Sự kiện thuộc Chương trình cấp quốc gia về XTTM năm 2021, nhằm hỗ trợ quả thanh long tươi và các sản phẩm từ thanh long Việt Nam tiếp cận, khai thác thành công những thị trường tiềm năng trên thế giới.

Mặt hàng xuất khẩu chủ lực

Phát biểu tại hội nghị, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục XTTM cho biết, ở Việt Nam, thanh long được xếp vào nhóm mặt hàng trái cây xuất khẩu chủ lực và thường nằm trong nhóm sản phẩm xuất khẩu tỷ đô của Việt Nam trong những năm qua.

Thị trường xuất khẩu chính của thanh long Việt Nam là Trung Quốc (chiếm tới hơn 80%), Thái Lan, Indonesia. Bên cạnh đó, thanh long Việt Nam cũng đã được xuất khẩu sang nhiều nước khác như Ấn Độ, Australia, New Zealand, Nhật Bản, Liên minh Châu Âu và Chile.

Thời gian qua, thanh long Việt Nam đã chiếm thị phần xuất khẩu đáng kể ở các khu vực thị trường như Châu Á, Châu Âu và Mỹ, đồng thời được nhiều người Âu, Mỹ gốc Á biết tới và tiêu thụ. Tuy nhiên, những năm gần đây, thanh long Việt Nam đang chịu sự cạnh tranh ngày càng tăng lên với một số nguồn cung khác từ Đài Loan, Thái Lan, Malaysia…

Ngoài thanh long quả tươi, hiện Việt Nam cũng có thanh long sấy khô, sấy dẻo, nước ép si rô, snack thanh long, rượu vang thanh long, kem thanh long, chả cá thanh long, bánh mỳ thanh long… Một số sản phẩm thanh long chế biến đã được xuất khẩu.

“Sự đa dạng hoá các sản phẩm giá trị gia tăng từ thanh long của các địa phương và doanh nghiệp được xem là hướng đi đúng để đa dạng kênh tiêu thụ, giảm sức ép mùa vụ, phát triển thị trường và thương hiệu sản phẩm.” ông Vũ Bá Phú khẳng định.

Giới thiệu về tiềm năng của thanh long Long An, ông Nguyễn Tuấn Thanh, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Long An cho biết, sản lượng quả thanh long hàng năm của tỉnh đạt khoảng 330.000 tấn. Long An đã và đang thực hiện nhiều giải pháp xây dựng, phát triển vùng thanh long bền vững, theo hướng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, cung cấp theo đơn hàng quanh năm.

Ngoài thanh long truyền thống vỏ đỏ ruột trắng, tỉnh Long An còn có sản phẩm chủ lực là thanh long ruột đỏ. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã phát triển nhiều giống thanh long tím hồng, thanh long vỏ màu vàng, ruột trắng đẹp mắt với thành phần dinh dưỡng cao.

Cũng theo ông Nguyễn Tuấn Thanh, thanh long Châu Thành của Long An đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý. Nhãn hiệu thanh long Tầm Vu cũng được bảo hộ tại 5 quốc gia: Mỹ, Pháp, Nhật, Singapore và Trung Quốc.

Hiệp hội thanh long Long An có trên 100 thành viên là các doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh Long An, Tiền Giang, có năng lực kho, sơ chế có thể xuất khẩu với số lượng lớn.

Đặc biệt, Long An có Nhà máy Xử lý trái cây bằng công nghệ hơi nước nóng (VHT) với công suất 12.000 tấn/năm và đủ điều kiện đóng gói xuất khẩu sang một số thị trường có yêu cầu cao về chất lượng.

Về phía tỉnh Bình Thuận, ông Biện Tấn Tài, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bình Thuận cũng cho biết, đến nay diện tích trồng thanh long của toàn tỉnh đạt 33.750 ha, trong đó, diện tích thanh long được chứng nhận VietGAP đạt11.936 ha, GlobalGAP đạt 517 ha, với sản lượng trung bình 650.000 tấn quả/năm. Toàn tỉnh có khoảng 240 cơ sở thu mua, sơ chế, đóng gói thanh long và 6 cơ sở chế biến thanh long (rượu vang thanh long, thanh long sấy khô, sấy dẻo...).

Tập trung khai thác lợi thế

Theo ông Vũ Bá Phú, Trong bối cảnh hiện nay, một số tỉnh trồng thanh long ở khu vực Nam Trung Bộ và Nam Bộ đang chịu tác động tiêu cực của dịch Covid-19 khiến hoạt động sản xuất, thu hoạch và tiêu thụ nhiều sản phẩm nông sản, trong đó có thanh long, gặp khó. Thị trường xuất khẩu chủ lực là Trung Quốc siết chặt kiểm dịch đối với nhiều mặt hàng, trong đó có thanh long hoặc đóng biên tại một vài cửa khẩu trong một số thời gian nhất định, các hoạt động logistics có chi phí tăng cao đột biến cũng chồng thêm những bất cập cho xuất khẩu thanh long.

Tuy nhiên, nhu cầu tiêu thụ thanh long Việt Nam tại các thị trường nước ngoài vẫn tiếp tục tăng. Thông qua hàng loạt các sự kiện giao thương trực tuyến trong lĩnh vực nông sản, thực phẩm do Cục XTTM phối hợp với các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài và các cơ quan liên quan tổ chức thời gian qua cho thấy, khá nhiều nhà nhập khẩu nước ngoài quan tâm phát triển nguồn cung thanh long chất lượng cao từ Việt Nam.

Để tiếp tục hỗ trợ thanh long Việt mở rộng thị phần trên thế giới, ông Vũ Bá Phú cam kết, Cục XTTM luôn nỗ lực đồng hành cùng các địa phương, doanh nghiệp sản xuất, cung ứng các sản phẩm thanh long Việt Nam trong hoạt động quảng bá thương hiệu, xúc tiến phát triển thị trường cho sản phẩm thanh long Việt Nam, phối hợp với các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài tìm kiếm và kết nối các khách hàng nhập khẩu triển vọng cho doanh nghiệp.

Về phía các Thương vụ, ông Nguyễn Phú Hòa, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Australia cho biết, đơn vị này đã có nhiều chương trình hỗ trợ doanh nghiệp tiếp thị, quảng cáo quả thanh long tại thị trường Australia. Đến nay, trên kệ nhiều siêu thị tại Australia đã bày bán quả thanh long và những sản phẩm chế biến từ thanh long của Việt Nam.

Tới đây, cùng với việc tiếp tục tiếp thị quảng bá thanh long Việt Nam tới người tiêu dùng gốc Á, Thương vụ cũng sẽ đẩy mạnh tiếp thị, quảng bá mặt hàng này tới người tiêu dùng Phương Tây tại Australia để mở rộng hơn nữa thị trường cho thanh long Việt.

Cùng với sự ráo riết giúp sức của những cơ quan XTTM, phía các địa phương, người trồng và doanh nghiệp cũng cần quan tâm sản xuất những sảm phẩm phù hợp với yêu cầu của thị trưởng.

Ông Tạ Đức Minh, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Nhật Bản đã chia sẻ với các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thanh long của Việt Nam sang thị trường Nhật Bản.

Theo ông Tạ Đức Minh, người tiêu dùng Nhật Bản coi thanh long là loại quả giàu dinh dưỡng, giàu chất xơ, đem lại làn da đẹp, mịn màng. Họ thường ăn thanh long theo kiểu làm salad, trộn với ngũ cốc, hoặc ăn trực tiếp.

Các sản phẩm chế biến từ thanh long như nước thanh long đóng chai, thanh long sấy dẻo, kẹo thanh long… nên đa dạng hơn về mẫu mã, mùi vị, nâng cao chất lượng để phù hợp với thị hiếu tiêu dùng tại Nhật Bản.

Ngoài ra, ông Tạ Đức Minh cũng khuyến cáo các doanh nghiệp Việt Nam nên tận dụng ưu đãi thuế từ các FTA mà Việt Nam và Nhật Bản cùng là thành viên như VJEPA, AJCEP, CPTPP…; thực hiện liên kết đồng bộ từ khâu trồng trọt, xử lý, bảo quản, vận chuyển và xuất khẩu để đảm bảo giữ được độ tươi ngon và chất lượng sản phẩm, giữ vững thương hiệu và thị trường.

Các doanh nghiệp cũng cần đảm bảo sự ổn định giá cả và lượng của sản phẩm do người tiêu dùng Nhật Bản nhạy cảm với sự thay đổi liên tục giá bán sản phẩm.

Mặt khác, doanh nghiệp cũng nên chú trọng đầu tư nghiên cứu và áp dụng công nghệ, kỹ thuật sau thu hoạch nhằm nâng cao chất lượng, đa dạng chủng loại, mẫu mã sản phẩm, từ đó đáp ứng thị hiếu riêng biệt của từng nhóm đối tượng khách hàng khác nhau.

Trong khuôn khổ Hội nghị, Cục Xúc tiến thương mại phối hợp với các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài tổ chức các phiên giao thương trực tuyến, tạo điều kiện để các doanh nghiệp thanh long Việt Nam quảng bá, giới thiệu đa dạng các mặt hàng thanh long Việt Nam tới khách hàng tiềm năng từ Australia, Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Châu Âu, v.v…