Giới thiệu nền kinh tế Xê-nê-gan

Cộng hòa Xê-nê-gan (Sénégal) nằm ở khu vực Tây Phi, phía Bắc giáp Mô-ri-ta-ni, phía Đông giáp Ma-li, phía Nam giáp CH Ghi-nê và Ghi-nê Bít-xao, phía Tây giáp Đại Tây Dương. Với thủ đô là Đa-ca (Dakar), Xê-nê-gan có diện tích rộng 196.190 km2, dân số 14 triệu người (2012). Là thuộc địa của Pháp nên ngôn ngữ chính là tiếng Pháp, nhưng tiếng Anh cũng ngày càng được sử dụng rộng rãi. Đơn vị tiền tệ là đồng franc CFA (tỷ giá 1 USD = 465,39 FCFA). Về tôn giáo, đạo Hồi chiếm 94%, đạo Thiên Chúa 5% và tôn giáo cổ truyền 1%. Xê-nê-gan có khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm.

Về chính sách đối ngoại, Xê-nê-gan theo đuổi đường lối đối ngoại đa dạng hóa, mở cửa nhằm tranh thủ vốn và kỹ thuật. Pháp là nước viện trợ nhiều nhất cho Xê-nê-gan và cung cấp chuyên gia kỹ thuật, quân sự cho Xê-nê-gan. Từ cuối những năm 1980, Mỹ bắt đầu tăng cường quan hệ với Xê-nê-gan trong các lĩnh vực kinh tế, đào tạo.

Xê-nê-gan là thành viên Liên hợp quốc, WTO, Liên minh châu Phi, Phong trào không liên kết, Cộng đồng các nước sử dụng tiếng Pháp, Liên minh Kinh tế và Tiền tệ Tây Phi (UEMOA) và hàng chục tổ chức quốc tế và khu vực khác.

Về kinh tế, từ năm 1985, Xê-nê-gan bắt đầu thực hiện cải tổ cơ cấu kinh tế theo chương trình hợp tác với IMF, tự do hoá nền kinh tế và phát triển khu vực kinh tế tư nhân. Từ 1995, Xê-nê-gan xóa bỏ độc quyền nhập khẩu gạo của công ty Nhà nước, tự do hóa hoàn toàn việc nhập khẩu gạo. Năm 2011, GDP đạt 14,46 tỷ USD, tăng trưởng 2,6 %, GDP bình quân đầu người khoảng 1.115 USD.

Trong cơ cấu kinh tế, nông nghiệp chiếm 15% GDP, công nghiệp 22,8% và dịch vụ 62,2% (2011). Công nghiệp Senegal chưa phát triển, mới chỉ có ngành khai thác phốt phát, tìm kiếm dầu lửa, chế biến nông nghiệp, lắp ráp và vật liệu xây dựng. Nông nghiệp giữ vai trò chính trong nền kinh tế, chiếm 75% giá trị xuất khẩu. Nông sản chính có đỗ lạc, lúa và hoa màu.

Về ngoại thương, năm 2011, kim ngạch xuất khẩu của Xê-nê-gan đạt 2,515 tỷ USD. Các mặt hàng xuất khẩu chính gồm có cá, đỗ lạc, sản phẩm dầu lửa, phốt phát, bông. Các thị trường xuất khẩu chủ yếu là Mali (22,6%), Ấn Độ (9,2%), Pháp (4,8%) và Italy (4,4%).

Về nhập khẩu, năm 2011, kim ngạch đạt 5,366 tỷ USD gồm các mặt hàng lương thực thực phẩm, hàng tiêu dùng, hàng công nghiệp, dầu lửa. Các thị trường nhập khẩu chính là Pháp (17,5%), Trung Quốc (10%), Anh (8,8%), Nigeria (8,7%), Hà Lan (6%) và Mỹ (5%).

Do luôn bị hạn hán đe dọa nên nông nghiệp Xê-nê-gan chưa đáp ứng được nhu cầu lương thực trong nước. Theo Tổ chức các nhà sản xuất và chuyên gia nông nghiệp Xê-nê-gan, sản xuất lúa địa phương chỉ đáp ứng được 30% nhu cầu trong nước. Mỗi năm, nước này phải nhập từ 700.000 đến 900.000 tấn gạo.

Ngoài phục vụ tiêu dùng trong nước, Xê-nê-gan còn nhập khẩu nhiều loại hàng hóa để tái xuất sang các nước trong khu vực với vai trò là cửa ngõ Tây Phi (15 quốc gia).

Theo Báo cáo tổng kết năm 2011 và viễn cảnh kinh tế 2012 của Ngân hàng Thế giới, kinh tế Xê-nê-gan sẽ lấy lại tốc độ tăng trưởng cao nhờ sự phục hồi của nền kinh tế thế giới. Ngoài ra, các yếu tố như tăng xuất khẩu, tăng đầu tư trực tiếp nước ngoài và tăng lượng kiều hối của người dân Xê-nê-gan ở nước ngoài gửi về cũng góp phần phục hồi nền kinh tế nước này. Một khía cạnh tích cực khác nữa Chính phủ Xê-nê-gan đang tăng cường đầu tư vào nhiều dự án cơ sở hạ tầng quan trọng như đường cao tốc, sân bay Diass...

Những thế mạnh xuất khẩu

Xê-nê-gan là một trong bốn nền kinh tế mạnh nhất khu vực Tây Phi (15 quốc gia) với dân số 14 triệu người và GDP thực tế trên đầu người hơn 1000 USD/năm với nhu cầu sản phẩm đa dạng, trong đó có những mặt hàng thế mạnh của Việt Nam. Trong thập kỷ qua, các mặt hàng như gạo, sản phẩm dệt may, linh kiện phụ tùng xe máy, sản phẩm từ cao su, tinh bột sắn, hạt tiêu... đã thâm nhập thành công và có chỗ đứng vững chắc tại thị trường này. Kim ngạch cũng như diện mặt hàng xuất khẩu của ta đã không ngừng tăng (khoảng 30 loại sản phẩm tính đến năm 2011), được người tiêu dùng Xê-nê-gan ưa chuộng. Riêng mặt hàng gạo và linh kiện phụ tùng xe máy còn được nhập khẩu vào Xê-nê-gan để tái xuất sang các nước khác trong khu vực.

Xê-nê-gan có tình hình chính trị ổn định nhất Tây Phi. Nhiều thập kỷ qua, trong khi các nước khác trong khu vực liên tiếp diễn ra các cuộc đảo chính, nội chiến, xung đột thì nước này vẫn duy trì được sự ổn định chính trị và tăng trưởng kinh tế cao, giúp Xê-nê-gan thu hút được nhiều nhà đầu tư nước ngoài và có tiếng nói quan trọng trong các diễn đàn khu vực và quốc tế. Tại thị trường này cũng ít xảy ra hiện tượng lừa đảo thương mại qua mạng internet.

Giống như nhiều nước châu Phi khác, Xê-nê-gan được hưởng các ưu đãi về thuế xuất khẩu (0%) khi xuất hàng sang EU và Hoa Kỳ trong khuôn khổ các hiệp định đối tác thương mại song phương và Đạo luật cơ hội và tăng trưởng kinh tế (AGOA). Vì vậy, nếu đầu tư sản xuất hoặc chế biến tại đây, doanh nghiệp nước ngoài có thể tận dụng được những lợi thế về xuất xứ khi xuất khẩu sang các thị trường nói trên.

Xê-nê-gan có cơ sở hạ tầng vận tải (cảng biển, sân bay, đường sá) và viễn thông vào loại tốt nhất Tây Phi. Hệ thống ngân hàng phát triển với số lượng các ngân hàng uy tín lớn thứ hai trong tiểu vùng, chỉ đứng sau Bờ Biển Ngà.

So với các nước châu Phi khác, cộng đồng người Việt Nam sinh sống và làm việc tại Xê-nê-gan khá đông (khoảng 300 người) trong đó đại đa số vẫn thiết tha với quê hương và lưu giữ truyền thống văn hóa Việt. Đây cũng là một thuận lợi cho doanh nghiệp của ta khi bước đầu sang tìm hiểu thị trường, đối tác.

Quan hệ Việt Nam - Xê-nê-gan

Việt Nam và Xê-nê-gan thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 29/12/1969. Hiện nay, Đại sứ quán ta tại An-giê-ri kiêm nhiệm Xê-nê-gan và Đại sứ quán Xê-nê-gan tại Bắc Kinh kiêm nhiệm Việt Nam.

Hai nước đã ký Hiệp định khung về hợp tác kinh tế, thương mại, văn hóa, khoa học kỹ thuật vào năm 1995, Hiệp định hợp tác ba bên giữa Việt Nam-FAO- Xê-nê-gan năm 1996.

Từ năm 1997 đến 2005, mỗi năm Việt Nam đưa khoảng 100 chuyên gia nông nghiệp sang làm việc tại Xê-nê-gan và được đánh giá rất cao hiệu quả làm việc của chuyên gia Việt Nam. Tổng thống Abdoulaye Wade cho rằng việc triển khai thành công chương trình hợp tác nông nghiệp 3 bên Việt Nam – FAO – Xê-nê-gan là một điển hình tốt về hợp tác Nam-Nam.

Về trao đổi thương mại, nếu như năm 2001, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Xê-nê-gan mới chỉ đạt 21,3 triệu USD thì đến năm 2008, 2009 xuất khẩu của ta sang Xê-nê-gan đạt trên 104 triệu USD mỗi năm, tăng gấp 5 lần. Đặc biệt, năm 2011, giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này lên tới 190,1 triệu USD, tăng 138% so với năm 2010, đưa Xê-nê-gan vươn lên trở thành thị trường lớn thứ ba của Việt Nam ở châu Phi chỉ đứng sau Nam Phi và Ai Cập. Ta xuất khẩu chủ yếu là các mặt hàng gạo, sản phẩm dệt may, linh kiện phụ tùng xe máy, sắt thép các loại, hạt tiêu, chất dẻo nguyên liệu, bánh kẹo các loại, giày dép, túi xách vali, mũ, ô, dù và sản phẩm gốm sứ…Về nhập khẩu, Việt Nam mua từ Xê-nê-gan các mặt hàng sắt thép phế liệu, bông, máy móc, thiết bị, phụ tùng, gỗ và sản phẩm gỗ, thức ăn gia súc và chất dẻo nguyên liệu với tổng giá trị 21,6 triệu USD năm 2011. Trong cán cân thương mại hai nước, Việt Nam luôn xuất siêu.

Mặc dù có những tiến bộ song con số này chưa tương xứng với những tiềm năng kinh tế, thương mại của hai nước. Nguyên nhân là do hai bên còn thiếu thông tin và ít trao đổi các đoàn doanh nghiệp. Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường này, Nạp Tiền 188bet Việt Nam sẽ tổ chức đoàn nghiên cứu chính sách và xúc tiến thương mại tại Xê-nê-gan từ ngày 16 đến 22 tháng 10 năm 2012

Với một thị trường triển vọng như vậy, cùng với chính sách tăng cường và mở rộng hợp tác của nước ta với châu Phi trong đó có Xê-nê-gan, sự nỗ lực của các Bộ, ngành, cộng đồng doanh nghiệp... chắc chắn quan hệ kinh tế thương mại giữa hai nước sẽ có bước phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Chi tiết công văn mời tham gia đoàn công tác tại Xê-nê-gan xem tại đây