Theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tính tới 15/11/2023, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Australia đạt hơn 198 triệu USD, giảm 16% so với cùng kỳ năm ngoái. Dù xuất khẩu tôm sang thị trường này chưa tăng, song mức giảm vẫn nhẹ hơn so với tốc độ giảm sang các thị trường chính như EU, Mỹ, Nhật, Hàn Quốc.

Từ đầu năm đến nay, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Australia không ổn định, tăng giảm thất thường trong 7 tháng đầu năm. Sau đó, trong 2 tháng 8 và 9, xuất khẩu tôm sang thị trường này ghi nhận tăng trưởng nhẹ nhưng sang tháng 10 xuất khẩu lại tiếp tục giảm nhưng mức giảm cũng nhẹ hơn so với các tháng trước đó.

Trong 5 năm trở lại đây, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Australia tăng trưởng liên tục từ 127 triệu USD năm 2019 lên 272 triệu USD năm 2022.Trong tổng các sản phẩm tôm xuất khẩu sang Australia, tôm chế biến giá trị gia tăng chiếm 40% tổng giá trị xuất khẩu các sản phẩm tôm sang thị trường này. Các sản phẩm tôm chế biến xuất đi thị trường này chủ yếu như: Há cảo tôm, sủi cảo tôm gừng, tôm thẻ thịt duỗi tẩm bột chiên đông lạnh, tôm thẻ xiên que đông lạnh…

Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đã tạo ra một động lực mạnh mẽ cho xuất khẩu tôm sang Australia. Kể từ khi CPTPP có hiệu lực với Việt Nam vào đầu năm 2019, xuất khẩu tôm sang Australia đã tăng trưởng liên tục, từ 127 triệu USD năm 2019 lên 272 triệu USD năm 2022, chiếm tỷ trọng tăng từ 3,7% năm 2019 lên 6,3% năm 2022.

Cụ thể, từ 2018-2022, trong top 6 thị trường, chỉ có Australia có kim ngạch nhập khẩu thủy sản từ Việt Nam tăng trưởng liên tục. Từ mức 197 triệu USD năm 2018 đã tăng lên 365 triệu USD năm 2022.

Thị trường mở rộng cửa nhờ thuận lợi hóa thương mại và ưu đãi thuế quan từ CPTPP đã tạo cú hích để xuất khẩu thủy sản sang Australia có bước nhảy vọt.

Theo VASEP, tăng đột phá và chiếm tỷ trọng lớn nhất trong các sản phẩm xuất khẩu sang Australia 4 năm qua là tôm chân trắng, với kim ngạch xuất khẩu. Ngoài ra Australia cũng nhập khẩu một lượng đáng kể các sản phẩm hải sản khác của Việt Nam và có doanh số tăng mạnh trong những năm qua.

Theo bà Tạ Thị Kim Thu - Chuyên gia thị trường tôm của Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam, người tiêu dùng Australia ngày càng ưa chuộng các sản phẩm tôm của Việt Nam. Từ nhà hàng, hệ thống siêu thị lớn của Australia cho đến các cửa hàng, siêu thị tiện ích…Thế mạnh của tôm Việt Nam so với các đối thủ cạnh tranh trên thị trường này không chỉ ở chất lượng, khả năng cung ứng, mà còn do trình độ chế biến hàng giá trị gia tăng.

Một điểm đáng chú ý khác, theo bà Thu, Australia cũng đang có xu hướng giảm nhập khẩu từ Thái Lan, Trung Quốc - đây vốn là các đối thủ chính của tôm Việt Nam trên thị trường này. Nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm này là do Australia nhập nhiều các sản phẩm tôm chế biến giá trị gia tăng trong khi trình độ chế biến của Thái Lan chưa cao bằng Việt Nam.

Nhìn về dài hạn, bà Kim Thu cho rằng Việt Nam tiếp tục có lợi thế để gia tăng xuất khẩu vào thị trường này, bởi hiện nay Australia chỉ nhập khẩu tôm từ khoảng hơn 10 nước trên thế giới và đang có xu hướng thu hẹp thị trường và tập trung nhập khẩu từ các thị trường chính.

Để hỗ trợ ngành thủy sản mở rộng thị trường xuất khẩu, có thêm đơn hàng, trong thời gian qua, các Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Bộ Ngoại giao đã tích cực xúc tiến nhiều chương trình xúc tiến thương mại, hội nghị, diễn đàn kết nối giao thương với một số thị trường. Các doanh nghiệp thủy sản cho biết, mong muốn tiếp tục được tham gia các chương trình giao thương  với các thị trường, nhất là các thị trường trọng điểm để nắm bắt xu thế tiêu dùng, tìm kiếm bạn hàng, đẩy mạnh xuất khẩu.