Các giải pháp kinh tế tuần hoàn và cắt giảm phát thải các-bon hướng tới phát triển bền vững cho doanh nghiệp
Chuyển đổi tư duy, chuyển đổi chuỗi giá trị, thúc đẩy trách nhiệm giải trình và thúc đẩy chuyển đổi số song hành bổ trợ cho chuyển đổi xanh… là các xu thế mới của cộng đồng doanh nghiệp thế giới, có tác động mạnh mẽ đến thực hành kinh doanh bền vững.
Tại hội nghị tập huấn cho các cơ quan truyền thông về phát triển bền vững do Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững (VBCSD, thuộc VCCI) tổ chức ngày 13/7, các diễn giả, doanh nghiệp và cơ quan báo chí đều cho rằng, phát triển bền vững, trong đó thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn (KTTH) là một sự lựa chọn tất yếu đối với các doanh nghiệp để phát triển bền vững. Định nghĩa về thành công của doanh nghiệp ngày nay đã thay đổi khi xã hội không chỉ nhìn vào các chỉ số kinh tế, mà còn nhìn vào những yếu tố của doanh nghiệp đó có ảnh hưởng như thế nào đến bảo vệ môi trường và đóng góp cho xã hội, cùng lợi ích cộng đồng.
Các doanh nghiệp trên thế giới hiện nay không chỉ tập trung xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển bền vững trong phạm vi doanh nghiệp mình, mà họ đang quan tâm và dành nguồn lực, đầu tư cho việc tăng cường sự tham gia và nâng cao năng lực cho các nhà cung cấp, các bên liên quan trong chuỗi giá trị của doanh nghiệp, từ đó tạo thành một hệ sinh thái bền vững.
Chia sẻ tổng quan về tình hình thực hiện kinh tế tuần hoàn trên thế giới và tại Việt Nam, PGS.TS Nguyễn Công Thành, Trưởng Bộ môn Kinh tế - Quản lý Tài nguyên và Môi trường, Trường ĐH Kinh tế quốc dân, Thành viên tổ chuyên gia tư vấn Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Kinh tế tuần hoàn nhấn mạnh: Tái chế không phải là câu trả lời cho bài toán thực hiện mô hình kinh tế tuần hoàn, thay vào đó cần tập trung vào bảo tồn và sử dụng hiệu quả nguyên liệu thô. Thiết kế, công nghệ, số hóa sẽ đóng vai trò quan trọng trong quá trình quay vòng dòng vật chất và kéo dài vòng đời sản phẩm để chuyển đổi thành công sang mô hình kinh tế tuần hoàn. Ông Thành cho biết thêm, hiện trên thế giới đã có 54 quốc gia đã và đang xây dựng Chiến lược hoặc Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện KTTH. Tại Việt Nam, KTTH và những nội dung liên quan như phân loại rác tại nguồn, trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR), tín dụng xanh, trái phiếu xanh đã được đưa vào Luật Bảo vệ môi trường 2020. Tại Việt Nam, Đề án Phát triển KTTH đã được Chính phủ phê duyệt và ban hành vào tháng 6/2022.
Từ thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp, đại diện Nestlé Việt Nam cũng chia sẻ về các hoạt động tại Việt Nam. Theo đó, tất cả nhà máy Nestlé Việt Nam đã đạt mục tiêu “Không rác thải chôn lấp ra môi trường”. Trong đó, nhiều sáng kiến mô hình kinh tế tuần hoàn được công ty áp dụng nhằm sử dụng hiệu quả tài nguyên. Hệ thống xử lý nước đã giúp công ty tái sử dụng 60-65% tổng lượng nước thải. Các chất thải (bã cà phê, cát thải từ lò hơi…) từ sản xuất đều được tận dụng để trở thành năng lượng xanh, hoặc nguyên liệu đầu vào cho sản phẩm khác. Tuy nhiên, không chỉ giảm phát thải trong sản xuất tại nhà máy, Nestlé nỗ lực giảm phát thải trong toàn bộ chuỗi giá trị, từ khâu sản xuất nguyên liệu đầu vào cho đến khi sản phẩm được phân phối đến người tiêu dùng và bao bì sau sử dụng, hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Đại diện cho một doanh nghiệp bán lẻ hàng đầu tại Việt Nam, bà Nguyễn Thị Ngọc Huệ, Giám đốc Truyền thông và Đối ngoại, Công ty TNHH AEON Việt Nam cho rằng, nhận thức được tầm quan trọng của kinh tế tuần hoàn sẽ giúp các doanh nghiệp định vị và xây dựng chiến lược phát triển kinh doanh của mình theo hướng phát triển bền vững. Là một doanh nghiệp bán lẻ hiện đại, AEON Việt Nam hướng đến người tiêu dùng và đồng hành cùng người tiêu dùng giúp họ thay đổi nhận thức về vai trò của bảo vệ môi trường.
Tại tọa đàm, các đại biểu cũng đã trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm từ nhiều góc nhìn đa chiều, mới mẻ; những thông lệ tốt đang được triển khai tại các đơn vị doanh nghiệp cùng những kiến nghị thiết thực, hữu ích để thúc đẩy, lan tỏa mô hình kinh tế tuần hoàn, hành động ứng phó biến đổi khí hậu, hướng tới mục tiêu Net Zero.