Đối mặt nhiều khó khăn

Theo ông Bùi Nhật Tiến, Phó Tổng Giám đốc Vinataba, tổng doanh thu 5 tháng đầu năm 2014 của Tổng công ty là 11.864 tỷ đồng, hoàn thành trên 36% kế hoạch và tương đương 98% cùng kỳ năm ngoái (chủ yếu do doanh thu thuốc lá điếu giảm vì sản lượng tiêu thụ giảm), trong khi đó doanh thu bánh kẹo của Tổ hợp tăng trên 9% so cùng kỳ năm ngoái. Hầu hết các đơn vị thuốc điếu trong Tổ hợp đều sụt giảm sản lượng nội địa so cùng kỳ năm ngoái, trong đó các đơn vị miền Tây giảm với tỷ lệ khá lớn trên 30% do địa bàn hoạt động chủ yếu ở miền Tây Nam bộ, nơi bị ảnh hưởng rất lớn bởi thuốc lá nhập lậu. Nộp ngân sách trong 5 tháng của Tổng công ty đạt 3.199 tỷ đồng, hoàn thành trên 38% kế hoạch năm và tăng 3% so cùng kỳ năm ngoái. Hiện tại, đây là chỉ tiêu vẫn đảm bảo có tăng trưởng, tuy nhiên tốc độ tăng trưởng không còn cao như những năm trước đây. Lợi nhuận 5 tháng đầu năm của Tổng công ty là 566 tỷ đồng, đạt gần 45% kế hoạch và chỉ bằng 93% so cùng kỳ năm ngoái trong bối cảnh khó khăn chung của toàn Ngành (trong đó Quy định đóng Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá và chuyển đổi cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh cũng làm gia tăng chi phí sản xuất đầu vào của các công ty thuốc lá điếu).

Tích cực triển khai tái cơ cấu

Cũng trong 5 tháng đầu năm 2014, Tổng công ty đã tích cực triển khai thực hiện Đề án tái cơ cấu theo đúng lộ trình đề ra, đảm bảo tính thận trọng, hiệu quả, theo nguyên tắc: triển khai ngay các nội dung tái cơ cấu đã có sự đồng thuận cao và đầy đủ các điều kiện thuận lợi, đồng thời xây dựng các mô hình thí điểm tái cơ cấu các công ty theo từng nhóm lĩnh vực sản xuất kinh doanh; theo đó tháng 4/2014, Tổng công ty đã tổ chức lễ bàn giao chuyển Công ty Thuốc lá An Giang, Công ty Thuốc lá Đồng Tháp thành công ty con của Công ty Thuốc lá Sài Gòn, hoạt động theo mô hình công ty mẹ, công ty con.

Bên cạnh đó, Tổng công ty cũng đang tiếp tục triển khai có hiệu quả Chương trình 30a, tích cực tham gia các hoạt động an sinh xã hội như trao tặng 1 tỷ đồng cho Lực lượng cảnh sát biển Việt Nam, góp phần cùng cả nước chung tay bảo vệ chủ quyền biển đảo quê hương.

Tập trung tháo gỡ khó khăn

Nhận diện tình hình trong thời gian tới, ông Bùi Nhật Tiến, Phó Tổng Giám đốc Vinataba đánh giá: Ngành thuốc lá nội địa sẽ tiếp tục đối diện với khó khăn lớn từ thuốc lá điếu nhập lậu đang diễn biến ngày càng phức tạp với những phương thức, thủ đoạn hoạt động tinh vi và đa dạng hơn. Hiện nay tình hình nhập lậu thuốc lá điếu ngoại đặc biệt nghiêm trọng ở tuyến biên giới các tỉnh giáp biên Việt Nam – Campuchia như Tây Ninh, An Giang, Long An, Đồng Tháp, Kiên Giang; địa bàn tàng trữ, tiêu thụ chủ yếu là TP. Hồ Chí Minh và một số tỉnh miền Tây Nam Bộ, miền Đông Nam Bộ, trong đó TP. Hồ Chí Minh được xem là địa bàn trọng điểm. Trong năm 2013 và 3 tháng đầu năm 2014 các lực lượng chức năng đã phát hiện và bắt giữ, xử lý trên 6 triệu bao thuốc lá lậu các loại và 19.836 kg nguyên liệu, riêng lực lượng quản lý thị trường năm 2013 thu giữ 1.064.384 bao và 5.357 kg nguyên liệu thuốc lá.

Đáng nói nhất là thuốc lá nhập lậu hiện được bán và tiêu dùng công khai tại tất cả các cửa hàng trên phạm vi toàn quốc, gây tác động xấu đến nhiều mặt kinh tế và xã hội của đất nước. Thuốc lá nhập lậu đã lấy đi 20% thị phần thuốc lá điếu nội địa. Năm 2012 thuốc lá lậu làm thất thu ngân sách nhà nước 6.500 tỷ đồng, tương đương 309 triệu đô la Mỹ. Làm mất sản lượng nguyên liệu: 18.000 tấn/năm (tương đương diện tích trồng là 10.000 hecta). Bên cạnh đó, thuốc lá lậu còn làm mất việc làm của 5 triệu công lao động nông dân/năm và 600.000 công lao động công nhân/năm; và hàng trăm nghìn lao động trong các ngành thương mại, dịch vụ liên quan. Không những thế, do thuốc lá lậu không tuân thủ bất kỳ quy định nào về in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh, an toàn vệ xinh thực phẩm và lộ trình giảm Tar và Nicotine, không kiểm soát được chất lượng nên sẽ gây tác hại nhiều đến sức khỏe cộng đồng. Mặt khác, trong bối cảnh thu nhập, sức mua của người dân suy giảm khi suy thoái kinh tế đã diễn ra trong thời gian dài, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ thúc đẩy gia tăng thuốc lá bất hợp pháp. Một khi người tiêu dùng dễ tiếp cận nguồn cung thuốc lá lậu thường xuyên thì rất khó khiến họ quay trở lại mua những sản phẩm hợp pháp phải chịu thuế cao.

Do vậy, để thực hiện thành công kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2014 của toàn Tổ hợp và tạo điều kiện cho ngành thuốc lá hoàn thành tốt nhiệm vụ quan trọng được giao, trong thời gian tới, Vinataba đặt mục tiêu tăng cường phát triển, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tích cực tìm kiếm thêm đối tác, nguồn cung nguyên liệu đầu vào một cách hợp lý, tránh phụ thuộc vào một nguồn cung, khách hàng lớn. Vinataba tiếp tục phấn đấu đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh theo mục tiêu đã đề ra, nỗ lực phát huy nội lực thông qua việc tích cực hỗ trợ các đơn vị thành viên trong quá trình chuyển đổi mô hình hoạt động theo Đề án Tái cơ cấu, chuẩn bị đánh giá, rút kinh nghiệm công tác tái cơ cấu làm cơ sở cho việc triển khai các bước tiếp theo.

Vinataba cũng nêu kiến nghị tới Chính phủ xem xét tạm thời chưa tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với sản phẩm thuốc lá điếu; Sớm phê duyệt Đề án chống thuốc lá điếu ngoại nhập lậu, tăng cường, ngăn chặn, xử lý hoạt động vận chuyển tàng trữ, buôn bán thuốc lá điếu ngoại nhập lậu; Xem xét dừng hoạt động tái xuất thuốc lá nhập lậu bị tịch thu; Xem xét, phê duyệt Lộ trình giảm nồng độ Tar và Nicotine phù hợp điều kiện thực tế để Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với thuốc lá điếu. Đồng thời, Vinataba cũng kiến nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ cho phép Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam tiếp tục hỗ trợ kinh phí các lực lượng chức năng trong công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá điếu và sản xuất, buôn bán thuốc lá giả theo văn bản số 28/HHTL-CV ngày 28/02/2014 về việc Giải trình về đề xuất nâng mức hỗ trợ kinh phí cho công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá (tổng mức hỗ trợ đề nghị là 3.500đ/bao - 20 điếu).