Khối Thương mại tự do Châu Âu (Khối EFTA) được thành lập ngày 03 tháng 5 năm 1960 như một khối mậu dịch khác cho các nước châu Âu không gia nhập Liên minh Châu Âu (EU). Khối EFTA hiện tại có 04 hội viên chính thức là Thụy Sỹ, Na Uy, Ai-xơ-len và Lich-ten-xtanh. Có thể thấy, EFTA là một liên kết kinh tế không lớn nhưng có tính năng động, đặc biệt, trong khối này còn có một số thị trường có tiềm năng đối với xuất khẩu của Việt Nam là Thụy Sỹ và Na Uy.

Trên cơ sở tiềm năng hợp tác kinh tế giữa Khối EFTA và Việt Nam cũng như nhu cầu của các doanh nghiệp, nhà đầu tư, từ năm 2009, lãnh đạo cấp cao của Việt Nam và Khối EFTA đã nhất trí sẽ nâng tầm hợp tác kinh tế hai bên thông qua thảo luận một Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và khối EFTA. Được sự phê duyệt và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 22-25 tháng 5 năm 2012, Việt Nam đã tiến hành đàm phán phiên đầu tiên Hiệp định Thương mại tự do (FTA) với Khối EFTA và tới nay hai Bên đã trải qua năm phiên đàm phán FTA.

Song song với đàm phán FTA, ngày 03 tháng 07 năm 2012, Khối EFTA đã cùng Việt Nam ký Biên bản ghi nhớ về việc các nước Khối EFTA công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường. Quyết định này thể hiện sự công nhận của Khối EFTA đối với các nỗ lực đổi mới nền kinh tế của Việt Nam cũng như mong muốn thúc đẩy quan hệ kinh tế - thương mại thông qua việc đàm phán và ký kết một Hiệp định FTA giữa hai Bên.

Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và khối EFTA sẽ là một Hiệp định thương mại tự do toàn diện, phù hợp với các nguyên tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và đem lại lợi ích cho cả hai Bên. Hiệp định sẽ bao gồm các lĩnh vực như thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ, đầu tư và các lĩnh vực khác mà hai bên quan tâm.

Ông Trần Trung Thực - Vụ trưởng, Trưởng đoàn đàm phán FTA giữa Việt Nam -  EFTA phát biểu tại buổi Hội thảo

Để mở cửa thị trường hàng hóa, bên cạnh việc đàm phán cắt giảm và loại bỏ thuế quan, đàm phán về kiểm dịch động thực vật (SPS) có vai trò rất quan trọng trong việc tạo điều kiện cho hàng nông sản và thủy sản Việt Nam có thể xuất khẩu mạnh hơn sang thị trường các nước thành viên EFTA nói riêng và các nước châu Âu nói chung.

Hội thảo “Giới thiệu hệ thống SPS tại các nước EFTA” được tổ chức với mục tiêu giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về hệ thống Kiểm dịch động thực vật (SPS) mà các nước thành viên EFTA đang áp dụng, nhận thức được sự thống nhất về SPS giữa Khối EFTA và Liên minh châu Âu (EU), đồng thời lấy ý kiến doanh nghiệp, hiệp hội và các cơ quan tổ chức liên quan để xây dựng phương án đàm phán về hợp tác trong lĩnh vực SPS với Khối EFTA.

Buổi hội thảo đã thu hút đông đảo đại diện của các doanh nghiệp, hiệp hội, các cơ quan Bộ, ngành liên quan đến SPS. Các đại biểu đã có cơ hội lắng nghe các chuyên gia giới thiệu những quy định chung về hệ thống SPS của khối EFTA đồng thời nắm được các quy trình cụ thể để có thể xuất khẩu vào các nước EFTA theo các nhóm mặt hàng (a) động vật (thịt và thủy hải sản), (b) thực vật (ngũ cốc và rau quả), (c) thực phẩm chế biến và (d) dược phẩm và trao đổi về cơ hội khai thác thị trường này. Tại buổi hội thảo, các đại biểu đã rất tích cực đặt câu hỏi cho các chuyên gia, phần lớn những câu hỏi này tập trung vào việc làm thế nào doanh nghiệp Việt Nam có thể được giấy chứng nhận kiểm dịch động thực vật (SPS) khi xuất khẩu vào thị trường EFTA, đồng thời thể hiện mong muốn một FTA với những thỏa thuận về SPS sau khi được ký kết có thể hỗ trợ doanh nghiệp của Việt Nam xuất khẩu vào các nước EFTA.