Động thái này nhằm thử nghiệm nhu cầu đối với đồng Shekel số, có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với vấn đề thanh toán trên thị trường mà còn đối với toàn bộ thị trường tài chính, bao gồm cả lĩnh vực chuỗi khối/blockchain, đồng tiền điện tử và hệ thống ngân hàng, cũng như phản bác lại các ý kiến chỉ trích cho rằng ý tưởng của Ngân hàng Trung ương về phát hành đồng Shekel số chỉ là trên lý thuyết.

Ngân hàng Trung ương cho biết đã mua vào 2,99 tỷ USD ngoại tệ trong tháng 5/2021, trong các nỗ lực hỗ trợ các nhà xuất khẩu Israel và kiểm soát đồng NIS lên giá mạnh. Tính chung trong 5 tháng đầu năm 2021, Ngân hàng Trung ương đã mua vào 22 tỷ USD ngoại tệ, sau khi mua vào 21,2 tỷ USD ngoại tệ trong cả năm 2020,  bằng hơn 2/3 mức kế hoạch đặt ra cho cả năm 2021 là 30 tỷ USD và số lượng ngoại tệ mua vào trong cả năm 2021 có thể vượt mức 30 tỷ USD đặt ra từ đầu năm.

Tính đến hết tháng 5/2021, dự trữ ngoại hối của Israel đứng ở mức kỷ lục 198,35 tỷ USD, tăng 4,35 tỷ USD so với mức ở cuối tháng 4/2021, và dự trữ ngoại hối bằng 48,3% GDP. Ngân hàng Trung ương Israel tiếp tục giữ tỷ lệ lãi suất không đổi ở mức thấp là 0,1%.  Theo Bộ Tài chính, tỷ lệ lạm phát của Israel trong cả năm 2021 ước là 2,2% và trong năm 2022 dự báo là 1,5%; dự báo của Bộ Tài chính cao hơn so với Ngân hàng Trung ương ở mức 1,3% trong năm 2021 và mức 1,2% trong năm 2022.

Theo Cục Thống kê Trung ương Israel, trong tháng 5/2021, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 0,4%, dưới mức dự kiến 0,5% của các nhà phân tích (đây cũng là tháng thứ 2 liên tiếp chỉ số giá tiêu dùng đứng ở dưới mức dự báo của các nhà phân tích); tính chung trong 5 tháng đầu năm, CPI tăng 1,5% so với cùng kỳ năm 2020. Thất nghiệp đang có xu hướng giảm nhanh, Cục Thống kê Trung ương cho biết tỷ lệ thất nghiệp trong tháng 5/2021 đã giảm xuống còn 5,5%, so với mức 7,9% trong tháng 4 và mức 9,5% trong tháng 3 trước đó.  Đồng NIS tiếp tục lên giá mạnh, đứng ở mức cao so với đồng USD và đồng Euro.

Theo đà làn sóng tăng giá mới, giá nhà ở, bất động sản và giá cả hàng hóa, dịch vụ, thực phẩm thiết yếu (trứng...), giá điện, giá nước sinh hoạt... tiếp tục tăng cao. Về mặt mức sống, chi phí sinh hoạt, giá cả tại Israel đắt đỏ đứng thứ 9 trên thế giới. Cuối tháng 5/2021, giá điện, giá nước sinh hoạt tăng. Cuối tháng 6/2021, đầu tháng 7/2021, giá xăng tiếp tục tăng, sau khi đã có nhiều đợt tăng mạnh trong 5 tháng đầu năm nay.

Về tổng quan thị trường Israel tháng 6

Ngày 13/6/2021, Quốc hội (Knesset) Israel đã họp phiên toàn thể, bỏ phiếu thông qua việc thành lập chính phủ mới. Ông Naftali Bennett-Chủ tịch đảng Yamina, 49 tuổi, đã tuyên thệ nhậm chức, chính thức trở thành Thủ tướng thứ 13 của Israel, khép lại bế tắc chính trị kéo dài trong hơn 2 năm qua trên chính trường Israel. Đồng thời, ông Yair Laid-Chủ tịch đảng Yesh Atid cũng đã tuyên thệ đảm nhận chức vụ Thủ tướng luân phiên (Alternate Prime Minister-tương đương Phó Thủ tướng thứ nhất) kiêm Bộ trưởng Ngoại giao.

Theo thỏa thuận phân chia quyền lực giữa 2 chính đảng này, trong nửa nhiệm kỳ đầu từ nay đến tháng 8/2023, ông Naftali Bennett sẽ đảm nhận chức vụ Thủ tướng; sau đó, vào ngày 27/8/2023, ông Yair Laid sẽ luân phiên lên thay và đảm nhận chức vụ Thủ tướng thứ 14 của Israel cho 2 năm tiếp theo-nửa nhiệm kỳ còn lại cho đến tháng 10/2025. Cùng với đó, các Bộ trưởng mới đã lên tuyên thệ nhậm chức trước Quốc hội. Chính phủ thứ 36 (liên minh mới) của Israel, với tên gọi là “chính phủ thay đổi”, được thành lập từ 8 đảng phái chính trị chủ yếu (trong số 13 đảng phái có ghế trong Quốc hội hiện tại) tham gia liên minh, với nhiều gương mặt mới trong nhân sự nội các lần này. Số lượng thành viên nội các lần này bao gồm 28 Bộ trưởng (tính cả các vị trí kiêm nhiệm), trong đó có 9 người là nữ đạt con số kỷ lục mới.

Cũng trong phiên họp toàn thể ngày 13/6/2021, Quốc hội Israel đã bầu ông Mickey Levy làm Chủ tịch Quốc hội mới. Trước đó, vào ngày 02/6/2021, Quốc hội Israel đã bầu ông Isaac Herzog-Chủ tịch Cơ quan Do Thái làm Tổng thống thứ 11 của Israel và ông này sẽ bắt đầu nhiệm kỳ vào ngày 09/7 tới đây, khi Tổng thống đương nhiệm Reuven Rivlin hết nhiệm kỳ lúc đó. 

Đầu tháng 6/2021, Israel lên kế hoạch mở Văn phòng Kinh tế tại Abu DhabiUAE để thu hút nguồn vốn đầu tư và thúc đẩy quan hệ kinh tế với các nước Vùng Vịnh và thế giới Ả-rập; đồng thời, lần đầu tiên Israel được bầu vào làm thành viên của Hội đồng Kinh tế và Xã hội của Liên Hợp quốc nhiệm kỳ 2022-2023 với 153 phiếu thuận, điều này thể hiện vai trò và vị thế quan trọng của Israel trên các diễn đàn toàn cầu. Israel đã chính thức khai trương Đại sứ quán tại UAE vào cuối tháng 6/2021, cùng thời điểm Bahrain chính thức bổ nhiệm Đại sứ đầu tiên tại Israel và Honduras mở Đại sứ quán tại Jerusalem nhân chuyến thăm chính thức Israel của Tổng thống nước này.

Cuối tháng 6/2021, một số ổ dịch Covid-19 bùng phát tại nhiều nơi theo một làn sóng mới, với loại virus biến thể Delta lây nhiễm đối với nhiều người. Tình trạng này khiến cho Israel phải hoãn kế hoạch mở cửa biên giới, ban đầu dự kiến vào ngày 01/7/2021, đối với khách du lịch nước ngoài đã được tiêm phòng vắc-xin và lùi lại mốc thời gian xem xét mở cửa biên giới. Số lượng các nhiễm hàng ngày tăng nhanh và có hiện tượng lan rộng.

Chính phủ Israel đang tăng cường xiết chặt các biện pháp phòng dịch, trước mắt là áp dụng trở lại quy định đeo khẩu trang ở trong nhà, thực hiện biện pháp cách ly và giám sát chặt chẽ việc tiêm phòng, để chống lại sự lây lan của dịch cúm Covid-19. Đồng thời, Thủ tướng Israel Naftali Bennet cũng khuyến cáo người dân Israel tránh đi ra nước ngoài, nếu không thật sự cần thiết, vì tình trạng các ca lây nhiễm Covid-19 ở Israel đang tăng nhanh. 

Nền kinh tế của Israel tiếp tục phục hồi và thâm hụt tài chính tiếp tục giảm, trong khi nguồn thu của chính phủ tăng mạnh. Bộ Tài chính cho biết, tính cộng dồn thâm hụt tài chính trong 12 tháng qua, kết thúc vào cuối tháng 5/2021 là 149,2 tỷ NIS (tương đương 46,2 tỷ USD) hoặc bằng 10,5% GDP; so với mức 158,9 tỷ NIS hoặc 11,2% GDP trong cuối tháng 4 trước đó.

Sau khi tăng vọt do ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid-19, thâm hụt tài chính bắt đầu giảm trong tháng 3/2021, khi số liệu cộng dồn trong 12 tháng giảm xuống bằng 12,1% GDP (bằng 169,4 tỷ NIS, tương đương 52,61 tỷ USD), so với mức 12,4% GDP tính cộng dồn trong 12 tháng kết thúc vào cuối tháng 02/2021.

Trong 5 tháng đầu năm 2021, nguồn thu của chính phủ đạt 164,4 tỷ NIS (tương đương 50,90 tỷ USD), tăng 30% so với cùng kỳ năm 2020, đã góp phần làm thu hẹp thâm hụt tài chính; trong khi đó, chi tiêu của chính phủ vẫn đứng ở mức cao 199,2 tỷ NIS (tương đương 61,67 tỷ USD), tăng 15,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong các dự báo gần đây của Bộ Tài chính Israel cho thấy, thâm hụt tài chính trong cả năm 2021 sẽ giảm xuống còn 8,8% GDP; tuy nhiên, con số thâm hụt thực tế có thể thấp hơn mức này vào cuối năm nay.

Theo Cơ quan Bảo hiểm Quốc gia, kể từ khi có đại dịch cúm Covid-19 xảy ra, Israel đã chi trả hơn 39 tỷ NIS (tương đương 12 tỷ USD) hỗ trợ cho những người bị thất nghiệp, mất việc làm; trong đó, từ tháng 3 đến hết năm 2020 là 23,5 tỷ NIS (tương đương 7,23 tỷ USD) và từ đầu năm 2021 đến nay là 15,5 tỷ NIS (tương đương 4,77 tỷ USD).

Israel cho biết sẽ dừng chương trình hỗ này, do đã mở cửa trở lại nền kinh tế, để người lao động quay trở lại làm việc, tránh tâm lý lợi dụng trông chờ vào nhà nước để hưởng trợ cấp lâu dài và không chịu trở lại làm việc như trước đây. Trước đó, theo thống kê, dịch cúm Covid-19 gây ra nạn thất nghiệp tại Israel bị ảnh hưởng tồi tệ hơn so với mức trung bình của các nước trong OECD.

Về hoạt động thương mại 

Kim ngạch xuất nhập khẩu: Trong tháng 5/2021, tính cả mặt hàng kim cương thô và chế tác, Israel xuất khẩu đạt 4,49 tỷ USD, tăng 1,81% so với tháng 4 trước đó; nhập khẩu đạt 7,12 tỷ USD, tăng 1,71% so với tháng 4 trước đó; thâm hụt thương mại đạt 2,63 tỷ USD.  Tính chung trong 5 tháng đầu năm 2021, Israel xuất khẩu đạt 22,09 tỷ USD, tăng 13,11% so với cùng kỳ năm trước; nhập khẩu đạt 34,58 tỷ USD, tăng 27,79% so với cùng kỳ năm trước; thâm hụt thương mại đạt 12,49 tỷ USD, tăng 65,87% sơ với cùng kỳ năm trước.

Nhìn chung, trong 5 tháng đầu năm nay, xuất khẩu hàng hóa của Israel tăng khá cao, trong khi nhập khẩu hàng hóa tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước. Ước tính, trong 6 tháng đầu năm 2021, Israel xuất khẩu hàng hóa đạt kim ngạch trên 27 tỷ USD và nhập khẩu hàng hóa đạt trên 42 tỷ USD.

Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu:  Trong tháng 5/2021, nhóm hàng công nghiệp và khai khoáng (không tính kim cương) đạt 4,04 tỷ USD, kim cương chế tác đạt 258,9 triệu USD, kim cương thô đạt 141,1 triệu USD, nhóm hàng nông-lâm-thủy-hải sản đạt 65,0 triệu USD.  Tính chung trong 5 tháng đầu năm 2021, nhóm hàng công nghiệp và khai khoáng đạt 19,51 tỷ USD, kim cương chế tác đạt 1,35 tỷ USD, kim cương thô đạt 654,3 triệu USD, nhóm hàng nông-lâm-thủy-hải sản đạt 613,0 triệu USD.  Về chi tiết, xin xem Phụ lục 2 “Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Israel trong tháng 5 năm 2021” gửi kèm. Đối với các mặt hàng xuất khẩu theo mã HS chi tiết, xin liên hệ trực tiếp với Thương vụ Việt Nam tại Israel để được cung cấp cụ thể.

Mặt hàng nhập khẩu chủ yếu:  Trong tháng 5/2021, nhóm hàng tiêu dùng đạt 1,82 tỷ USD, nhóm hàng nguyên vật liệu đạt 3,15 tỷ USD, nhóm hàng đầu tư đạt 130 tỷ USD, nhóm hàng nhiên liệu năng lượng và xăng dầu đạt 714,6 triệu USD, nhóm hàng kim cương thô đạt 288,4 triệu USD, nhóm hàng tàu thuyền các loại đạt 3,5 triệu USD.  Tính chung trong 5 tháng đầu năm 2021, nhóm hàng tiêu dùng đạt 9,28 tỷ USD, nhóm hàng nguyên vật liệu đạt 14,71 tỷ USD, nhóm hàng đầu tư đạt 5,82 tỷ USD, nhóm hàng nhiên liệu năng lượng và xăng dầu đạt 3,29 tỷ USD, nhóm hàng kim cương thô đạt 1,35 tỷ USD, nhóm hàng tàu thuyền các loại đạt 28,3 triệu USD.

Đối với các mặt hàng nhập khẩu theo mã HS chi tiết, xin liên hệ trực tiếp với Thương vụ Việt Nam tại Israel để được cung cấp cụ thể.

Thị trường xuất nhập khẩu: Hoa Kỳ, Anh, Trung Quốc, Hongkong, Hà Lan, Bỉ, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Đức là những thị trường xuất khẩu quan trọng hàng đầu của Israel.  Trong khi đó, Hoa Kỳ, Thụy sỹ, Trung Quốc, Đức, Anh, Bỉ, Thổ Nhĩ Kỳ, Italy, Pháp, Hongkong, Ấn Độ, Hàn Quốc tiếp tục là các thị trường nhập khẩu khẩu chủ yếu của Israel.  

Xem chi tiết Bản tin thị trường Israel tháng 6/2021