TPP: Báo cáo của các Bộ trưởng Thương mại gửi các Lãnh đạo ngày 10 tháng 11 năm 2014
Kể từ phiên họp trước của các Lãnh đạo TPP vào năm 2013, 12 Bộ trưởng TPP và các đoàn đàm phán đã đạt được nhiều tiến bộ và đang bước vào giai đoạn cuối của quá trình đàm phán Hiệp định TPP tiêu chuẩn cao, toàn diện, tham vọng và có tính lịch sử. Trong những tháng qua, chúng tôi đã làm việc cùng nhau để giải quyết những vấn đề còn tồn tại giữa các nước TPP. Kết quả là, đến nay chỉ còn một số ít các vấn đề còn tồn tại và tiến trình đàm phán đã đạt nhiều tiến bộ hơn trước. Khi đàm phán bước vào giai đoạn cuối như hiện nay, các Bộ trưởng cam kết mạnh mẽ sẽ tiếp tục thúc đẩy để kết thúc đàm phán. Quyết tâm của chúng tôi dựa trên tầm nhìn và cam kết chung của các nhà Lãnh đạo TPP trong việc đạt được một Hiệp định mang tính đột phá cho thế hệ tương lai. Hiệp định này giúp thúc đẩy thương mại và đầu tư giữa các nước TPP và đặt ra các nguyên tắc có tiêu chuẩn cao để giải quyết những vấn đề mà các doanh nghiệp, người lao động và nông dân phải đối mặt trong nền kinh tế toàn cầu của thế kỷ 21. Chúng tôi cũng đang đàm phán để đạt được các mục tiêu mà các Lãnh đạo đặt ra nhằm đảm bảo rằng Hiệp định TPP có khả năng đem lại đổi mới, nâng cao sức cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thịnh vượng, góp phần tạo thêm việc làm và đảm bảo lợi ích thu được từ hiệp định này được chia sẻ rộng rãi cho công dân các nước TPP.
Các Bộ trưởng đã tham gia tích cực vào quá trình đàm phán và đã xây dựng một kế hoạch làm việc chung để thúc đẩy đàm phán và thống nhất về các kết quả mà các nước TPP có thể chấp nhận đối với các thách thức còn tồn đọng. Thách thức lớn nhất là xác định lộ trình kết thúc các gói cam kết tham vọng về mở cửa thị trường hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, dịch vụ tài chính, nhập cảnh tạm thời và mua sắm chính phủ. Chúng tôi cũng đang tiếp tục tìm kiếm các giải pháp đối với các vấn đề còn tồn tại trong lời văn của Hiệp định đối với các lĩnh vực mua sắm chính phủ, doanh nghiệp nhà nước, môi trường và đầu tư. Các Bộ trưởng đã đạt được tiến bộ trong việc thu hẹp khoảng cách giữa các nước đối với các vấn đề này ở Bắc Kinh. Các cuộc thảo luận của chúng tôi sẽ định hướng công việc của các đoàn đàm phán sau này. Tuy nhiên, vẫn còn các vấn đề nhạy cảm và thách thức mà chúng tôi cần phải tiếp tục tham gia giải quyết.
Trong quá trình làm việc để tìm ra giải pháp cho các vấn đề chưa thống nhất, chúng tôi tiếp tục xem xét các thông tin do các tổ chức và cá nhân liên quan cung cấp bởi ý kiến của họ rất có giá trị trong việc hiểu các quan điểm, ý kiến khác nhau đối với những vấn đề đang đàm phán. Các Bộ trưởng sẽ tiếp tục làm việc để xây dựng một Hiệp định cân bằng lợi ích cho mỗi nước TPP nhằm đảm bảo mọi công dân trong khu vực đều được hưởng lợi từ Hiệp định này.
Chúng tôi đã rà soát những tiến bộ theo hướng đảm bảo đạt được các mục tiêu mà các nhà Lãnh đạo đặt ra cho Hiệp định TPP. Điều này nhằm đảm bảo đạt được lợi ích lớn nhất của Hiệp định, phân biệt Hiệp định TPP với các hiệp định thương mại khác, giúp nâng cao khả năng cạnh tranh của các nền kinh tế TPP trong khu vực và toàn cầu.
Mở cửa thị trường toàn diện
Các Bộ trưởng và 12 đoàn đàm phán tiếp tục tập trung vào mục tiêu đạt được gói cam kết mở cửa thị trường tham vọng và tiêu chuẩn cao, đảm bảo việc tiếp cận thị trường hàng hóa giữa các nước TPP một cách toàn diện, thực chất và hoàn toàn miễn thuế, đồng thời dỡ bỏ các hạn chế về dịch vụ, đầu tư, dịch vụ tài chính, nhập cảnh tạm thời và mua sắm chính phủ.
• Đối với mở cửa thị trường hàng hóa, các nước TPP đang đàm phán để hoàn tất các gói cam kết thuế. Thương mại giữa các nước TPP chiếm gần 1/3 tổng thương mại toàn cầu, nhưng chúng tôi đang tìm kiếm những kết quả mở cửa thị trường tham vọng có khả năng tạo thêm cơ hội cho các doanh nghiệp và người lao động các nước TPP. Nhiều nước đã rất nỗ lực để để đạt được mục tiêu này, nhưng việc đàm phán một số loại hàng hóa liên quan đến một số nước vẫn còn phải tiếp tục. Chúng tôi đang tập trung vào việc tìm ra các giải pháp để kết thúc đàm phán các mặt hàng này mà vẫn đảm bảo đáp ứng được các mục tiêu tham vọng do các Lãnh đạo đặt ra, đồng thời đạt được các kết quả có thể mang lại các cơ hội tiếp cận thị trường một cách bền vững và có ý nghĩa thương mại cho tất cả các nước TPP.
• Đối với mở cửa thị trường dịch vụ, đầu tư, dịch vụ tài chính, mua sắm chính phủ và nhập cảnh tạm thời, quá trình đàm phán vẫn đang được tiếp tục. Thương mại dịch vụ giữa các nước TPP hiện chiếm gần 1/3 tổng thương mại dịch vụ toàn cầu và các Bộ trưởng thừa nhận việc mở cửa thị trường các lĩnh vực này có thể đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao tính hiệu quả, cạnh tranh và cải thiện hạ tầng kinh tế nhằm đảm bảo hiện thực hóa toàn bộ lợi ích của Hiệp định TPP. Chúng tôi cũng đạt được nhiều tiến bộ quan trọng trong việc cam kết xóa bỏ các rào cản đầu tư và điều này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thương mại và các chuỗi cung ứng khu vực. Chúng tôi cũng đã nhất trí gắn kết những vấn đề này với các tiêu chuẩn bảo hộ cao và mới để duy trì khả năng của chính phủ trong việc điều tiết lợi ích công cộng. Kể từ năm ngoái, chúng tôi đã tiến gần hơn tới việc kết thúc các gói cam kết liên quan đến các nội dung này. Tuy nhiên, một số vấn đề vẫn cần phải tiếp tục được đàm phán để đảm bảo đạt được một Hiệp định tiêu chuẩn cao cho tất cả các nước như mục tiêu mà các Lãnh đạo đề ra.
Hiệp định Khu vực
Kể từ phiên họp trước của các Lãnh đạo TPP, chúng tôi đã đẩy mạnh đàm phán về việc thúc đẩy hội nhập thương mại khu vực nhằm đảm bảo thương mại giữa các nước TPP gắn kết hơn, hỗ trợ giải quyết việc làm bằng cách tạo thuận lợi hơn cho người lao động và doanh nghiệp ở các quy mô lớn và nhỏ trong việc tận dụng được các lợi thế mà Hiệp định mang lại. Các nhà xuất khẩu, nhập khẩu và đầu tư đều muốn có được sự công bằng và tính dễ dự đoán. Do vậy, bằng cách tạo ra các quy tắc chung có tiêu chuẩn cao, minh bạch và cân bằng trong khu vực, chúng ta sẽ thúc đẩy được thương mại và đầu tư giữa các nước TPP.
• 12 nước TPP đã đạt được tiến bộ đáng kể về quy tắc xuất xứ chung đối với rất nhiều sản phẩm. Điều này rất quan trọng trong việc thúc đẩy sản xuất và tạo thuận lợi và tăng cường cho các chuỗi cung ứng giữa các nước TPP. Chúng tôi đã xây dựng kế hoạch kết thúc đàm phán quy tắc xuất xứ, bao gồm cả những vấn đề nhạy cảm có thể cần đến quyết sách của các Bộ trưởng.
• Để hỗ trợ cho sự phát triển của các chuỗi giá trị giữa các nước TPP, các đoàn đàm phán đã đạt được thỏa thuận đối với một số vấn đề như hải quan, thuận lợi hóa thương mại và lô-gis-tíc. Các vấn đề này sẽ góp phần giảm bớt nhũng nhiễu trong thương mại và giúp hoạt động thương mại diễn ra nhanh hơn, với chi phí thấp hơn và các doanh nghiệp có thể dễ dàng hơn trong việc đưa hàng hóa tiếp cận thị trường. Chúng tôi cũng đạt được thỏa thuận trong việc kết thúc các cam kết hợp tác để hỗ trợ lẫn nhau trong nỗ lực ngăn chặn buôn lậu và chuyển tải bất hợp pháp. Do đó, chúng tôi có thể chắc chắn rằng các doanh nghiệp và người lao động của các nước TPP sẽ được hưởng các lợi ích do Hiệp định mang lại.
• Để thúc đẩy hội nhập thương mại khu vực hơn nữa, chúng tôi cũng gần đạt được thỏa thuận về các cách thức xóa bỏ các hàng rào phi thuế quan (đang ngày càng thay thế hàng rào thuế quan, gây cản trở việc tiếp cận thị trường của các doanh nghiệp), các công việc thúc đẩy hợp tác về cách tiếp cận đối với các vấn đề chính sách. Đồng thời, chúng tôi cũng thận trọng khi thực hiện những việc này theo cách đảm bảo cho các chính phủ có khả năng bảo vệ lợi ích công cộng, bao gồm các vấn đề về y tế, an toàn và bảo vệ môi trường.
Những vấn đề thương mại mới
Nhằm hỗ trợ việc duy trì tính năng động và khả năng cạnh tranh trong tương lai của các nền kinh tế TPP, chúng tôi đã đạt được nhiều tiến bộ quan trọng trong việc phát triển nhiều cách tiếp cận chung cho các vấn đề mới phát sinh trong nền kinh tế toàn cầu so với các hiệp định thương mại thế hệ trước. Trong quá trình phát triển những nguyên tắc cho các vấn đề này, chúng tôi đã tiếp cận những vấn đề này một cách nghiêm túc và thận trọng. Chúng tôi gần đi đến thống nhất trong một số lĩnh vực mới và đang nỗ lực kết thúc các vấn đề còn lại.
• Thừa nhận tiềm năng kinh tế của Internet, kể cả đối với doanh nghiệp nhỏ đang tìm cách tiếp cận các thị trường mới, và ghi nhận số lượng người dùng Internet trên thế giới đã tăng lên nhanh chóng trong một vài năm trở lại đây và sẽ tiếp tục gia tăng, chúng tôi đã đạt được một thỏa thuận về các quy tắc thúc đẩy phát triển nền kinh tế số theo hướng phù hợp với lợi ích chính đáng của các chính phủ, chẳng hạn như quy định nhằm bảo vệ quyền riêng tư.
• Chúng tôi cũng đã đẩy mạnh các công việc để khuyến khích cạnh tranh công bằng giữa các nước TPP. Các công việc này bao gồm việc thiết lập các nguyên tắc để bảo đảm rằng doanh nghiệp tư nhân và người lao động có thể cạnh tranh bình đẳng với các doanh nghiệp nhà nước. Sáng kiến này trong TPP sẽ tăng cường nỗ lực của nhiều Chính phủ TPP trong việc nâng cao hiệu quả và tính cạnh tranh của nền kinh tế các nước TPP.
• Chúng tôi hiểu rằng đổi mới là một nguồn lợi ích quan trọng đối với người dân, tăng trưởng và khả năng cạnh tranh của các nền kinh tế. Chúng tôi đã làm việc tích cực để đưa ra các cam kết cân bằng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ nhằm gia tăng và chia sẻ lợi ích do đổi mới mang lại. Đây là một trong những nội dung phức tạp và khó khăn nhất của Hiệp định TPP, nhưng chúng tôi đã đạt được nhiều tiến bộ trong việc đưa ra các cách tiếp cận chung nhằm khuyến khích những cải tiến sáng tạo và cải tiến công nghệ để mang lại lợi ích cho tất cả chúng ta. Chúng tôi cũng đã làm việc tích cực để đạt được sự cân bằng phù hợp nhằm bảo đảm các công dân có thể tiếp cận dược phẩm và sử dụng các nội dung trực tuyến một cách công bằng, phản ánh tính đa dạng của các nền kinh tế TPP.
• Thừa nhận việc tất cả các nước TPP cam kết mạnh mẽ về bảo vệ môi trường và bảo tồn, chúng tôi đã đạt được tiến bộ hướng tới việc thống nhất một bộ các nguyên tắc môi trường khả thi đối với các nước TPP.
• Để đảm bảo rằng các lợi ích thương mại được chia sẻ rộng rãi, chúng tôi gần đi đến thống nhất các cam kết có thể thực thi đối với quyền lao động, trong đó bao gồm các quyền lao động cơ bản của ILO.
Các vấn đề thương mại xuyên suốt
12 đoàn đàm phán đang gần hoàn tất đàm phán về các vấn đề xuyên suốt mà chúng tôi tin là rất quan trọng để đạt được tất cả các mục tiêu mà các Lãnh đạo đã đặt ra cho TPP, và tối đa hóa các lợi ích tiềm năng cho công dân của các nước TPP từ Hiệp định này.
• Nhằm tăng cường đàm phán về tiêu chuẩn và các vấn đề chính sách trong Hiệp định, chúng tôi đã nhất trí về cách thức cải thiện các thực tiễn xây dựng chính sách và khuyến khích sự gắn kết môi trường chính sách, bao gồm áp dụng các biện pháp nâng cao tính minh bạch và thực thi quy trình xây dựng chính sách theo hướng thuận lợi hơn cho thương mại.
• Để thúc đẩy hơn nữa về hội nhập và khả năng cạnh tranh, chúng tôi đang gần kết thúc đàm phán cam kết sâu hơn về các chuỗi sản xuất và cung ứng, đảm bảo rằng các điều khoản của Hiệp định này sẽ tạo thêm việc làm tại các nước TPP.
• Thừa nhận vai trò quan trọng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chúng tôi đã thống nhất về các cách thức để đảm bảo rằng các doanh nghiệp này (vốn tạo ra nhiều việc làm ở nhiều nước thành viên) có thể tận dụng đầy đủ các lợi ích do Hiệp định TPP mang lại.
• Nhằm đảm bảo thương mại và đầu tư tăng trưởng song hành với lợi ích của người dân, chúng tôi đã cam kết nâng cao tính minh bạch, quản trị công tốt và tăng cường những nỗ lực chống tham nhũng.
• Thúc đẩy phát triển và xây dựng năng lực cho các nước TPP ở hiện tại và trong tương lai là chìa khóa cho sự thành công của Hiệp định TPP. Do vậy, chúng tôi đã thống nhất các quy định nhằm đảm bảo cả 12 nước có thể tận dụng được lợi ích của Hiệp định này. Các quy định này bao gồm xây dựng năng lực trong các lĩnh vực mà các nước đang phát triển đưa ra, thời gian chuyển đổi đối với các cam kết mà muốn thực thi cần phải xây dựng năng lực, cải thiện khả năng tiếp cận cơ hội kinh tế đối với phụ nữ và các cá nhân có thu nhập thấp; và khuyến khích quan hệ đối tác công-tư.
Hiệp định mở
Chúng tôi tiếp tục làm việc với các quốc gia và các nền kinh tế bày tỏ mong muốn tham gia Hiệp định TPP sau khi Hiệp định này được ký kết. Các Lãnh đạo đã cam kết xây dựng Hiệp định TPP thành một Hiệp định cho phép các nước và các nền kinh tế khác trong khu vực có thể tham gia khi sẵn sàng chấp nhận những cam kết tiêu chuẩn cao. Để phản ánh cam kết này, chúng tôi sắp đi đến thống nhất các điều khoản về cơ cấu và quy trình để đảm bảo Hiệp định TPP là một Hiệp định mở. Chúng tôi cũng đã xem xét toàn hiệp định để đảm bảo Hiệp định TPP có thể tiếp tục phát triển và thích ứng với những thay đổi trong tương lai ở các lĩnh vực thương mại, đầu tư, công nghệ, những vấn đề mới nổi khác và các thách thức, hoặc các lĩnh vực mà các nước TPP cùng quan tâm.
Các công việc tiếp theo
Căn cứ vào những tiến bộ đáng kể đạt được kể từ cuộc gặp gần đây nhất của các Lãnh đạo và để thúc đẩy đàm phán trong thời gian chuẩn bị cho cuộc họp của các nhà Lãnh đạo tại Bắc Kinh, các Bộ trưởng đã cam kết nỗ lực gấp đôi nhằm kết thúc đàm phán Hiệp định TPP, với thừa nhận rằng các vấn đề thực chất sẽ quyết định thời điểm chính xác kết thúc đàm phán. Việc kết thúc đàm phán Hiệp định TPP - một Hiệp định phức tạp và đầy tham vọng giữa các quốc gia khác nhau về kinh tế, trình độ phát triển và địa lý - là một thách thức. Tuy nhiên, trên cơ sở thừa nhận sự đóng góp quan trọng của Hiệp định TPP đối với tăng trưởng và phát triển kinh tế và nâng cao khả năng cạnh tranh của các nước TPP trong phạm vi khu vực và toàn cầu, 12 quốc gia TPP cam kết ưu tiên việc hoàn tất đàm phán và sẽ dành nguồn lực cần thiết để đạt được mục đích này. Để làm được điều đó, chúng tôi sẽ phải tìm các thỏa hiệp và làm việc một cách thực tế, linh hoạt và sáng tạo để tìm ra giải pháp có thể giải quyết nhu cầu của từng nước, trong khi vẫn kiên định với mục tiêu chung của các Lãnh đạo là phải đạt được một Hiệp định tham vọng và tiêu chuẩn cao.