Một tác nhân có thể tác động bất lợi tới mối quan hệ thương mại giữa Canada và Mỹ vốn đã diễn biến âm thầm trong nhiều tháng, nay đã bùng phát.

Chính phủ Canada mới đây đã gửi thư cho gần một chục quan chức cấp cao của Mỹ, bày tỏ sự thất vọng về một ý tưởng đang được xem xét trong một dự luật ngân sách quan trọng của Mỹ.

Các quan chức Canada lo ngại về khả năng một đề xuất theo kiểu Mua hàng Mỹ sẽ "phá vỡ" ngành công nghiệp ô tô. Ottawa đã bày tỏ quan điểm này bằng văn bản, gửi tới lãnh đạo Quốc hội, các thành viên chủ chốt khác của Quốc hội và hai quan chức trong nội các Mỹ.

Bức thư của Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Canada Mary Ng bày tỏ lo lắng về tình trạng đi xuống trong quan hệ hợp tác Canada – Mỹ trong lĩnh vực ô tô; nguy cơ hàng chục nghìn người Canada bị mất việc làm; và thiệt hại đối với nhân lực trong ngành ô tô Mỹ tham gia vào hoạt động trao đổi thương mại ô tô xuyên biên giới.

Theo Bộ trưởng Mary Ng, đề xuất trên sẽ làm suy yếu mối quan hệ hợp tác giữa Mỹ và Canada trong nhiều thập kỷ nhằm thúc đẩy chuỗi cung ứng và sản xuất ô tô tích hợp, đôi bên cùng có lợi...

Nếu được thông qua thành luật, đề xuất này sẽ tác động tiêu cực lớn đến tương lai của hoạt động sản xuất ô tô ở Canada, dẫn đến nguy cơ gây tổn hại kinh tế nghiêm trọng và hàng chục nghìn người mất việc làm tại một trong những lĩnh vực sản xuất lớn nhất của Canada. Các công ty và người lao động Mỹ cũng không thể không bị ảnh hưởng bởi những tác động này.

Tại Mỹ, đảng Dân chủ đang hy vọng thông qua một dự luật với các sáng kiến trị giá khoảng 2.000 tỷ USD liên quan đến biến đổi khí hậu, chăm sóc trẻ em, chế độ nghỉ phép của cha mẹ và chăm sóc y tế.

Một trong những điều khoản chính về khí hậu liên quan đến các biện pháp khuyến khích mua xe điện. Theo các đề xuất khác nhau tại Hạ viện và Thượng viện, những người mua xe điện sẽ được khấu trừ thuế 12.500 USD.

Điều khiến Ottawa và lĩnh vực ô tô của Canada quan ngại là khoản khấu trừ thuế 12.500 USD sẽ chỉ áp dụng cho ô tô do Mỹ lắp ráp. Các hãng chế tạo hiện đang cân nhắc về địa điểm sản xuất ô tô điện và Ottawa lo ngại đề xuất trên có thể khiến các nhà đầu tư rời bỏ Canada.

Bức thư của Bộ trưởng Ng cũng "bóng gió" đề cập đến khả năng Ottawa sẽ trả đũa thương mại, khi cho rằng đề xuất của Nhà trắng đã vi phạm các cam kết của Mỹ trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ phiên bản mới và theo các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Đề xuất cũng đi ngược lại các cam kết của Mỹ trong việc hợp tác với Canada để phát triển xe điện và khai thác các khoáng sản quan trọng được sử dụng để chế tạo xe điện./.