Tăng cường hợp tác kinh tế, kỹ thuật, quân sự

Tại Khóa họp, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải và Phó Thủ tướng thứ nhất Igor Shuvalov đồng Chủ tịch Ủy ban liên Chính phủ Việt - Nga đã đánh giá lại kết quả hợp tác song phương toàn diện giữa hai nước thời gian gần đây. Theo đó, trong những năm qua, cùng với những bước phát triển vững chắc của quan hệ chính trị Việt - Nga, quan hệ hợp tác về kinh tế - thương mại và khoa học - kỹ thuật tiếp tục được củng cố và phát triển theo chiều hướng tích cực. Quan hệ chính trị ngoại giao giữa hai nước phát triển với độ tin cậy cao, các cuộc tiếp xúc cấp cao tiếp tục được tăng cường, hai Bên đã nâng cấp quan hệ lên thành đối tác chiến lược toàn diện. Việt Nam và Nga đã cùng phối hợp chặt chẽ trong khuôn khổ Liên hợp quốc, APEC, ASEM, ASEAN và các cơ chế do ASEAN làm nòng cốt. Hai Bên đang phối hợp tích cực chuẩn bị cho chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống V.Putin dự kiến vào ngày 12 tháng 11 năm 2013.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, Chủ tịch Phân ban Việt Nam

Hai Bên đánh giá cao quan hệ thương mại đầu tư song phương đang ngày càng được chú trọng đẩy mạnh, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa tăng hàng năm, năm 2012 đạt 3,7 tỷ USD tăng 19,7%, trong 7 tháng đầu năm 2013 đạt 2,2 tỷ USD, tăng 1,7%. Dự kiến năm 2013, kim ngạch thương mại hai chiều sẽ đạt 4 tỷ USD. Đến nay có 92 dự án đầu tư trực tiếp của Liên bang Nga tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký gần 2 tỷ USD, Việt Nam đầu tư với 17 dự án sang Liên bang Nga với tổng vốn đầu tư là 2,4 tỷ USD.

Hai Phó Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh vai trò của Hiệp định FTA giữa Việt Nam và Liên minh hải quan (LMHQ) Nga - Ka-dắc-xtan - Bê-la-rút đã được khởi động đàm phán từ tháng 3 năm 2013, và đến nay đã tiến hành được 3 Phiên đàm phán. Tổ công tác cấp cao Việt - Nga về các dự án đầu tư ưu tiên do Bộ trưởng Nạp Tiền 188bet hai nước đứng đầu đã được thành lập và hoạt động nhằm mục đích thống nhất danh sách các dự án đầu tư có triển vọng được ưu tiên và đưa ra các biện pháp hỗ trợ thực hiện.

Đối với lĩnh vực tài chính, việc xử lý nợ và sử dụng viện trợ từ nguồn xử lý nợ cũng như các khoản tín dụng của Liên bang Nga được thực hiện theo tiến độ kế hoạch. Bộ Tài chính hai nước đang trao đổi về khoản tín dụng của Nhà nước Liên bang Nga dành cho Dự án xây dựng Trường Đại học Công nghệ Việt – Nga tại Việt Nam và chuẩn bị khởi động đàm phán về khoản tín dụng tài trợ cho Dự án xây dựng Trung tâm Khoa học và Công nghệ hạt nhân.

Ngân hàng Trung ương hai nước tiếp tục hợp tác trong lĩnh vực dịch vụ thanh toán bán lẻ, kết nối cơ sở hạ tầng thanh toán và tổ chức thanh toán song phương bằng đồng nội tệ (tiền Đồng VN và RUB) đã thu được kết quả bước đầu. Ngân hàng Liên doanh Việt – Nga (VRB) đã cung cấp các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng cho nhiều Công ty, Tập đoàn của LB Nga đang hoạt động tại Việt Nam và khách hàng người Việt đang làm ăn, sinh sống tại Liên bang Nga.

Phó Thủ tướng thứ nhất Igor Shuvalov, Chủ tịch Phân ban Liên bang Nga

Hai Bên ghi nhận những bước phát triển tích cực trong lĩnh vực hợp tác song phương về khoa học công nghệ. Năm 2013, Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Bộ Giáo dục và Khoa học Liên bang Nga đã ký kết Nghị định thư về thực hiện các đề tài nhiệm vụ nghiên cứu khoa học chung và đưa vào cùng triển khai thực hiện. Hai Bên phối hợp chặt chẽ trong triển khai thực hiện Hiệp định liên Chính phủ về việc xây dựng Trung tâm nghiên cứu Khoa học và công nghệ hạt nhân đã ký năm 2011. Trong lĩnh vực sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, vào tháng 7 năm 2013, đã hoàn thành việc chuyển trả về Liên bang Nga toàn bộ số nhiên liệu độ giàu cao theo Hiệp định đã ký tháng 3 năm 2012. Hiện nay, Bộ Khoa học và Công nghệ đang phối hợp với Cơ quan vũ trụ Liên bang Nga “Roscosmos” triển khai thực hiện Hiệp định liên Chính phủ về hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu và sử dụng khoảng không vũ trụ vào mục đích hòa bình.

Hợp tác đầu tư trong các lĩnh vực công nghiệp (cơ khí chế tạo, luyện kim, khai thác than, đóng tầu, sản xuất điện, khai thác dầu khí..) được hai Bên đặc biệt chú trọng hợp tác phát triển đạt hiệu quả kinh tế và đảm bảo lợi ích chung. Công ty CP Tập đoàn An Viên đã ký Bản ghi nhớ với Tập đoàn Đường sắt Liên bang Nga về hợp tác đầu tư xây dựng tuyến đường sắt từ Tây Nguyên đi cảng biển phục vụ cho các dự án bôxit, hai bên đang phối hợp lập Báo cáo khả thi (F/S) Dự án tuyến đường sắt trên. Tập đoàn công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam Vinacomin và Công ty cổ phần VSMPO-Avisma hợp tác đầu tư thăm dò, xây dựng nhà máy tuyển quặng ilmenit và sản xuất xỉ titan, titan xốp tại Bình Thuận, hai Bên đã hoàn thành nghiên cứu tiền khả thi Dự án (Pre.F/S) và đang thảo luận lập F/S cho Dự án. Công ty OAO “Trest Shakhtspesstroy” của Liên bang Nga rất mong muốn được tham gia đầu tư xây dựng hai giếng đứng thuộc Dự án khai thác hầm lò mỏ Khe Chàm II-IV.

Bộ Giao thông vận tải Việt Nam và Nạp Tiền 188bet Liên bang Nga đã thành lập Tổ Công tác chung trong lĩnh vực công nghiệp đóng tàu dân dụng. Hai Bên dự kiến hợp tác thành lập các Liên doanh trên cơ sở các nhà máy đóng tầu của Việt Nam để đóng các tầu các phương trên kỹ thuật biển trên cơ sở thiết kế, công nghệ, vật tư, thiết bị và năng lực kỹ thuật của các công ty Liên bang Nga.

Hiện nay, việc hợp tác đầu tư xây dựng khu công nghiệp nhẹ tại Vùng Viễn Đông, Liên bang Nga đang được hai Bên nghiên cứu triển khai, Nạp Tiền 188bet đã cử hai đoàn do cấp Thứ trưởng làm trưởng đoàn (tháng 5 năm 2012 và tháng 6 năm 2013) sang Vùng Primorie thuộc Viễn Đông, Liên bang Nga để trao đổi, khảo sát về khả năng, điều kiện tham gia dự án đầu tư vào khu công nghiệp nhẹ tại vùng này. Hiện nay, Nạp Tiền 188bet đang chỉ đạo các Tập đoàn, Tổng công ty liên quan nghiên cứu khả năng triển khai các dự án hợp tác được hai Bên đề xuất về may mặc và sản xuất da giầy tại vùng Primorie thuộc Viễn Đông, Liên bang Nga. Phía Việt Nam tiếp tục đề nghị phía Nga nghiên cứu để xuất của Việt Nam về việc cụ thể hoá các vấn đề liên quan tới chế độ thuế, chính sách đối với người lao động Việt Nam sang làm việc, đầu tư cơ sở hạ tầng, hình thức đầu tư, v.v...

Hai Phó Thủ tướng thống nhất cho rằng, hợp tác trong lĩnh vực năng lượng luôn là lĩnh vực hợp tác trọng tâm. Về sản xuất điện, Công ty CP Power Machines mong muốn được tham gia đấu thầu cung cấp thiết bị cho dự án nhà máy thuỷ điện Hòa Bình mở rộng. Các Công ty khác của LB Nga như Bolid, Energo Innovation... đang tìm kiếm cơ hội hợp tác trong lĩnh vực sản xuất và cung cấp thiết bị điện, dịch vụ tư vấn công trình điện tại Việt Nam. Tập đoàn Inter Rao Ees Liên bang Nga mong muốn tham gia đầu tư xây dựng các dự án điện mới của Việt Nam theo hình thức BOT. Trong khi đó, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đang tích cực phối hợp với các đối tác Liên bang Nga thực hiện lập Dự án đầu tư (F/S) và Hồ sơ phê duyệt địa điểm dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1, dự kiến vào tháng 12 năm 2013 sẽ hoàn tất công việc.

Về khai thác dầu khí: Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam Petrovietnam hợp tác chặt chẽ với các Công ty dầu khí Nga Zarubezhneft, Gazprom, Rosneft, Lukoil phát triển và mở rộng hoạt động thăm dò khai thác dầu khí trên thềm lục địa Việt Nam và tại Liên bang Nga thông qua các Liên doanh hoạt động tại Liên bang Nga (Vietsovpetro, Rusvietpetro, Gazpromviet).

Hai Bên đánh giá cao việc tích cực nghiên cứu Hợp tác về văn hóa, thể thao và du lịch. Trong thời gian qua, hai Bên đã phối hợp tổ chức nhiều hoạt động giao lưu văn hóa, các chương trình “Những ngày Văn hóa Nga tại Việt Nam” và “Những ngày Văn hóa Việt Nam tại Liên bang Nga” đã được tổ chức thành công. Việt Nam đã cử các đoàn thể thao sang thi đấu tại Liên bang Nga và các đội thể thao của Liên bang Nga sang thi đấu giao hữu tại Việt Nam. Hiện nay, lượng du khách Nga đến Việt Nam có xu hướng tăng nhanh. Năm 2012 đạt 174.287 lượt người. Trong 8 tháng năm 2013, đạt 189.317 người. Tính đến nay, Liên bang Nga có 4 dự án đầu tư vào du lịch Việt Nam với tổng số vốn đăng ký là 33,8 triệu đô la Mỹ, hoạt động trong lĩnh vực khách sạn. Tháng 5 năm 2013, hai Bên đã ký “Kế hoạch hợp tác trong lĩnh vực du lịch giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nước CHXHCN Việt Nam và Cơ quan Liên bang về Du lịch Liên bang Nga giai đoạn 2013-2015”.

Hai Bên đang đàm phán giai đoạn cuối để có thể sớm ký kết Hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Liên bang Nga về việc xây dựng Trung tâm Văn hóa Việt Nam tại Liên bang Nga và Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Việt Nam.

Quyết tâm nâng cao hiệu quả hợp tác

Cũng tại Khóa họp, hai Phân ban Việt Nam và Nga đã cùng thảo luận, đề xuất phương hướng giải quyết cụ thể cho những vấn đề còn tồn tại và thống nhất các biện pháp thúc đẩy việc triển khai thực hiện các nội dung hợp tác mới về kinh tế, thương mại khoa học kỹ thuật trong thời gian tới. Theo đó, hai Bên tiếp tục thúc đẩy đối thoại, tiếp xúc chính trị, trao đổi đoàn các cấp, hợp tác chặt chẽ trên trường quốc tế và trong khuôn khổ Liên Hợp Quốc, APEC, ASEM, ASEAN và các cơ chế do ASEAN làm nòng cốt.

Việt Nam đánh giá cao việc Hiệp định FTA giữa Việt Nam và LMHQ Nga - Ka-dắc-xtan - Bê-la-rút đã được khởi động đàm phán từ tháng 3 năm 2013 và coi đây là nội dung hợp tác hết sức quan trọng, mang tính chiến lược, đem lại lợi ích to lớn cho cả hai Bên. Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã đề nghị cá nhân Ngài Phó Thủ tướng và Chính phủ Liên bang Nga hỗ trợ, thúc đẩy, tạo các kiện thuận lợi cho tiến trình đàm phán được tiến hành nhanh, hiệu quả hơn nữa để Hiệp định sớm ký kết được các bên tham gia ký kết đưa vào thực hiện.

Việt Nam mong muốn tiếp tục hợp tác chặt chẽ và hiệu quả với Liên bang Nga trong các lĩnh vực năng lượng (điện, than, dầu khí, năng lượng tái tạo, năng lượng sinh học), đầu tư xây dựng các công trình điện, khai thác than; cơ khí chế tạo, lắp ráp ôtô, đóng tầu; tiếp theo là các lĩnh vực hợp tác về thương mại, tài chính-tín dụng, giáo dục và đào tạo, nông nghiệp, thông tin truyền thông, hợp tác trong lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, văn hóa, du lịch chuyển giao công nghệ, sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình. Hai Bên thống nhất tiếp tục khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hai nước hợp tác đầu tư trong các lĩnh vực kinh tế nêu trên.

Trong hợp tác về công nghiệp nhẹ (may mặc và sản xuất da giầy) tại Vùng Viễn Đông Liên bang Nga đang được hai Bên nghiên cứu triển khai. Bên cạnh điều kiện thuận lợi của Dự án về vị trí và tiềm năng phát triển, điều kiện để các doanh nghiệp Việt Nam tham gia đầu tư vào dự án còn có những khó khăn, trở ngại trước mắt về điều kiện cơ sở hạ tầng, chính sách về sử dụng nhân lực lao động, sự cạnh tranh trong tiêu thụ sản phẩm, v.v… Việt Nam đề nghị phía Nga nghiên cứu đề xuất của Việt Nam về việc cụ thể hoá các vấn đề liên quan tới chế độ thuế, chính sách đối với người lao động Việt Nam sang làm việc, đầu tư cơ sở hạ tầng, hình thức đầu tư, v.v...

Việt Nam cũng đề nghị Liên bang Nga tạo điều kiện để mở rộng hoạt động của Liên doanh Rusvietpetro và Gazpromviet ở Liên bang Nga, thành lập Công ty liên doanh giữa Petrovietnam và Zarubezhneft, Petrovietnam và Rosneft tại Liên bang Nga; giữa Petrovietnam và Gazprom Neft tại Việt Nam;

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng mong muốn Chính phủ Liên bang Nga xem xét tạo điều kiện cho người lao động Việt Nam được đóng các quỹ hưu trí, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo Luật pháp Liên bang Nga liên quan; Gia hạn thời gian ưu đãi về thuế khai thác khoáng sản cho đến hết thời hạn hiệu lực của Dự án khai thác dầu tại các mỏ thuộc trung tâm Khorevei và tại Khu tự trị Nhenhetxki trong khuôn khổ Công ty liên doanh Rusvietpetro và giảm thuế xuất khẩu đối với dầu thô khai thác từ các mỏ thuộc trung tâm Khorevei.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải và Phó Thủ tướng thứ nhất Igor Shuvalov ký kết Biên bản khóa họp lần thứ 16 Ủy ban liên Chính phủ Việt - Nga

Kết thúc Khóa họp, hai Phó Thủ tướng đã ký kết Biên bản khóa họp lần thứ 16 Ủy ban liên Chính phủ Việt - Nga để làm cơ sở pháp lý triển khai mạnh mẽ tiến trình hợp tác trong lĩnh vực kinh tế - thương mại, khoa học công nghệ và giáo dục trong thời gian tới, đồng thời, nhất trí tiến hành Khóa họp lần thứ 17 của Ủy ban tại Liên bang Nga vào nửa cuối năm 2014.