Những mặt hàng được xem là chủ lực xuất khẩu của Việt Nam như gạo, dầu thô hiện đã bị rau quả vượt qua về kim ngạch. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, tính đến 15/9, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt 1,68 tỷ USD trong khi gạo là 1,6 tỉ USD, dầu thô là 1,56 tỉ USD.

Rau quả hiện là mặt hàng nông sản có kim ngạch xuất khẩu nhiều thứ 4 của Việt Nam sau thủy sản, cà phê và hạt điều.

Cũng theo số liệu báo cáo của Hiệp hội rau quả Việt Nam (Vinafruit), trong 29 loại trái cây xuất khẩu của Việt Nam thì thanh long đứng vị trí đầu với giá trị xuất khẩu đạt gần 568 triệu USD trong 8 tháng đầu năm, chiếm gần 50%. Mặt hàng đứng vị trí thứ 2 là nhãn với kim ngạch 103.000 USD, tương đương 9,1%, tiếp theo là dưa hấu đạt 95.000 USD.

Đặc biệt có những mặt hàng có kim ngạch tăng kỷ lục so với cùng kỳ năm 2015 như dưa hấu gấp 31 lần, ổi, cam gấp 10 lần, chuối gấp 3 lần. Vinafruit dự báo xu hướng tăng trưởng này sẽ tiếp tục do nhu cầu tiêu thụ rau quả tăng mạnh vào những tháng cuối năm, dịp lễ tết.

Tuy nhiên có một thực trạng là rau quả Việt Nam hiện vào được thị trường khó tính như Mỹ, Úc,… khá ít trong khi xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm tới 65% (tính tới 15/9 theo số liệu Tổng cục Hải quan).

Việc chưa thể đa dạng hóa thị trường tiêu thụ, phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc có thể gây ra rủi ro toàn ngành là bị áp đặt tiêu chuẩn. Theo giám đốc một doanh nghiệp, năm nay xuất khẩu thanh long qua Trung Quốc thuận lợi do số lần cấm biên ít hơn năm trước. Rõ ràng tin mừng là kim ngạch xuất khẩu tăng nhưng dấy lên một vấn đề nghi ngại về độ ổn định.