Tham dự Hội thảo có Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Na Uy Monica Maeland, Đại sứ Na Uy tại Việt Nam Stale Torstein Risa; lãnh đạo Tổng cục Năng lượng, Cục Điều tiết điện lực (Nạp Tiền 188bet ) cùng một số doanh nghiệp về thủy điện của Na Uy và Việt Nam. Buổi Hội thảo nằm trong khuôn khổ các hoạt động nhân chuyến thăm Việt Nam của Thái tử Na Uy Haakon và Công nương Mette-Marit.

Năng lượng hiện là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia. Tại Việt Nam, mức tiêu thụ năng lượng năm 2013 khoảng 57 triệu tấn dầu qui đổi (Mtoe) và dự báo mức tiêu thụ năng lượng sẽ tiếp tục gia tăng ở mức cao, khoảng 7% mỗi năm trong giai đoạn 2010-2020 và xấp xỉ 5% trong giai đoạn 2020-2030. Trong đó, tốc độ tăng trưởng nhu cầu điện mặc dù có chậm lại do ảnh hưởng chung của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới, dự báo sẽ đạt mức tăng trưởng từ 12%-15% trong giai đoạn 2011-2020 và khoảng 10% trong giai đoạn 2021-2030.

Việt Nam có nguồn tài nguyên năng lượng phong phú như than, dầu khí, thủy điện và năng lượng tái tạo. Hiện tại, các nguồn năng lượng hóa thạch đang ngày càng cạn kiệt, các nguồn thủy điện lớn đã được khai thác gần hết. Vì vậy, để đáp ứng nhu cầu điện ngày một gia tăng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững, Việt Nam đang thực hiện các biện pháp mang tính chiến lược, bao gồm: tăng cường đầu tư các cơ sở sản xuất năng lượng; giảm dần sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch bằng cách đa dạng hóa việc khai thác và sử dụng các nguồn năng lượng; tập trung khai thác các nguồn năng lượng tái tạo sẵn có và phát triển điện hạt nhân; tích cực tìm kiếm và gia tăng trữ lượng các nguồn dầu, khí thiên nhiên cũng như đẩy mạnh việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, ứng dụng công nghệ phát thải thấp, v.v… Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cân đối sử dụng các nguồn tài nguyên, trong đó có việc khai thác hiệu quả thủy điện và cải cách thị trường điện.

Thứ trưởng Cao Quốc Hưng phát biểu tại Hội thảo

Theo Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011-2020, có xét tới năm 2030, Việt Nam sẽ tiếp tục ưu tiên phát triển các nguồn thủy điện, đưa tổng công suất các nguồn thủy điện từ 14.000MW hiện nay lên 21.300MW vào năm 2020; nghiên cứu đưa nhà máy thủy điện tích năng vào vận hành phù hợp với sự phát triển của hệ thống điện nhằm nâng cao hiệu quả và tối ưu vận hành của hệ thống. Năm 2020, thủy điện tích năng dự kiến có tổng công suất 2.400MW, nâng lên 5.700MW vào năm 2030.

Hiện nay,Việt Nam đang đẩy mạnh khai thác các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ; tối ưu vận hành các nhà máy thủy điện trên cùng bậc thang thủy điện để đạt tối đa khả năng khai thác. Bên cạnh đó, từng bước phát triển thị trường điện cạnh tranh, đa dạng hóa phương thức đầu tư và kinh doanh điện.

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Cao Quốc Hưng cho biết, tỷ trọng thủy điện trong cơ cấu nguồn của Việt Nam hiện nay tương đối lớn lên tới khoảng 40% và dự kiến đạt tương ứng khoảng 36% và 25% vào các năm 2015 và 2020. Vì vậy, công tác vận hành hệ thống điện sẽ phải đối mặt với những khó khăn và thách thức liên quan tới công tác quản lý, phối hợp hài hòa và vận hành tối ưu các nhà máy thủy điện, đặc biệt là các nhà máy thủy điện trên cùng bậc thang nhằm đáp ứng các mục tiêu phát điện, tưới tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp, phòng chống lũ hạ du đồng thời đáp ứng các tiêu chí liên quan tới môi trường.

Thứ trưởng Cao Quốc Hưng cũng nhấn mạnh, Na Uy là một quốc gia có tiềm năng thủy điện lớn trên thế giới. Trong liên minh châu Âu, điện năng sản xuất từ thủy điện của Na Uy luôn đứng đầu với sản lượng hàng năm lên tới 120 TWh, chiếm trên 95% tổng điện năng tiêu thụ tại Na Uy. Do đó, Thứ trưởng Cao Quốc Hưng tin tưởng rằng, với năng lực, trình độ công nghệ, kinh nghiệm xây dựng, vận hành và bảo dưỡng các nhà máy thủy điện từ nhiều năm qua của Na Uy, chắc chắn các thông tin liên quan tới lĩnh vực thủy điện mà các đối tác Na Uy mang tới Hội thảo lần này sẽ có ý nghĩa to lớn trong việc tìm ra các giải pháp dài hạn đối với các vấn đề thủy điện mà Việt Nam đang phải đối mặt.

Hội thảo Việt Nam – Na Uy về thủy điện và cải cách thị trường điện cũng là cơ hội để các đối tác hai bên sẽ cùng chia sẻ với nhau những kinh nghiệm và cơ hội để góp phần thúc đẩy các hoạt động hợp tác cụ thể trong lĩnh vực năng lượng; đồng thời sớm nhận được các thông tin tích cực về các chương trình, dự án hợp tác mà các doanh nghiệp hai bên thảo luận và đạt được trong thời gian tới.

Các đại biểu tham gia thảo luận tại Hội thảo

Tại Hội thảo, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thủy điện của Na Uy đã giới thiệu những công nghệ mới về thủy điện cũng như kinh nghiệm phát triển thủy điện của Na Uy. Bên cạnh đó, các đại biểu đã cùng thảo luận về các chủ đề xoay quanh nội dung cải cách đối với thị trường điện Việt Nam. Ông Lê Tuấn Phong – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Năng lượng cho biết, để phát triển thủy điện, Việt Nam cần sự hỗ trợ của Na Uy trong vấn đề kỹ thuật, rà soát quy hoạch thủy điện, quy trình vận hành các hồ chứa (phát điện, cắt lũ, cấp nước), giám sát an toàn các hồ chứa, đánh giá tác động môi trường của các dự án thủy điện; phát triển thủy điện tích năng và đào tạo nguồn nhân lực. Đồng thời, Na Uy cũng có thể tham gia đầu tư trực tiếp vào các nhà máy thủy điện của Việt Nam.

Theo ông Đinh Thế Phúc – Phó Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực, trong khu vực ASEAN, Việt Nam là nước thứ ba tiến hành phát triển thị trường phát điện cạnh tranh. Và theo dự kiến, nếu mô hình này ổn định, sẽ thí điểm thị trường bán điện trong giai đoạn 2015 – 2017. Do đó, Việt Nam rất cần được Na Uy hỗ trợ về kinh nghiệm phát triển thị trường, về cơ sở hạ tầng và đào tạo nhân lực để vận hành thị trường bán điện.

Hiện nay, Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN đã thành lập 3 Tổng công ty mua bán điện để tăng tính cạnh tranh và độc lập trong phát điện. Tuy nhiên, ưu tiên hàng đầu trong thời điểm này vẫn là đảm bảo an ninh năng lượng, đảm bảo điện cho sản xuất và sinh hoạt của người dân.