thị trường quốc tế.

Chia sẻ tại Diễn đàn, bà Miriam Garcia Ferrer, Trưởng bộ phận thương mại và kinh tế thuộc Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Hà Nội khẳng định Việt Nam sẽ phải đối diện với hàng loạt thách thức khi tham gia FTA Việt Nam – EU như cải cách doanh nghiệp Nhà nước, mua sắm Chính phủ, cải cách thể chế, thực hiện chỉ dẫn địa lý, đảm bảo minh bạch pháp lý, và bảo vệ các nhà đầu tư. Bà cho biết “cải cách thể chế là chìa khóa để cải thiện môi trường kinh doanh và pháp lý”, và chỉ ra Việt Nam cần thực thi quyền sở hữu trí tuệ, cải cách doanh nghiệp Nhà nước, bỏ trợ cấp, thúc đẩy cạnh tranh, v.v…

Bà Miriam Garcia-Ferrer, Trưởng bộ phận thương mại và kinh tế, Phái đoàn liên minh Châu Âu tại Việt Nam với tham luận Hiệp định thương mại tự do EU – Việt Nam: Những nội dung cơ bản

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Claudio Dordi, Tư vấn trưởng Dự án EU-MUTRAP đã đưa ra một số đề xuất đối với Chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam để tận dụng những lợi thế của mình khi tham gia vào EVFTA. Về phía Chính phủ, theo ông, cần (1) Cung cấp thông tin rõ ràng cho doanh nghiệp về thời hạn, chi tiết của EVFTA và các Hiệp định khác; (2) Thực hiện cải cách thể chế vì đây chính là chìa khóa để cải thiện môi trường kinh doanh và pháp lý; (3) Xây dựng chiến lược rõ ràng về chỉ dẫn địa lý ở cấp quốc gia và địa phương từ đó thúc đẩy kiểm soát quản lý chất lượng và xây dựng thương hiệu, v.v… Đối với doanh nghiệp, ông cho rằng các doanh nghiệp Việt Nam cần (1) Tập trung vào quy tắc xuất xứ để nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm; (2) Nghiên cứu các loại hình kênh phân phối ở EU; (3) Nâng cao chất lượng/ độ an toàn của các sản phẩm quốc gia, trong đó lưu ý tới Hiệp định Đối tác Thương mại và Đầu tư xuyên Đại Tây Dương (TTIP); và (4) Lường trước những chỉnh sửa trong Hiệp định FTA Việt Nam – EU (nhân công, môi trường, IPR…).

Ông Claudio Dordi, Tư vấn trưởng Dự án EU-MUTRAP với tham luận Tác động của EVFTA đối với nền kinh tế Việt Nam

Trong bài tham luận với chủ đề “TPP và EVFTA: Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam”, bà Phạm Chi Lan, chuyên gia kinh tế, cho rằng thách thức trước hết đến từ vị thế, năng lực còn thấp và những trở ngại bên trong của nền kinh tế và doanh nghiệp Việt Nam. Tuy vậy, tham gia vào các Hiệp định thương mại tự do mới cũng mang tới cho nước ta rất nhiều cơ hội như (1) Cải cách thể chế, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường; (2) Thực hiện tái cơ cấu kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng; (3) Mở rộng xuất khẩu; (4) Thu hút đầu tư, nâng chất lượng FDI; (5) Tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm; (6) Phát triển giáo dục đào tạo, văn hóa xã hội; (7) Hội nhập sâu hơn vào kinh tế khu vực và toàn cầu; nâng dần vị trí trong các chuỗi giá trị toàn cầu; và (8) Nâng cao vị thế của Việt Nam, tăng cường quan hệ với các đối tác quan trọng, điều chỉnh các mối quan hệ đối ngoại phù hợp với lợi ích dài hạn của đất nước.

Bà Phạm Chi Lan, Chuyên gia kinh tế với tham luận: TPP và EVFTA: Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam

Để có thể tận dụng được những cơ hội mà các FTA mang lại, bà Phạm Chi Lan cho rằng về phía Chính phủ cần (1) Tăng cường nội lực để hấp thụ và tận dụng hiệu quả ngoại lực; (2) Nâng cao kỷ luật, hiệu quả sử dụng ngân sách Nhà nước, ODA và các nguồn vốn vay từ trong và ngoài nước; (3) Thực hiện một chiến lược hiện đại hóa nền kinh tế hợp lý, bao gồm cả phát triển nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ có trọng tâm; (4) Biến khu vực tư nhân thành động lực chính để hiện đại hóa nền kinh tế; và (5) Thu hút các tập đoàn lớn và DNNVV có năng lực về công nghệ và kinh doanh hiện đại.

Các đại biểu tham dự cũng được nghe các chuyên gia của Cục Xuất nhập khẩu, Nạp Tiền 188bet và Cục Giám sát quản lý về hải quan, Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính giới thiệu thông tin về một số điểm mới liên quan tới quy tắc xuất xứ và chính sách hải quan theo hiệp định EVFTA và TPP.

Tiếp sau các bài trình bày, các đại biểu đã có cơ hội trao đổi và đặt câu hỏi trực tiếp cho các chuyên gia về những vướng mắc và khó khăn khi tiếp cận với các hiệp định; thủ tục đăng ký quy tắc xuất xứ cũng như thảo luận về những phương hướng, biện pháp của các bên liên quan để thực hiện TPP và EVFTA hiệu quả.

Phiên thảo luận: Phương hướng, biện pháp của các bên liên quan để thực hiện TPP và EVFTA hiệu quả

Dự kiến trong năm 2016-2017, diễn đàn đối thoại chính sách sẽ được tổ chức thường kì theo các chủ đề như chuỗi giá trị, quản lý chất lượng, thị trường xuất khẩu, liên kết về phát triển thương mại và công nghiệp… nhằm hỗ trợ các cơ quan và cộng đồng doanh nghiệp chủ động nắm bắt thông tin, triển khai hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng hiện nay.