Chính quyền thành phố Mombasa, Kenya mới đây cho biết đang dự thảo đề xuất Thuế Phát triển cơ sở hạ tầng giao thông vận tải ở mức 2 USD (174 Shilling Kenya -Sh) trên mỗi tấn hàng ghé cảng. Khi dự luật được phê chuẩn và áp dụng, việc thu thuế sẽ do thành phố Mombasa thực hiện thông qua các nhà quản lý cảng.

"Thuế Phát triển cơ sở hạ tầng giao thông vận tải sẽ ở mức 2 USD mỗi tấn hoặc 10 USD cho mỗi lô hàng, được áp dụng đối với tất cả hàng hóa qua cảng/bến cảng, và do các nhà quản lý cảng thu”, dự luật quy định.

Dự luật cũng nêu rõ Phí Y tế cảng và Lệ phí đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, giám sát và tiêu huỷ hàng hóa. Theo đó, người sử dụng các dịch vụ tại cảng sẽ phải trả 20 USD (tương đương 1740 Sh) cho mỗi tấn hàng để được cấp giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu và giải phóng mặt bằng. Đồng thời, các hãng tàu sẽ phải trả 60 USD (5220 Sh) để kiểm tra tàu mỗi khi cập cảng. Quan chức thành phố Mombasa cho rằng một số tàu cập cảng có thể mang theo các bệnh dịch vì thế vấn đề vệ sinh của tàu và hàng hóa cần phải được kiểm soát. Phí xịt thuốc chống côn trùng gây bệnh sẽ là 60 USD (5220 Sh) cho mỗi mét vuông tàu và khử trùng sẽ là 20 USD (740 sh) cho mỗi tấn hàng.

Về quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Kenya, trong giai đoạn 2009 – 2012, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Kenya tăng trưởng khá đều đặn và luôn xuất siêu. Năm 2013, kim ngạch trao đổi thương mại 2 chiều đạt 50,6 triệu USD - giảm 18% so với năm 2012, trong đó xuất khẩu đạt 50,6 triệu USD, giảm 20%, nhập khẩu đạt 4,7 triệu USD, tăng 27%..

Gạo luôn là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Kenya. Tuy nhiên, năm 2013, xuất khẩu gạo sang Kenya chỉ đạt 12,9 triệu USD, chiếm 25% tổng kim ngạch xuất khẩu, giảm gần 17 triệu USD so với năm trước đó. Mặc dù vậy, diện mặt hàng xuất khẩu đã được mở rộng tới hơn 40 mặt hàng, trong đó những sản phẩm quan trọng nhất là clanhke, hàng dệt may, sản phấm sắt thép, máy móc thiết bị, dụng cụ & phụ tùng, vải, hoá chất, điện thoại di động và linh kiện.... có kim ngạch trên 1 triệu USD. Các mặt hàng nhập khẩu từ Kenya của Việt Nam trong năm 2013 là nguyên liệu thức ăn gia súc, quặng và khoáng sản, hóa chất… với kim ngạch còn khiêm tốn, chỉ khoảng trên 1 triệu USD/mặt hàng.

Trong 6 tháng đầu năm 2014, xuất khẩu của Việt Nam sang Kenya đạt 15,9 triệu USD (-36%), trong đó chủ yếu là gạo, sản phẩm dệt may, điện thoại di động, hóa chất, clanhke, vải, sản phẩm sắt thép… Kim ngạch nhập khẩu đạt 2,3 triệu USD (+4%) gồm các mặt hàng quặng và khoáng sản, nguyên phụ liệu dệt may, da giày, hóa chất, thức ăn gia súc và nguyên liệu.