Đây là quốc gia giàu tài nguyên thiên, có nguồn nguyên liệu dồi dào cho nhiều ngành sản xuất mà Việt Nam có thể tiếp cận khai thác, trong đó có một số mặt hàng ta đã và đang nhập khẩu với số lượng lớn để phục vụ sản xuất như hạt điều thô, bông, nguyên liệu thức ăn gia súc…

Trong những năm gần đây, Bờ Biển Ngà là một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam ở khu vực châu Phi. Quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Bờ biển Ngà liên tục tăng trưởng mạnh. Kim ngạch hai chiều đã có lúc vượt mốc 1 tỷ USD, năm 2019 đạt 974,7 triệu USD, đòi hỏi cần có cán bộ trực tiếp tại địa bàn để bám sát và thực hiện kịp thời, hiệu quả các chỉ đạo của Nhà, cũng như hỗ trợ tốt nhất các doanh nghiệp làm ăn với đối tác Bờ Biển Ngà.

Về cơ bản, cơ cấu mặt hàng xuất khẩu hai nước không cạnh tranh trực tiếp mà mang tính bổ trợ. Đây chính là yếu tố quan trọng đảm bảo khả năng cạnh tranh và tăng trưởng bền vững cho xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam.

Về ngoại thương:

Năm 2019 Bờ Biển Ngà xuất khẩu khoảng 12,6 tỷ USD với các sản phẩm chủ yếu là ca cao, cà phê, gỗ, dầu lửa, bông, chuối, dứa, dầu cọ, cá. Các đối tác xuất khẩu chính gồm Hà Lan 11,8%, Mỹ 7,9%, Pháp 6,4%, Bỉ 6,4%, Đức 5,8%, Burkina Faso 4,5%, Ấn Độ 4,4%, Mali 4,2%. Kim ngạch nhập khẩu của Bờ Biển Ngà đạt xấp xỉ 10 tỷ USD, chủ yếu là các mặt hàng nhiên liệu, máy móc trang thiết bị, lương thực, thực phẩm. Các đối tác nhập khẩu chính gồm Nigeria 15%, Pháp 13,4%, Trung Quốc 11,3%, Mỹ 4,3%...

Quan hệ thương mại Việt Nam-Bờ Biển Ngà:

Chỉ tính riêng xuất khẩu, hiện nay kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Bờ Biển Ngà đạt xấp xỉ 272,9 triệu USD, là đối tác lớn thứ 3 của Việt Nam tại châu Phi, chỉ sau Nam Phi (800 triệu USD), Ai Cập (458,46 triệu USD), năm 2019 đã vượt Ghana ( 271 triệu USD), Al-gie-ri ( 186,8 triệu USD). Kim ngạch xuất khẩu sang Bờ Biển Ngà cũng cao hơn kim ngạch xuất khẩu sang Ni-giê-ria, thị trường được đánh giá có trao đổi thương mại khá sôi động với Việt Nam trong những năm gần đây (127 triệu USD/2019).

Về nhập khẩu, Bờ Biển Ngà hiện là đối tác lớn nhất của Việt Nam tại châu Phi. Năm 2019, ta nhập khẩu 701,8 triệu USD hạt điều nguyên liệu, bông, phế liệu và nguyên liệu thức ăn gia súc từ thị trường này. Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Bờ Biển Ngà bỏ xa thị trường thứ 2 là Cộng hòa Congo (414,4 triệu USD), thị trường thứ 3 Nigeria (386 triệu USD) và thứ 4 Nam Phi (329,7 triệu USD/2019).

Từ khía cạnh kim ngạch hai chiều, hiện nay Bờ Biển Ngà là đối tác lớn thứ 2 của Việt Nam tại châu Phi, đạt 974,7 triệu USD, chỉ sau Nam Phi (1129,7 triệu USD/2019).

So sánh trong khối các thị trường tiếng Pháp tại châu Phi, hiện nay kim ngạch xuất khẩu Việt Nam sang Bờ Biển Ngà đứng ở vị trí thứ nhất, đạt 272,9 soán ngôi hậu của Al-gie-ri ( chỉ đạt 186,8 triệu USD/2019). Kim ngạch xuất khẩu sang Bờ Biển Ngà năm 2019 tương đương xấp xỉ 44,2% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường tiếng Pháp tại châu Phi( tổng khoảng 618 triệu USD).

Hiện nay, kim ngạch xuất khẩu Việt Nam-Bờ Biển Ngà tương đương xấp xỉ 11,01% tổng kim ngạch xuất khẩu Việt Nam-châu Phi và xấp xỉ 1,03% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam ra thế giới. Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Bờ Biển Ngà tương đương xấp xỉ 27,24% tổng nhập khẩu từ châu Phi và xấp xỉ 0,28% tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam năm 2019.

Khái quát kim ngạch hai chiều Việt Nam- Bờ Biển Ngà trong giai đoạn 2016-2019 (4 năm) như sau:

Nguồn: Thương vụ Maroc tổng hợp

Chi tiết năm 2019, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Bờ Biển Ngà đạt 272,99 triệu USD tăng 49,6% so với cùng kỳ 2018 (182,4 triệu USD). Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu gồm gạo, sản phẩm sắt thép, hạt tiêu, lưới đánh cá, linh kiện phụ tùng xe máy…Cùng kỳ, kim ngạch nhập khẩu từ Bờ Biển Ngà đạt 701,87 triệu USD, giảm 12,1% so với cùng kỳ 2018 (797,5 triệu USD), chủ yếu là hạt điều thô và sắt thép phế liệu… Nguyên nhân giảm là do giá điều thô biến động tăng cao do chính sách tăng giá của Chính phủ, trong khi điều nhân không thể điều chỉnh tăng tương ứng, dẫn đến các doanh nghiệp điều chỉnh kế hoạch nhập khẩu điều nguyên liệu.

Tiềm năng của thị trường đối với một số ngành hàng:

Gạo là mặt hàng xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam sang thị trường Bờ Biển Ngà do nước này có nhu cầu tiêu dùng gạo khá cao (khoảng 1 triệu tấn/năm) trong khi khả năng tự cung gạo trong ngắn và trung hạn là khó thực hiện. Trong thời gian qua, Việt Nam xuất khẩu khá tốt mặt hàng gạo sang Bờ Biển Ngà và dự kiến trong thời gian tới, gạo vẫn tiếp tục là mặt hàng xuất khẩu tiềm năng của ta sang Bờ Biển Ngà do thị hiếu tiêu dùng của người dân đã quen với gạo Việt Nam.

Bên cạnh đó, một số mặt hàng khác như dệt may, chất dẻo nguyên liệu, máy vi tính, sản phẩm điện tử linh kiện, sắt thép, linh kiện phụ tùng và săm lốp ô tô… của Việt Nam vẫn tiếp tục được ưa chuộng tại quốc gia này. Hơn nữa, một số mặt hàng xuất khẩu tuy có giá trị nhỏ nhưng lại có kim ngạch xuất khẩu tăng liên tục như hải sản, bánh kẹo, hạt tiêu, sản phẩm gỗ, máy móc thiết bị phụ tùng, túi xách, vali, mũ, ô dù...

Đối với nhập khẩu, không chỉ là nhà cung ứng chính điều nguyên liệu cho Việt Nam, Bờ Biển Ngà có thể cung ứng nhiều mặt hàng nguyên liệu đầu vào khác với giá cả và chất lượng cạnh tranh như: bông, gỗ, sắt thép phế liệu và cao su, nguyên liệu thức ăn gia súc và nhiều mặt hàng khác.

Hiện nay, tồn tại những lo ngại nếu đầu tư nhà máy điều tại Bờ Biển Ngà sẽ ảnh hưởng tới ngành điều trong nước. Tuy nhiên, ta cần phân biệt rõ giữa đầu tư nhà máy và chuyển giao công nghệ sản xuất mặt hàng điều. Hiện nay, một số doanh nghiệp Việt Nam chỉ xây dựng nhà máy chế biến điều nguyên liệu để xuất khẩu về Việt Nam. Nếu doanh nghiệp đầu tư sản xuất, quản lý và không chuyển giao thì nguy cơ ảnh hưởng đối với ngành điều trong nước không nhiều. Nguy cơ đối với ngành điều chỉ thực sự hiện hữu nếu ta chuyển giao công nghệ chế biến điều nhân cho phía bạn. Hiện nay, Bờ Biển Ngà cung cấp cho Việt Nam xấp xỉ 45% tổng nhập khẩu điều nguyên liệu.

Các mặt hàng máy tính, linh kiện, điện thoại, mũ, túi xách, nông sản chế biến… có thể tiêu thụ tốt tại thị trường này.

Tóm lại, thị trường Bờ Biển Ngà có rất nhiều tiềm năng cho hàng hóa xuất khẩu Việt Nam. Lãnh đạo Bạn rất quan tâm phát triển hợp tác với Việt Nam. Một chiến lược tiếp cận thị trường hợp lý sẽ đem lại nhiều lợi ích cho cộng đồng doanh nghiệp của ta trong thời gian tới.