Lợi thế về giá, sầu riêng Việt Nam có nhiều cơ hội tiếp cận thị trường Anh
Với mức thuế ưu đãi 0% theo Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-Anh (UKVFTA), sầu riêng Việt Nam đang có lợi thế cạnh tranh lớn về giá so với sản phẩm nhập khẩu cùng loại (đang chịu mức thuế 8%). Lợi thế về giá trong thời điểm hiện tại mở ra cơ hội để sầu riêng Việt Nam tiếp cận và chinh phục người tiêu dùng và các nhà phân phối Anh.
Sầu riêng Việt Nam nhận được phản hồi tích cực từ người tiêu dùng Anh
Thông tin từ TTXVN, kể từ đầu tháng 5/2023 khi lô sầu riêng Ri6 xuất khẩu chính ngạch đầu tiên đến Anh, mỗi tuần Công ty TT Meridian đều đặn nhập 3-4 tấn trái cây đặc sản này.
Ông Nguyễn Cảnh Cường, Tham tán Thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Anh, cho rằng phản ứng của thị trường đối với sầu riêng Ri6 rất tích cực, với lượng hàng nhập khẩu trong hơn 1 tháng qua đang được các nhà phân phối và bán lẻ tiêu thụ rất tốt. Đây là tín hiệu đáng mừng, cho thấy triển vọng thuận lợi cho trái sầu riêng đặc sản của Việt Nam mở rộng thị phần tại Anh trong tương lai.
Đặc biệt, với mức thuế ưu đãi 0% theo Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-Anh (UKVFTA), sầu riêng Việt Nam đang có lợi thế cạnh tranh lớn về giá so với sản phẩm nhập khẩu cùng loại (đang chịu mức thuế 8%), trong bối cảnh lạm phát cao khiến giá là mối quan tâm hàng đầu đối với các nhà nhập khẩu, phân phối và người tiêu dùng Anh. Ông Thái Trần - Giám đốc điều hành TT Meridian - cho rằng, chất lượng sầu riêng Ri6 của Việt Nam gần tương đương với giống Mongthon của Thái Lan hay Musang King của Malaysia trong khi mùa thu hoạch sớm hơn và có giá bán thấp hơn, nên sầu riêng của Việt Nam hoàn toàn có thể cạnh tranh trên thị trường Anh. Hiện, lượng hàng nhập khẩu hàng tuần của công ty đang được tiêu thụ rất tốt cho thấy khả năng duy trì thị trường xuất khẩu sang Anh ổn định và lâu dài.
“Anh là một thị trường có nhiều phân khúc khách hàng và sầu riêng Việt Nam có thể hướng tới khách hàng châu Á cũng như các nhà sản xuất, chế biến sản phẩm từ sầu riêng như kem, sữa chua, đồ uống sầu riêng”-ông Thái Trần chia sẻ.
Hiện nay, bên cạnh cộng đồng người Việt, cộng đồng người Hong Kong (Trung Quốc) với quy mô lớn hơn rất nhiều cộng đồng người Việt là nhóm khách hàng tiềm năng lớn cho sầu riêng cũng như các loại trái cây nhiệt đới khác của Việt Nam.
Tìm kiếm đối tác logistics lớn, giảm giá thành, tăng tính cạnh tranh
Mặc dù ghi nhận những dấu hiệu tích cực ban đầu từ thị trường, song để sầu riêng Việt Nam trụ vững tại thị trường này, vẫn còn nhiều thách thức đặt ra. Một trong những khó khăn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng là thủ tục xin chứng nhận xuất xứ lô hàng từ cơ quan chức năng Việt Nam.
Ông Thái Trần cho biết, để hưởng ưu đãi thuế theo UKVFTA, doanh nghiệp phải trực tiếp đến xin cấp chứng nhận xuất xứ bằng bản giấy. Điều này cũng mất khá nhiều thời gian, nhận lực và chi phí. Trong khi đó, mặt hàng trái cây tươi nói chung, và sầu riêng nói riêng khi xuất khẩu đều phải vận chuyển bằng đường hàng không sang nước nhập nhẩu cùng ngày thu hoạch, để đảm bảo chất lượng, độ tươi ngon của sản phẩm.
“Chính vì vậy, việc nhận chứng nhận xuất xứ ngay trong ngày lô hàng được thu hoạch sẽ tạo thuận lợi lớn cho doanh nghiệp”- ông Thái Trần cho hay.
Ông Nguyễn Cảnh Cường cũng đồng tình, yếu tố thời gian rất quan trọng trong xuất khẩu trái cây, cho rằng các cơ quan quản lý nhà nước cần hỗ trợ doanh nghiệp bằng cách rút ngắn thời gian kiểm dịch, thời gian cấp giấy chứng nhận xuất xứ, đảm bảo toàn bộ quy trình đưa trái cây từ nơi thu hoạch đến phòng thí nghiệm, đến cửa khẩu, hải quan… trong vòng nửa ngày để kịp lên chuyến bay cùng ngày và khi đến tay người tiêu dùng vẫn đảm bảo tươi ngon.
Cùng với lợi thế cạnh tranh về giá, chất lượng sản phẩm cũng là ưu tiên của lựa chọn của người tiêu dùng Anh. Tuy nhiên, các lô hàng sầu riêng nhập khẩu vào Anh hiện chưa có sự ổn định về chất lượng. Điều này sẽ cản trở việc xây dựng niềm tin, yếu tố quan trọng để phát triển quan hệ đối tác lâu dài với các nhà phân phối, bán buôn và bán lẻ tại Anh. Vì vậy, ông Thái Trần khuyến nghị, các nhà sản xuất và xuất khẩu sầu riêng cần áp dụng các phương pháp khoa học kỹ thuật, công nghệ bảo quản, đảm bảo chất lượng ổn định của sản phẩm nếu muốn duy trì thị trường xuất khẩu lâu dài.
Một thách thức khác đối với các doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng đó là cước vận tải, chi phí logisitics và chi phí trung gian còn khá cao. Hiện, cước vận tải - chiếm tỷ trọng rất lớn trong giá thành sản phẩm như sầu riêng - đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam sang Anh vẫn cao hơn khoảng 1 USD/kg so với các đối thủ cạnh tranh khác như Trung Quốc, Malaysia hay Thái Lan. Cùng với đó, chi phí logistics và các chi phí trung gian khá cao khiến giá thành sầu riêng Việt Nam bị đội lên nhiều khi tới tay nhà phân phối và người tiêu dùng Anh, mặc dù giá gốc tại vườn rất tốt.
Ông Thái Trần khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam cần cắt giảm tối đa chi phí trung gian, đồng thời tích cực tìm kiếm những đối tác logistics lớn, chào giá cạnh tranh, để giảm giá thành, tăng tính cạnh tranh trong bối cảnh kinh tế Anh khó khăn với lạm phát cao kỷ lục.
Ngoài ra, các doanh nghiệp xuất khẩu cũng cần đầu tư xây dựng thương hiệu quốc gia đối với hàng Việt Nam nói chung và trái cây trong đó có sầu riêng nói riêng.