Ứng phó của ngành năng lượng đối với đại dịch và những đóng góp để phục hồi bền vững

1. Nhận thức rằng ngành năng lượng của khu vực Đông Á (EAS) đã, đang và sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng đáng kể bởi đại dịch COVID-19, cả trong ngắn hạn và trung hạn, một phiên họp đặc biệt để thảo luận về ứng phó của ngành năng lượng đối với đại dịch và những đóng góp cho phục hồi bền vững đã được tổ chức giữa các Bộ trưởng năng lượng của EAS và các tổ chức quốc tế. Các Bộ trưởng ghi nhận sự cần thiết phải theo đuổi một chính sách năng lượng thực tế và thực dụng để đạt được mục tiêu phục hồi kinh tế và giảm phát thải khí nhà kính. Các Bộ trưởng tái khẳng định tầm quan trọng của việc đảm bảo nguồn cung cấp ổn định và năng lượng sạch với mức giá hợp lý để hỗ trợ các hoạt động kinh tế và cuộc sống hàng ngày, bao gồm việc sử dụng tất cả các nguồn năng lượng và công nghệ trong thời gian đại dịch bùng phát.

2. Các Bộ trưởng ghi nhận vai trò trung tâm của ASEAN trong EAS và cam kết của ASEAN đảm bảo rằng EAS sẽ tiếp tục là một thành phần không thể thiếu trong cấu trúc khu vực mà ASEAN ngày càng trở thành trung tâm, như đã được các nhà Lãnh đạo EAS tái khẳng định tại Hội nghị Cấp cao Đông Á lần thứ 15 được tổ chức vào tháng 11 năm 2020. Do đó, các Bộ trưởng EAS đã chúc mừng các Quan chức cấp cao ASEAN và Mạng lưới phân ngành và Cơ quan năng lượng chuyên biệt của mạng lưới cho Kế hoạch Hành động ASEAN về Hợp tác Năng lượng (APAEC) Giai đoạn II: 2021-2025 mới được thông qua nhằm mục đích thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng của khu vực ASEAN và tăng cường khả năng phục hồi năng lượng thông qua đổi mới và hợp tác nhiều hơn trong 5 năm tới.

Nỗ lực không ngừng hướng tới tương lai năng lượng bền vững

4. Các Bộ trưởng đánh giá cao những nỗ lực không ngừng của Tiểu ban Hợp tác Năng lượng EAS (ECTF) trong việc thúc đẩy kế hoạch hợp tác năng lượng EAS và hài lòng với việc triển khai các sáng kiến ​​cụ thể trong ba công việc của ECTF cũng như theo các sáng kiến ​​khác liên quan đến việc thúc đẩy xã hội hydro, khí tự nhiên và thu giữ, sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS). Các Bộ trưởng bày tỏ kỳ vọng rằng song song với APAEC Giai đoạn II: 2021-2025, hợp tác năng lượng EAS sẽ được tăng cường hơn nữa, cả ở cấp hoạch định chính sách cấp cao và cấp nghiên cứu hoặc thực thi, nhằm sử dụng hiệu quả hơn kiến ​​thức và kinh nghiệm, các giải pháp sáng tạo và thực tiễn tốt nhất sẽ nâng cao thành công trong triển khai và giúp mở rộng đổi mới giữa các quốc gia tham gia EAS.

5. Về Tiết kiệm và Hiệu quả Năng lượng (EE&C), các Bộ trưởng ghi nhận tiến độ của các hoạt động được thực hiện theo các sáng kiến ​​về hệ thống năng lượng phân tán (DES), tiềm năng tiết kiệm năng lượng và xây dựng lộ trình để thúc đẩy công nghệ tiết kiệm năng lượng (EE) cho các nước tham gia EAS. Đặc biệt, các Bộ trưởng ghi nhận việc Nhật Bản tiến hành thành công vòng kiểm toán năng lượng thứ ba tại Đảo Tablas, Philippines, trong đó cho thấy DES là một lựa chọn chính sách quan trọng để đáp ứng với sự sẵn có ngày càng tăng của các công nghệ lưới điện thông minh và phát điện nhỏ. Các Bộ trưởng cũng ghi nhận việc phát hành Báo cáo Triển vọng Năng lượng EAS 2019/2020 do Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) chuẩn bị, bao gồm các phân tích về đầu tư năng lượng cần thiết cho đến năm 2050 trong kinh doanh thông thường (BAU) và các kịch bản chính sách nâng cao (APS). Các Bộ trưởng mong đợi kết quả của cuộc khảo sát người tiêu dùng về mức độ sẵn sàng chi trả (WTP) để có tỷ lệ cung cấp điện năng lượng tái tạo cao hơn đang được tiến hành cho các quốc gia EAS chọn lọc, với giai đoạn 1 đã được bắt đầu cho các hộ gia đình ở Việt Nam.

6. Các Bộ trưởng ghi nhận kế hoạch công tác EE&C cho năm 2020/2021 sẽ bao gồm việc tiến hành: (i) vòng tiếp theo của kiểm toán năng lượng cho những nước thành viên ASEAN quan tâm, (ii) phân tích tác động của COVID-19 đối với nhu cầu và cung cấp năng lượng, (iii) đánh giá tốc độ tăng trưởng kinh tế ở các nước EAS giai đoạn 2020-2023, và (iv) giai đoạn hai của các cuộc điều tra WTP với trọng tâm đặc biệt là người tiêu dùng trong ba nước thành viên ASEAN bổ sung, đó là: Malaysia, Philippines và Thái Lan.

7. Về Nhiên liệu sinh học cho Giao thông vận tải và các Mục đích khác (BTOP), các Bộ trưởng ghi nhận việc hoàn thành nghiên cứu chung nhằm đánh giá mức độ giảm phát thải CO2 thông qua điện khí hóa và sử dụng nhiên liệu sinh học thay thế ở các nước tham gia EAS. Để xác thực các khuyến nghị của nghiên cứu, các cuộc đối thoại chính sách với sự tham gia của các quan chức chính phủ và đại diện ngành ở Ấn Độ, Indonesia và Thái Lan đã được thực hiện. Các Bộ trưởng ghi nhận kế hoạch tiến hành nghiên cứu phân tích các kịch bản nhiên liệu cho giao thông vận thải trong tương lai của EAS, trong đó sẽ xem xét việc sử dụng bền vững nhiên liệu sinh học và các loại nhiên liệu thay thế cho phương tiện khác trong giai đoạn 2021-2024.

8. Về sản xuất điện tái tạo và thay thế, các Bộ trưởng hoan nghênh việc tổ chức thành công Hội thảo trực tuyến về Điện gió để chuyển đổi năng lượng vào tháng 7 năm 2020, bao gồm các phiên thảo luận về phát triển các dự án điện gió và vai trò của chính sách cũng như công nghiệp và công nghệ điện gió, và kế hoạch tổ chức Diễn đàn Năng lượng Sạch EAS lần thứ 5 cũng sẽ bao gồm các chủ đề mới về phục hồi xanh thông qua triển khai nâng cao tỷ trọng năng lượng tái tạo cao cũng như an ninh đập và phát triển thủy điện.

Các Bộ trưởng cũng ghi nhận việc tiến hành hai nghiên cứu tiền khả thi trong khuôn khổ công việc này, một nghiên cứu về quang điện mặt trời với hệ thống lưu trữ năng lượng (PV+ESS) được kết thúc tại Malaysia vào tháng 11 năm 2019 và nghiên cứu khác về năng lượng gió đang được tiến hành ở Brunei Darussalam kể từ tháng 4 năm 2020.

Thúc đẩy các công nghệ tiên tiến và xã hội các-bon thấp

9. Các Bộ trưởng đánh giá cao Nhật Bản đã tiếp tục vận động phát triển công nghệ khử cacbon di động và hydro để thúc đẩy xã hội các-bon thấp trong khu vực EAS. Về việc thúc đẩy sử dụng hydro, các Bộ trưởng ghi nhận kế hoạch cho một dự án nghiên cứu trong khuôn khổ hợp tác ASEAN-Nhật Bản về tác động của chính sách xe chạy bằng điện đối với các nước ASEAN, có thể hợp tác với dự án liên quan của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) theo Hội nghị Bộ trưởng G20 về Chuyển đổi Năng lượng và Môi trường Toàn cầu cho Tăng trưởng Bền vững tổ chức tại Karuizawa, Nhật Bản. Các Bộ trưởng cũng ghi nhận việc tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng Hydro năm 2020 được tổ chức vào ngày 7-14 tháng 10 năm 2020.

10. Các Bộ trưởng khẳng định lại tầm quan trọng của cam kết mạnh mẽ về tăng cường sử dụng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và phát triển cơ sở hạ tầng để hỗ trợ tăng trưởng LNG và thị trường trong khu vực. Các Bộ trưởng khẳng định vai trò tiếp tục của công nghệ than sạch và khí tự nhiên trong việc góp phần từng bước chuyển đổi các nền kinh tế của khu vực hướng tới tương lai các-bon thấp đồng thời cải thiện an ninh năng lượng. Các Bộ trưởng ghi nhận sự hỗ trợ của Nhật Bản và Hoa Kỳ đối với các thành viên EAS về nâng cao năng lực trong chuỗi giá trị LNG; cơ chế tài chính trong cơ sở hạ tầng LNG và các dịch vụ liên quan và phát triển các điều kiện nhằm nới lỏng các hạn chế về điểm đến. Các Bộ trưởng ghi nhận việc tiến hành Hội nghị trực tuyến Người tiêu dùng LNG 2020 vào ngày 12 tháng 10 năm 2020.

11. Về sáng kiến ​​thúc đẩy tái chế cacbon, các Bộ trưởng đã thảo luận về tầm quan trọng của việc tái chế cacbon hoặc thu giữ và sử dụng cacbon (CCUS) nhằm phục vụ cả mục tiêu khử cacbon và tăng trưởng kinh tế. Các Bộ trưởng hoan nghênh sáng kiến ​​hợp tác do Nhật Bản và ERIA dẫn đầu nhằm thiết lập “Mạng lưới CCUS Châu Á” để hiện thực hóa mối quan hệ đối tác, giúp triển khai các hoạt động nghiên cứu và chia sẻ kiến ​​thức, kinh nghiệm trong khu vực EAS.

12. Các Bộ trưởng ghi nhận tiến độ thực hiện Lộ trình 3 năm Nghiên cứu Chính sách Năng lượng Trung hạn của EAS cho 2019-2021 và đặc biệt đánh giá cao những đóng góp của ERIA đối với các hoạt động nghiên cứu chính sách năng lượng trong khuôn khổ hợp tác năng lượng EAS.

13. Các Bộ trưởng mong đợi Cuộc họp EAS EMM tiếp theo sẽ được tổ chức vào năm 2021 tại Brunei Darussalam.

Các đoàn đại biểu từ các nước tham gia EAS, Ban Thư ký ASEAN và Trung tâm Năng lượng ASEAN cảm ơn Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã đăng cai tổ chức cuộc họp trực tuyến này.