Thảo luận tại phiên họp, các thành viên Chính phủ, lãnh đạo các địa phương thống nhất nhận định: trong điều kiện có rất nhiều khó khăn, thách thức, song dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nỗ lực của toàn dân và sự ủng hộ của bạn bè quốc tế, chúng ta đã triển khai quyết liệt, đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm các nhiệm vụ, giải pháp đề ra. Nhờ đó, KTXH tháng 9 và 9 tháng tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước và đạt kết quả quan trọng trên nhiều lĩnh vực. Nổi bật là:

- Kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì ổn định; lạm phát được kiểm soát; tăng trưởng được thúc đẩy; các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; nợ công, nợ chính phủ, nợ nước ngoài quốc gia, bội chi NSNN được kiểm soát tốt.

Lạm phát nhìn chung có xu hướng giảm dần trong bối cảnh lạm phát thế giới neo ở mức cao. CPI bình quân 9 tháng tăng 3,16%, thấp hơn nhiều mục tiêu đề ra (khoảng 4,5%), tạo dư địa cho các chính sách tiền tệ, tài khoá thúc đẩy tổng cầu và tăng trưởng kinh tế.

Tăng trưởng phục hồi tích cực, quý sau cao hơn quý trước. GDP quý I tăng 3,28%, quý II tăng 4,08%, quý III tăng 5,33%; tính chung 9 tháng tăng 4,24%, thuộc nhóm nước tăng trưởng cao của khu vực, thế giới.

Thị trường tiền tệ, tỷ giá cơ bản ổn định; mặt bằng lãi suất tiếp tục giảm, lãi suất tiền gửi và cho vay mới bình quân đã giảm khoảng 1% so với cuối năm 2022.

Thu NSNN 9 tháng đạt 75,5% kế hoạch, trong khi miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất 152,5 nghìn tỷ đồng.

Xuất nhập khẩu tiếp tục xu hướng tích cực. Xuất khẩu tháng 9 tăng 4,6%, nhập khẩu tăng 2,6% so với cùng kỳ; tính chung 9 tháng xuất siêu 21,68 tỷ USD.

An ninh năng lượng, an ninh lương thực được bảo đảm (trong 9 tháng xuất khẩu trên 6,6 triệu tấn gạo, kim ngạch 3,66 tỷ USD, tăng 23,1% về lượng và 40,4% về giá trị so với cùng kỳ). 

- Các ngành, lĩnh vực chủ yếu phục hồi, phát triển ổn định. Nông nghiệp tiếp tục khẳng định vai trò là bệ đỡ của nền kinh tế; lúa gạo được mùa được giá, tăng cả sản lượng, năng suất và giá bán. Sản xuất công nghiệp tăng trở lại; giá trị tăng thêm toàn ngành công nghiệp quý III tăng 4,57%, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 5,61%. Khu vực dịch vụ duy trì mức tăng khá, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 9 tăng 2,4% so với tháng trước; tính chung 9 tháng tăng 9,7% so với cùng kỳ; khách quốc tế đến Việt Nam 9 tháng đạt 8,9 triệu người, gấp 4,6 lần cùng kỳ và vượt kế hoạch năm 2023.

- Đầu tư được thúc đẩy mạnh mẽ, trở thành một động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội quý III tăng 7,6%; tính chung 9 tháng tăng 5,9%. Vốn đầu tư của khu vực nhà nước tính chung 9 tháng tăng 15,1% . Đặc biệt, giải ngân vốn đầu tư công 9 tháng đạt trên 363 nghìn tỷ đồng, bằng 51,38% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ (46,7%) và số tuyệt đối cao hơn khoảng 110 nghìn tỷ đồng. Tổng vốn FDI đăng ký 9 tháng đạt 20,21 tỷ USD, tăng 7,7% so với cùng kỳ. Đã đưa vào sử dụng 8/11 đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 1; khởi công 12 dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, 3 cao tốc trục Đông - Tây, các tuyến đường Vành đai 3 TPHCM, Vành đai 4 HN, nhà ga Cảng hàng không quốc tế Long Thành, nhà ga T3 Tân Sơn Nhất… Dự kiến đến cuối năm đưa vào khai thác 1.832 km đường cao tốc.

- Phát triển doanh nghiệp tiếp tục xu hướng tích cực. Tính chung 9 tháng có 165.200 DN đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 1,2% so với cùng kỳ và cao hơn số DN rút lui khỏi thị trường (135.100 doanh nghiệp).

- Các lĩnh vực văn hoá, xã hội, giáo dục, y tế được chú trọng; đời sống người dân tiếp tục được cải thiện; thực hiện tốt công tác chăm sóc người có công và trợ giúp xã hội... Tổ chức nhiều chương trình, hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc, ý nghĩa kỷ niệm các ngày lễ lớn...

- Tình hình chính trị, xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được giữ vững; trật tự an toàn xã hội cơ bản được bảo đảm. Công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được tăng cường.

 - Công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế được đẩy mạnh, nhất là đối ngoại cấp cao, ngoại giao kinh tế; uy tín và vị thế quốc tế của ta tiếp tục được củng cố, nâng lên.

- Thông tin truyền thông được chú trọng, đặc biệt là truyền thông chính sách; tích cực đưa thông tin nhanh chóng, chính xác, đầy đủ về tình hình KTXH của đất nước; kịp thời ngăn chặn, gỡ bỏ, phản bác nhiều thông tin giả, xấu, độc, phản cảm, chống phá Đảng và Nhà nước.

Các tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tích cực về Việt Nam. HSBC đánh giá Việt Nam là điểm đến hấp dẫn với DN nước ngoài; ADB dự báo Việt Nam sẽ hồi phục trong thời gian ngắn... Đặc biệt, chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) năm 2023, Việt Nam xếp hạng 46/132 quốc gia/nền kinh tế, tăng 2 bậc so với năm 2022; xếp hạng môi trường kinh doanh tăng 12 bậc;...

Về phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới, sau khi phân tích tình hình quốc tế, khu vực và trong nước, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ yêu cầu: Tiếp tục giữ vững mục tiêu tổng quát đề ra. Đó là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, đảm bảo các cân đối lớn; kiểm soát tốt nợ công, nợ chính phủ, bội chi; chú trọng an sinh xã hội, bảo đảm đời sống nhân dân; giữ vững ổn định chính trị - xã hội; đẩy mạnh hơn nữa công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại;...

Quan điểm chỉ đạo điều hành là: Phải bám sát thực tiễn, phản ứng chính sách linh hoạt, kịp thời, hiệu quả với tinh thần quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt; kiên trì, bền bỉ thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra. Không trông chờ, ỉ lại, né tránh trách nhiệm; dứt khoát không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm.

Tiếp tục cụ thể hoá các Nghị quyết Đại hội XIII, các Nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo của TTgCP; trong đó tập trung đẩy mạnh: Công nghiệp hoá, hiện đại hoá; Thực hiện các đột phá chiến lược; Thúc đẩy mạnh mẽ các ngành mới nổi; Đẩy nhanh đô thị hoá, xây dựng đô thị thông minh gắn với phát triển 6 vùng KTXH...

Chính phủ thống nhất lựa chọn kịch bản tăng trưởng cao nhất cho năm 2023 để làm mục tiêu phấn đấu. Theo đó, trọng tâm trong giai đoạn tới là ưu tiên cho tăng trưởng, nhất là tập trung phát triển công nghiệp, trọng tâm là công nghiệp chế biến, chế tạo. Đẩy mạnh phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng chiến lược, hạ tầng về biến đổi khí hậu, chuyển đổi số, hạ tầng về y tế, văn hóa, giáo dục. Tập trung đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình mới. Tăng cường phân cấp, phân quyền mạnh mẽ. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, giảm thời gian, chi phí tuân thủ, giảm phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.

Về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương:

- Điều hành chủ động, linh hoạt, phối hợp đồng bộ, hài hoà giữa các chính sách, nhất là các chính sách tài khoá, tiền tệ, trong đó tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hài hoà với chính sách tài khoá mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách khác để ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô.

- Thúc đẩy mạnh mẽ 3 động lực tăng trưởng về đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng. Tập trung phát triển mạnh các ngành, lĩnh vực chủ yếu. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, thực hiện quyết liệt Chương trình phục hồi và phát triển KTXH, 3 CTMTQG.

- Chú trọng tận dụng thời cơ, phát triển các ngành, lĩnh vực mới nổi, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng (như sản xuất chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, năng lượng sạch, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ…).

- Thúc đẩy mạnh mẽ cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh. Phát huy vai trò 26 tổ công tác của Chính phủ; tập trung xử lý kịp thời, hiệu quả các kiến nghị, đề xuất của địa phương, người dân, DN với tinh thần cầu thị, lắng nghe.

- Chú trọng phát triển các lĩnh vực văn hoá, xã hội, môi trường, nhất là các chính sách người có công, bảo trợ xã hội, y tế, giáo dục đào tạo, giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân.Tăng cường dự báo, cảnh báo thiên tai, biến đổi khí hậu, chủ động các biện pháp phòng, chống và khắc phục hậu quả.

- Thực hiện nghiêm túc, hiệu quả công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực; triệt để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; giải quyết khiếu nại, tố cáo ngay từ khi mới phát sinh tại cơ sở, không để hình thành "điểm nóng"...

- Bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội; giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; tập trung trấn áp các loại tội phạm và xử lý vi phạm pháp luật. Tập trung tổ chức tổng rà soát, kiểm tra an toàn PCCC tại các chung cư, nhà ở, thuê trọ nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh có nguy cơ cháy, nổ cao để có ngay các giải pháp phù hợp; xử lý nghiêm các vi phạm.

- Triển khai hiệu quả các hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế; đẩy mạnh ngoại giao kinh tế, tìm kiếm thị trường cho sản phẩm xuất khẩu chủ lực (dệt may, da giày, nông sản, đồ gỗ, điện tử…).

- Tăng cường công tác thông tin, truyền thông, nhất là truyền thông chính sách, góp phần củng cố niềm tin và tạo đồng thuận xã hội; đấu tranh, phản bác kịp thời, hiệu quả các thông tin xấu, độc, các quan điểm sai trái, thù địch; xử lý nghiêm các vi phạm.

Từ các nhóm nhiệm vụ, giải pháp nêu trên, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương. Yêu cầu các đồng chí Bộ trưởng, Trưởng ngành, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố theo chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của mình tập trung lãnh đạo, chỉ đạo điều hành với quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, phát huy hơn nữa vai trò người đứng đầu, phấn đấu thực hiện đạt kết quả cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ được giao.

PV Duy Cường (VTV News): Sau vụ cháy tại Khương Hạ cho thấy sự bức thiết phải xây dựng nhà ở xã hội. Thời gian qua, dù đã có nhiều chính sách phát triển nhà ở xã hội nhưng các doanh nghiệp vẫn đưa ra rất nhiều lý do để thể hiện sự khó khăn trong thực hiện. Tôi xin hỏi vì sao Nhà nước không đứng lên làm chủ đầu tư các dự án xây dựng nhà ở xã hội thay vì chờ đợi các doanh nghiệp? Xin hỏi Bộ Xây dựng các giải pháp để đẩy nhanh việc xây dựng nhà ở xã hội, nhất là ở Hà Nội và TPHCM.

Xin Bộ KH&ĐT cho biết những kết quả nổi bật về kinh tế-xã hội quý III cũng như 9 tháng đầu năm, trong đó hai động lực tăng trưởng là giải ngân vốn đầu tư công và xuất khẩu có những đột phá gì?

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh: Hiện nay, pháp luật về nhà ở, nhất là liên quan đến phát triển nhà ở xã hội, đã quy định rất rõ các hình thức đầu tư phát triển các dự án nhà ở xã hội, trong đó có nguồn lực nhà nước cũng như huy động các nguồn lực khác, các doanh nghiệp nguồn vốn khác, không hạn chế phạm vi nào.

Liên quan đến việc các doanh nghiệp chưa "mặn mà" khi đầu tư các dự án, theo tôi, pháp luật đã quy định về việc dành quỹ đất để đầu tư phát triển nhà ở xã hội, trước đây là 20% diện tích trong các dự án nhà ở cơ bản. Hiện nay, Luật Nhà ở 2014 đã sửa đổi theo hướng sẽ giao cho UBND các địa phương dành đủ quỹ đất theo chương trình kế hoạch phát triển nhà ở, đủ quỹ đất ở các khu vực độc lập cũng như trong các dự án nhà ở thương mại nếu phù hợp với điều kiện, quy hoạch. Như vậy, quỹ đất để đầu tư nhà ở xã hội trong thời gian tới sẽ đầy đủ hơn và dễ tiếp cận hơn.

Về ưu đãi cho chủ đầu tư, đây là nội dung được quan tâm rất nhiều trong thời gian qua, cụ thể là ưu đãi nhiều hay ít đảm bảo cho việc thu hút được nhiều nhà đầu tư tham gia. Quy định đã rất rõ về chính sách ưu đãi, bao gồm việc miễn thuế sử dụng đất, miễn thuế thu nhập, lợi nhuận 10%, ưu đãi vay vốn... Trong thời gian qua đã có nhiều nhà đầu tư tham gia. Tuy nhiên, thời gian tới, Chính phủ sẽ trình Quốc hội Luật nhà ở (sửa đổi), có hỗ trợ tích cực hơn như hỗ trợ miễn tiền sử dụng đất, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT, dành 20% diện tích đất để chủ đầu tư có thể đầu tư các khu thương mại, dịch vụ, được các địa phương hỗ trợ đầu tư các hạ tầng kỹ thuật trong khu đô thị…

Trong quá trình sửa đổi luật, có nhiều ý kiến cho rằng tại sao không nâng lợi nhuận lên 15%? Chúng tôi đã khảo sát và thấy rằng như vậy sẽ làm nâng giá bán nhà cho người thu nhập thấp. Trong giai đoạn hiện nay, các doanh nghiệp cũng thấy lợi nhuận 10% là chấp nhận được rồi. Quan trọng doanh nghiệp đang cần là cải cách thủ tục hành chính, các địa phương phải tích cực vào cuộc để giải quyết việc này, lúc đó sẽ thúc đẩy hoạt động đầu tư, sự tham gia của các doanh nghiệp sẽ nhiều hơn.

Các doanh nghiệp cũng được tiếp cận, hỗ trợ, vay lãi suất ưu đãi… Riêng với nhà ở xã hội đã có gói hỗ trợ 120 nghìn tỷ để các chủ đầu tư vay với lãi suất ưu đãi, thấp hơn từ 1,5-2%. Đó là những chính sách hết sức kịp thời.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp đã tích cực đầu tư. Chắc chắn rằng trong giai đoạn tới nguồn cung về nhà ở xã hội sẽ tốt hơn. Đặc biệt, vừa qua Chính phủ đã ký đầu tư ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội đến năm 2030 với những giải pháp rất đồng bộ, sẽ đồng bộ cả về thể chế, thủ tục hành chính, nguồn vốn, đất đai. Sắp tới, kỳ họp thứ 6 Quốc hội khoá X sẽ thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi), trong đó nhóm chính sách nhà ở xã hội sẽ có hiệu lực ngay. Tôi tin là thời gian tới nhà ở xã hội sẽ phát triển tốt và đáp ứng được nhu cầu hiện nay.

Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương: Trong 9 tháng qua, rất đáng mừng là tăng trưởng quý III đạt 5,33% - vượt khỏi những mong đợi trước đây của chúng tôi, đóng góp vào tăng trưởng 9 tháng là 4,24%. Trong đó có điểm nhấn là nhiều chỉ số vĩ mô quan trọng tháng sau tốt hơn tháng trước, đóng góp vào tổng thể quý sau tốt hơn quý trước. Mặc dù số không phải quá nhiều, đột phá nhưng như vậy đã là rất tốt so với bối cảnh kinh tế thế giới đang rất khó khăn. Nếu so sánh với quốc tế, với các nước trong khu vực, các nước trên thế giới thì tăng trưởng của chúng ta là cao. Trong khu vực châu Á, so với Malaysia, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, chúng ta đều cao hơn, thậm chí hơn cả những nước châu Âu như Anh, Pháp, kể cả Mỹ.

Khi thị trường xuất khẩu khó khăn, đơn hàng bị thiếu hụt thì việc quay về thị trường trong nước là tích cực, mặc dù phát triển chưa như mong đợi nhưng có đóng góp tốt, tiêu dùng hàng hoá tăng trên 9% so với cùng kỳ.

Động lực thứ hai là về xuất khẩu, chúng ta gặp rất nhiều khó khăn, ở đây nhìn vào con số phần nhập khẩu chúng ta giảm nhiều, chênh lệch giữa nhập khẩu với xuất khẩu rất cao. Nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu của chúng ta thấp, đánh giá đúng tình hình thực tế. Có điều rất mừng, cũng gắn với xu thế phát triển kinh tế là tháng sau lại tiến bộ hơn tháng trước.

Về đầu tư công, động lực hết sức quan trọng và cả xã hội quan tâm, 9 tháng giải ngân được 51,38%. Đối với đầu tư công 9 tháng, chưa năm nào vượt qua 50% cả. Năm nay đã vượt qua, đây là điều rất vui.

Năm 2023 không giống các năm khác là năm nay dư liệu vốn cực nhiều mà chúng ta đạt tỉ lệ cao như vậy, đó là điều rất tốt. Số tiền tuyệt đối mà chúng ta giải ngân cao hơn năm ngoái là hơn 110 nghìn tỷ đồng, đây là con số rất lớn. Vì thế, rất mong rằng báo chí khi phản ánh về đầu tư công, cần cân nhắc khi nói rằng "giải ngân thấp" vì thực tế không hề thấp như tôi vừa thông tin.

PV Vũ Viết Tuân (báo điện tử Vnexpress): Sau vụ cháy chung cư mini ở Khương Hạ, vừa qua Thủ tướng Chính phủ đã có yêu cầu tổng rà soát công tác phòng cháy, chữa cháy ở các khu chung cư mini và nhà trọ đông người. Xin Bộ Xây dựng cho biết, với các chung cư mini đang tồn tại thì Bộ xử lý như thế nào để bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy?

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh: Liên quan đến công tác phòng cháy ở các chung cư mini, sau vụ cháy chung cư mini ở phố Khương Hạ, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng, Bộ Công an đã có nhiều chỉ đạo rất quyết liệt. Các địa phương cũng đã vào cuộc, trong đó nổi bật nhất là tổng kiểm tra, rà soát tất cả hoạt động của các chung cư mini này.

Trong thời gian vừa qua, chúng ta đã phát hiện ra nhiều sai phạm. Tuy nhiên để giải quyết vấn đề này thì đã có nhiều chỉ đạo và đặc biệt là phải có giải pháp cho cả những chung cư mini hiện hữu.

Chúng tôi cho rằng, về mặt tổng thể, đã có quy định trong Luật Xây dựng, Luật Phòng cháy chữa cháy… rất đầy đủ. Tuy nhiên, thời gian qua, một số nơi chưa thực hiện nghiêm túc, dẫn đến nhiều chung cư mini chưa bảo đảm yêu cầu đề ra.

Giải pháp trong thời gian tới, chúng tôi cho rằng, việc đầu tiên là các địa phương cần tăng cường công tác kiểm tra, rà soát để chấn chỉnh và xử lý nghiêm các cấp đã để xảy ra sai phạm trong việc đầu tư xây dựng cũng như hoạt động của các loại hình này.

Vấn đề thứ hai là các địa phương cần đôn đốc, chỉ đạo các chủ nhà khẩn trương có những giải pháp đầu tư, cải tạo khu vực để xe, khu vực dễ phát sinh cháy nổ, bố trí lối thoát cho cư dân sống trong các chung cư này một cách thuận lợi nhất; cải tạo thêm các cầu thang, lối thoát hiểm an toàn, phù hợp.

Vấn đề thứ ba là chỉ đạo, đầu tư các trang thiết bị về bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy. Vấn đề này, Bộ Công an đã có chỉ đạo rất quyết liệt.

Ngoài ra cũng cần phải rà soát lại toàn bộ hệ thống điện trong các tòa nhà, bảo đảm không bị cháy chập, cung cấp đủ công suất; mua sắm thêm các công cụ phòng chống cháy, có những công cụ như mặt nạ phòng độc để giúp người dân bảo đảm an toàn khi xảy ra cháy.

Vấn đề thứ tư là tăng cường tập huấn đối với các hộ dân sống trong các tòa nhà chung cư mini, để các hộ dân có những ứng phó kịp thời nếu chẳng may ở đó xảy ra cháy nổ.

Liên quan đến quản lý, vận hành các chung cư này cũng cần phải được quan tâm. Đó là phải bố trí người bảo vệ đủ sức khỏe, có kiến thức, có kỹ năng, có kinh nghiệm để xử lý cháy nổ. Đồng thời cũng phải có nội quy để hướng dẫn người dân để biết cách quản lý, vận hành khi sống trong chung cư này một cách thống nhất.

Bộ LĐTB&XH đang lấy 2 phương án về nghỉ lễ Tết Nguyên đán năm 2024. Xin hỏi vì sao Bộ không lập một phương án nghỉ Tết cố định cho các năm để áp dụng chung, thay vì năm nào cũng lập phương án để xin ý kiến?

Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Lê Văn Thanh: Theo căn cứ pháp lý, tại Khoản 3 Điều 112 Bộ luật Lao động quy định, hằng năm, căn cứ vào điều kiện thực tế, Thủ tướng Chính phủ quyết định cụ thể ngày nghỉ Tết âm lịch và ngày Quốc khánh. Do đó, định kỳ hằng năm, Bộ LĐ-TB&XH tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ quyết định lịch nghỉ Tết và Quốc khánh trên cơ sở ý kiến các bộ ngành, các đơn vị liên quan.

Luật quy định nghỉ Tết âm lịch là 5 ngày, nghỉ Quốc khánh là 2 ngày. Với Tết âm lịch, 5 ngày có thể là trước hoặc sau Tết. Với ngày Quốc khánh thì có thể trước hoặc sau ngày 2/9. Thực tiễn lịch nghỉ không cố định qua các năm, xen kẽ ngày cuối tuần thứ bảy, chủ nhật nên phải đưa ra phương án xin ý kiến. Từ đó, chọn phương án tối ưu nhất, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các đối tượng. Ngoài ra, có những ngày nghỉ tết không trùng vào thứ bảy, chủ nhật nên phải tính toán để các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp thuận lợi nhất. Ví dụ, ngày lễ Quốc khánh sẽ được nghỉ thêm 1 ngày nhưng không ấn định là 1/9 hay 3/9 mà tùy cơ quan chức năng chọn ngày liền kề trước hay sau, tính toán có lợi nhất cho người lao động. Bộ LĐTB&XH không quyết định phương án nào mà đưa ra phương án tối ưu, cụ thể để xin ý kiến các bộ, ngành, đặc biệt là Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Với các doanh nghiệp, phương án mở hơn để doanh nghiệp tùy theo đơn vị sản xuất có tính chất khác nhau, nhiều lao động xa, làm việc đặc thù, có thể quyết định thêm thời gian nghỉ tết. Song, doanh nghiệp phải thông báo trước 30 ngày để người lao động mua vé tàu xe.

Với phương án nghỉ Tết Giáp Thìn 2024, hiện nay Bộ LĐTB&XH đang lấy ý kiến bộ, ngành liên quan để đưa ra phương án tốt nhất. Với việc nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài 5 ngày, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đang có ý kiến muốn nghỉ trước Tết 2-3 ngày để người lao động có thể về quê, sau đó nghỉ thêm 2-3 ngày nữa. Nhưng có những đơn vị muốn nghỉ một ngày thôi, sau đó nghỉ sau Tết dài hơn vì gắn với ngày thứ 7, chủ nhật của tuần kế tiếp. Hiện nay, Bộ LĐ-TB&XH đang lấy ý kiến của các bộ ngành, các địa phương, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và công đoàn các địa phương để làm sao cho phù hợp nhất cho người lao động. Tuy nhiên, phương án đưa ra chưa chắc phù hợp với tất cả mọi người nhưng sẽ tối ưu nhất.

PV Lệ Cẩm (Đài PTTH Hà Nội): Trong chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ, tuyên bố chung của Việt Nam và Hoa Kỳ cho thấy hai bên sẽ hợp tác sâu rộng trong lĩnh vực KHCN, và ngành bán dẫn của Việt Nam được cho là đứng trước cơ hội lớn để thu hút dòng vốn lớn từ Mỹ. Tuy nghiên, để hấp thụ được dòng vốn này chúng ta có sự chuẩn bị thế nào về nhân sự chất lượng cao bởi kỹ sư về lĩnh vực bán dẫn của Việt Nam theo tôi được biết mới chỉ có 5.000 người?

Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương: Phải nói rằng chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden đến Việt Nam cũng như chuyển công tác của Thủ tướng Chính phủ đến Mỹ trong thời gian vừa qua đã mở ra rất nhiều cơ hội, trong đó có cơ hội phát triển khoa học công nghệ và ngành công nghiệp mới, cụ thể hơn là ngành công nghiệp bán dẫn. Đây là một trong những ngành công nghiệp đang chiếm ưu thế và chúng ta đang đón đầu để cố gắng vươn lên, đi đầu, dẫn trước. 

Ngành công nghiệp chip bán dẫn là ngành hết sức mới ở Việt Nam. Vì mới nên chúng ta phải có sự chuẩn bị hết sức kỹ lưỡng để đón nhận và phát triển nó một cách hiệu quả.

Ở đây có rất nhiều khía cạnh để đề cập. Tuy nhiên, khía cạnh đào tạo nguồn nhân lực là khía cạnh mang tính chất nền tảng để chúng ta phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. 

Trong thời gian tới, đào tạo nguồn nhân lực có nội dung hết sức mới là Thủ tướng Chính phủ vừa mới giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư một nhiệm vụ là khẩn trương xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực trong ngành bán dẫn đến năm 2030. 

Qua sơ bộ nghiên cứu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất 3 trụ cột chính đào tạo nhân lực phục vụ cho công nghiệp bán dẫn. 

Trụ cột đầu tiên mang tính lâu dài, dài hơi để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao chính là đào tạo đại học. Để đào tạo được các kỹ sư, tiến sĩ, thạc sĩ giỏi về bán dẫn thì bắt buộc phải đào tạo đại học, và đòi hỏi sự hợp tác của ba đối tác hết sức quan trọng. 

Đầu tiên là Nhà nước. Nhà nước cần có cơ chế tạo điều kiện cho các trường đại học, các viện đào tạo số lượng sinh viên đủ để phục vụ trong ngành công nghiệp bán dẫn. Hiện nay chúng ta vẫn còn thiếu hụt lực lượng này. 

Đối tác thứ hai chúng ta cần tập trung đó là các viện và các trường đại học. Rõ ràng đối với các viện và các trường đại học, phải có một kế hoạch mang tính chất dài hơi là mở thêm các khoa, phòng đào tạo. Hoặc thuê mướn hoặc hợp tác với các trường trên thế giới để có nguồn giáo viên dạy được cho học sinh, sinh viên Việt Nam về công nghiệp bán dẫn. Trên cơ sở đó chúng ta mới có sự hấp dẫn đối với sinh viên đăng ký học các khoa này. 

Và nhóm đối tác thứ ba hết sức quan trọng, nếu không chúng ta đào tạo sẽ lãng phí, không sử dụng được, đó chính là doanh nghiệp trong công nghiệp bán dẫn. 

Trong hai chuyến thăm vừa rồi của Tổng thống Hoa Kỳ và Thủ tướng Chính phủ, rất mừng là có nhiều doanh nghiệp chip bán dẫn của Mỹ rất quan tâm đến thị trường Việt Nam, và bày tỏ ý định sẽ đầu tư tại Việt Nam. Không những thế họ còn hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam để có các hoạt động ở bên Hoa Kỳ.

Hy vọng rằng với nhu cầu của các doanh nghiệp đầu tư chip bán dẫn tại Việt Nam có thể khắc phục được số lượng dự kiến chúng ta đào tạo sinh viên cho ngành chip bán dẫn. 

Trụ cột thứ hai hết sức quan trọng mà hiện nay chúng ta còn thiếu là đào tạo kỹ sư, người lao động, chúng tôi gọi tắt là kỹ thuật viên, những người cụ thể làm việc trong lĩnh vực này. 

Trụ cột cuối cùng là huy động nhân tài trong lĩnh vực bán dẫn của Việt Nam. Một nhân tài có thể dẫn dắt được hàng chục, hàng trăm người đi theo. Và việc thu hút nhân tài trong công nghiệp bán dẫn, đặc biệt ở Việt Nam, là việc hết sức quan trọng. 

Với ba trụ cột đấy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành địa phương, các doanh nghiệp, các nhà khoa học cố gắng hoàn thành đề án này theo đúng tiến độ đề ra. 

PV Hoàng Yến (Thời báo Tài chính Việt Nam): Từ đầu năm, một trong những vấn đề khó khăn đối với doanh nghiệp là vấn đề lãi suất và khả năng tiếp cận vốn. Xin hỏi đại diện Ngân hàng Nhà nước là đến nay, các giải pháp về hạ lãi suất và tăng khả năng tiếp cận vốn cho doanh nghiệp như thế nào? Tình trạng ngân hàng ế tiền mà Phó Thống đốc nói cách đây 3 tháng hiện nay là như thế nào?

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú: Hiện nay, tín dụng có tăng nhưng mức tăng so với năm ngoái vẫn còn thấp. Tính đến ngày 30/9, lãi suất huy động là khoảng 5,9%, tổng vốn huy động của các ngân hàng thương mại là 12.900 nghìn tỷ đồng. Vào thời điểm năm ngoái, lãi suất huy động là 7,68%. Lãi suất cho vay dự đoán là khoảng 6,1-6,2%. Tổng dư nợ của nền kinh tế là 12.630 nghìn tỷ đồng. Điều này cho thấy tốc độ tăng trưởng tín dụng có tăng nhưng chậm hơn năm ngoái. Nguyên nhân là do nhiều lý do khách quan, trong đó có khó khăn đến từ nền kinh tế, tác động của nước ngoài và khó khăn của doanh nghiệp trong nước.

Về lãi suất, cách đây 10 ngày, trên diễn đàn của Quốc hội, chúng tôi cũng đã báo cáo. Hôm nay, theo số liệu mới nhất thì mức giảm trung bình cho vay, nhất là khoản vay mới, là 1-1,3%. Nhờ sự quyết liệt, 9 tháng nhìn lại, điều hành chính sách tiền tệ đã rất mạnh mẽ, chính sách tiền tệ nới lỏng ngay từ đầu năm; điều hành linh hoạt, hiệu quả, phù hợp.

Chính vì thế, lãi suất bình quân cho vay đối với các khoản vay ngắn hạn là 5,5-5,7%, vay trung ngắn hạn là 5,8-10%. Lãi suất của những khoản dư nợ trước đây chưa đến kỳ trả nợ và trả lãi thì có độ trễ, do huy động của các ngân hàng thương mại trước đây ở mức rất cao, thậm chí từ 10-12%, nên độ trễ hiện nay theo sự tính toán của chúng tôi xác định thì khoảng từ 9-12%.

Tuy nhiên, các ngân hàng thương mại khi chưa đến kỳ các doanh nghiệp trả lãi, ngân hàng và doanh nghiệp đều có sự thống nhất hỗ trợ trong giai đoạn khó khăn. Khối tín dụng chính sách cho người nghèo, hộ thu nhập thấp cũng tăng rất cao là 8,19% và tổng dư nợ là 316 nghìn tỷ đồng với 16,7 triệu khách hàng.

Liên quan đến vấn đề làm thế nào để tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận tốt hơn với tín dụng, trước hết dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, chúng tôi cũng xác định là đẩy mạnh việc tăng nguồn lực hỗ trợ cho doanh nghiệp khó khăn, doanh nghiệp đóng cửa, doanh nghiệp giải thể để giúp họ sớm khôi phục kinh tế, nhất là sau 2 năm chống dịch cộng với tác động kép từ ảnh hưởng của nền kinh tế thế giới và trong nước.

Trước tình hình này, từ đầu năm, chúng tôi đã đặt ra vấn đề mở rộng tín dụng thông qua 11 giải pháp lớn.

Thứ nhất, ngay từ đầu năm, chúng tôi đã tạo thanh khoản, dư địa cho tổ chức tín dụng. Không có câu chuyện thiếu room tín dụng cũng như các ngân hàng thương mại rất thoải mái nguồn lực cho vay. Ngân hàng sử dụng công cụ để tạo nguồn lực, hạ lãi suất để đầu vào của doanh nghiệp được giảm thấp.

Thứ hai, hạ lãi suất điều hành 2% cho 4 lần từ đầu năm của Ngân hàng Nhà nước. Thông điệp cũng như chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước với các tổ chức tín dụng là phải hạ lãi suất cho vay. Điều này đang diễn ra rất tích cực, nhất là 1 tháng gần đây.

Thứ ba là rà soát lại các văn bản quy phạm pháp luật (như Thông tư 06 là một điển hình) tạo dư địa pháp lý cho các tổ chức tín dụng cung ứng sản phẩm mới, tạo thêm cạnh tranh, điều kiện cho vay nhiều hơn, đồng thời cũng tạo thêm điều kiện buộc các ngân hàng thương mại phải tính đến câu chuyện giữ khách hàng và hạ lãi suất.

Thứ tư là tái cơ cấu lại các khoản nợ, khoản lãi đến hạn nếu còn khó khăn. Cụ thể, với Thông tư 42 ngay từ đầu năm, đến nay có hơn 120 nghìn tỷ đồng đã được thực hiện.

Thứ năm là gói tín dụng chuyên đề của Chính phủ cũng như của ngân hàng như gói 40 nghìn tỷ đồng của ngân sách để hỗ trợ 2% lãi suất, gói 120 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ nhà ở xã hội, gói 15 nghìn tỷ đồng cho kinh doanh thủy sản cũng như xuất khẩu gỗ (hiện nay đã cho vay được gần 6 nghìn tỷ trong gói 15 nghìn tỷ). Nếu như dùng hết gói 15 nghìn tỷ này, chúng tôi lại chỉ đạo các ngân hàng thương mại sẵn sàng cung ứng để giải quyết những khó khăn trước mắt cho 2 lĩnh vực này.

Thứ sáu là cải cách thủ tục hành chính, hạ phí để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp; tổ chức hội nghị đối thoại với doanh nghiệp, các thành phần kinh tế để tháo gỡ vướng mắt ngay tại cơ sở; phối hợp với chính quyền địa phương, ngành nghề, hiệp hội về cơ chế chính sách…

Hội nghị kết nối đối thoại với doanh nghiệp cũng là chỉ đạo của Chính phủ, chúng tôi tổ chức hội nghị hằng năm và hiện nay đang chỉ đạo tất cả các tỉnh, thành phố phải đối thoại để xem có khó khăn gì, vướng gì để xử lý ngay tại cơ sở.

Các giải pháp tiếp theo là truyền thông; rồi phối hợp với chính quyền địa phương, các hiệp hội ngành nghề, doanh nghiệp… để cùng chính quyền địa phương xác định tại địa phương mình có những cơ chế, chính sách gì còn vướng mắc để cùng tháo gỡ. Ngoài ra cần tiếp tục tăng cường tín dụng, tăng cường có các chính sách xã hội và chính sách tiêu dùng, tín dụng tiêu dùng… Đây là giải pháp quan trọng nhằm thúc đẩy được nhu cầu tiêu dùng, từ đó sẽ tăng được tỉ lệ tín dụng…

Giải pháp cuối cùng là hỗ trợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Thứ nhất là các ngân hàng tiếp tục phát hành trái phiếu nếu đủ điều kiện đảm bảo an toàn. Thứ hai là tham gia với tư cách là nhà đầu tư vào các trái phiếu của doanh nghiệp. Hiện nay chúng tôi đang duy trì 4 tổ chức tín dụng với số trái phiếu trên 231 nghìn tỷ đồng.

Thông qua các giải pháp trên, chúng ta rất mong tín dụng sẽ đạt mức như kỳ vọng, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy nền kinh tế. Hy vọng trong 3 tháng cuối năm, thông lệ tín dụng sẽ tăng nhanh lên. Ngân hàng sẽ thực hiện các biện pháp quyết liệt cùng với sự đồng hành của các địa phương, tạo điều kiện để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp vươn lên trong bối cảnh kinh tế khó khăn.

PV Hương Giang (báo Thanh tra): Xin đại diện Bộ Công an cho biết cụ thể thông tin về 2 vụ việc Công ty bất động sản Nhật Nam bị cáo buộc lừa đảo chiếm đoạt tài sản lên đến hàng nghìn tỷ đồng và vụ việc bà Ngô Thị Tố Nhiên, Giám đốc Công ty TNHH Sáng kiến về Chuyển dịch Năng lượng Việt Nam (VIETSE).

Trung tướng Tô Ân Xô, Người phát ngôn Bộ Công an: Thứ nhất là về vụ án của Ngô Thị Tố Nhiên, căn cứ vào kết quả điều tra và tài liệu chứng cứ thu thập được, ngày 20/9/2023, Cơ quan an ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Ngô Thị Tố Nhiên, sinh năm 1974, Giám đốc Công ty TNHH Sáng kiến về Chuyển dịch Năng lượng Việt Nam về tội chiếm đoạt tài liệu của cơ quan tổ chức quy định tại Điều 342 Bộ Luật Hình sự.

Cùng bị khởi tố, bắt tạm giam với Ngô Thị Tố Nhiên còn có Dương Đức Việt, sinh năm 1979, chuyên viên cao cấp Ban Quản lý đầu tư, Tổng Công ty Truyền tải điện quốc gia thuộc EVN và Lê Quốc Anh, sinh năm 1984, Trưởng phòng Phân tích hệ thống Công ty cổ phần tư vấn điện 1 cùng với tội chiếm đoạt tài liệu của cơ quan, tổ chức.

Kết quả điều tra và tài liệu chứng cứ thu thập được xác định, từ năm 2020, Ngô Thị Tố Nhiên đã biết Lê Đức Anh và Dương Quốc Việt là những người có quyền tiếp cận các thông tin, tài liệu liên quan đến hoạch định chính sách phát triển lưới điện của Tập đoàn EVN, về hệ thống lưới điện 500 kV và hệ thống lưới điện 220 kV nên Nhiên đã hợp thức hóa việc chiếm đoạt tài liệu bằng cách ký hợp đồng lao động, hợp đồng chuyên gia với Lê Quốc Anh và Dương Đức Việt theo hình thức bán thời gian có trả lương. Hai đối tượng trên, 2 bị can trên đã cung cấp những tài liệu liên quan đến EVN cho Ngô Thị Tố Nhiên.

Các hành vi vi phạm của Ngô Thị Tố Nhiên, Lê Quốc Anh và Dương Đức Việt đã phạm tội chiếm đoạt tài liệu của cơ quan tổ chức và hiện nay cơ quan công an đang tiếp tục mở rộng điều tra.

Sau khi Ngô Thị Tố Nhiên bị khởi tố, một số cơ quan truyền thông nước ngoài và một số tổ chức phản động lưu vong đã đưa tin xuyên tạc, vu cáo Việt Nam bắt giam các nhà hoạt động môi trường. Đối với việc này, Bộ Công an bác bỏ luận điệu xuyên tạc kể trên và coi đó là hành vi can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam.

Vụ việc thứ hai liên quan vụ án của Công ty bất động sản Nhật Nam:

Ngày 08/9/2023, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội đã ra Quyết định khởi tố bị can, Lệnh tạm giam đối với Vũ Thị Thúy - Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc công ty Nhật Nam về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, quy định tại Điều 174, Bộ Luật Hình sự.

Quá trình điều tra xác minh ban đầu từ năm 2020 đến 2022, Công ty Nhật Nam đã thu tổng số tiền khoảng hơn 8.941 tỷ đồng của khoảng 20.000 cá nhân, thông qua 45.525 Hợp đồng hợp tác kinh doanh (một cá nhân ký nhiều hợp đồng). Công ty chi trả tiền hoa hồng cho các cá nhân giới thiệu huy động vốn khoảng hơn 2.272 tỷ đồng. Thúy chi sử dụng cá nhân khoảng hơn 635 tỷ đồng... Hiện cơ quan điều tra đã làm rõ và ghi được lời khai của 111 bị hại, bước đầu xác định số tiền bị chiếm đoạt là hơn 138 tỷ đồng.

Bản thân Vũ Thị Thúy tại cơ quan điều tra đã khai nhận các hoạt động đầu tư, kinh doanh của công ty Nhật Nam đều chưa thu được lợi nhuận. Công ty Nhật Nam không có dự án, bất động sản nào tại tỉnh Hòa Bình và tỉnh Bình Thuận như quảng cáo cho các cá nhân.

Về thủ đoạn đưa thông tin quảng cáo sai sự thật của Vũ Thị Thúy và công ty Nhật Nam: Năm 2019, Vũ Thị Thúy thành lập công ty Nhật Nam nhưng Thúy không góp vốn cổ đông; mục đích thành lập công ty của Thúy là để huy động vốn của các cá nhân. Báo cáo tài chính của công ty Nhật Nam từ năm 2019 đến năm 2021 đều thua lỗ.

Vũ Thị Thúy đã tổ chức các buổi hội thảo thu hút số lượng lớn các cá nhân tham dự như: Tổ chức 02 hội thảo lớn vào các ngày 13/3/2022 và ngày 02/7/2022 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, thu hút 5.561 người tham dự. Ngoài ra, Thúy mở 32 Văn phòng đại diện tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh thành trong cả nước để tổ chức quảng bá, huy động vốn. Tại các buổi hội thảo, Thúy sử dụng một số cá nhân có uy tín trong xã hội, có thời gian công tác trong ngành pháp luật để giới thiệu về việc công ty kinh doanh uy tín, trả gốc, lãi đầy đủ, cam kết không bị mất vốn nếu đầu tư vào công ty.

Qua vụ việc trên, Bộ Công an khuyến cáo các nhà đầu tư hết sức tỉnh táo và tìm hiểu kỹ trước khi tham gia vào các dự án huy động vốn. Bộ Công an đang tiếp tục làm rõ để thu hồi tài sản, giảm thiểu thiệt hại lớn nhất cho nhà đầu tư.