Hoa Kỳ - Thị trường nhập khẩu tôm chân trắng lớn nhất của Việt Nam
Theo thông tin Vasep, 9 tháng đầu năm 2016, XK tôm Việt Nam sang Hoa Kỳ chỉ giảm nhẹ 1,5% duy nhất trong tháng 6; các tháng còn lại đều tăng trưởng dương so với cùng kỳ năm 2015. Kể từ tháng 4/2016, XK tôm sang Hoa Kỳ liên tục tăng, tháng sau cao hơn tháng trước đó. Giá trị XK trong tháng 9/2016 đạt cao nhất từ đầu năm với gần 85 triệu USD, tăng 9,4% so với tháng 9/2015.
Từ tháng 7 đến tháng 9/2016, XK tôm Việt Nam sang Hoa Kỳ dao động từ 65-85 triệu USD, cao hơn so với tất cả các tháng của 2 quý đầu năm nay. Quý III/2016, XK tôm sang Hoa Kỳ đạt 221,3 triệu USD; tăng lần lượt 51% và 45,4% so với quý II/2016 và quý I/2016; tăng 17,2% so với quý III/2015.
Lũy kế 9 tháng đầu năm nay, giá trị XK tôm sang thị trường này đạt 520,2 triệu USD; tăng 15,2% so với cùng kỳ năm 2016. Hoa Kỳ là thị trường NK tôm lớn nhất của Việt Nam, chiếm tỷ trọng 23% tổng XK tôm Việt Nam trong 9 tháng đầu năm nay.
Hoa Kỳ vẫn duy trì đà tăng trưởng NK tôm từ Việt Nam do nhu cầu thị trường này tăng trong khi các nguồn cung khác cho Hoa Kỳ như Ấn Độ, Indonesia, Ecuador, Thái Lan đều gặp khó khăn về nguồn cung nguyên liệu dẫn tới giá XK tăng. Hoa Kỳ cũng đang tăng nhu cầu NK tôm sú trong khi sản lượng thu hoạch tôm sú ở Ấn Độ và Indonesia đều giảm. Hiện cũng là thời điểm các nhà hàng và các hãng bán lẻ ở Hoa Kỳ tung ra các chiến lược quảng cáo, xúc tiến thương mại nhằm thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ tôm của người tiêu dùng.
Hoa Kỳ cũng là thị trường NK tôm chân trắng lớn nhất của Việt Nam chiếm tỷ trọng 75% tổng NK tôm từ Việt Nam; tôm sú chiếm 22% và tôm biển 3% trong 9 tháng đầu năm nay. Trong giai đoạn này, tôm chân trắng chế biến (HS 16) XK từ Việt Nam sang Hoa Kỳ gấp 1,8 lần tôm chân trắng sống/tươi/đông lạnh (HS 03). Trong khi Hoa Kỳ chủ yếu NK tôm sú sống/tươi/đông lạnh (HS 03) từ Việt Nam với giá trị XK mặt hàng này cao gấp 3,4 lần so với tôm sú chế biến (HS 16).
Trước năm 2011, Việt Nam chủ yếu XK tôm chân trắng nguyên liệu đông lạnh sang Hoa Kỳ. Từ năm 2011 trở đi, với chính sách hỗ trợ của nhà nước, DN tập trung đầu tư máy móc hiện đại, công nghệ chế biến phát triển. Giá trị XK tôm chân trắng chế biến luôn cao hơn so với tôm chân trắng nguyên liệu đông lạnh.
Năm 2013, tôm chân trắng đã lần đầu tiên vượt qua tôm sú về giá trị XK sang Hoa Kỳ. Năm 2013 đánh dấu ngành tôm nuôi nước lợ của Việt Nam phục hồi sản xuất, được mùa, được giá, kiểm soát tốt dịch bệnh EMS và xác định được hướng phát triển rõ ràng, đặc biệt là tôm chân trắng.
Kinh tế suy thoái tại đã làm thay đổi xu hướng và thói quen tiêu dùng của người dân Hoa Kỳ. Năm 2013, báo cáo thị trường tôm cho thấy người tiêu dùng nước này đã chuyển sang sử dụng tôm chân trắng thay thế tôm sú và tiếp tục duy trì xu thế này trong những năm sau đó.
Năm 2013, Hoa Kỳ đã trở thành thị trường tiêu thụ tôm chân trắng số 1 của Việt Nam. Nguồn cung tôm chân trắng từ Thái Lan giảm mạnh do ảnh hưởng của EMS, Việt Nam và Ấn Độ đã trở thành nguồn cung thay thế nhờ sản lượng tôm chân trắng của cả 2 nước này đều tăng mạnh.
Kể từ 2013 đến 2015, tỷ trọng tôm chân trắng XK sang Hoa Kỳ luôn cao hơn tôm sú. Thời điểm này, giá trị XK tôm chân trắng luôn gấp gần 3 lần so với tôm sú. Trong 10 năm (2006-2015), XK tôm chân trắng đạt mức cao kỷ lục vào năm 2014 với 775,7 triệu USD; chiếm gần 73% tổng giá trị XK tôm của Việt Nam sang Hoa Kỳ.
Mặc dù bị ảnh hưởng bởi kết quả cuối cùng thuế chống bán giá trong POR10 khá cao, XK tôm sang Hoa Kỳ quý cuối năm nay dự kiến chưa bị ảnh hưởng nhiều và vẫn tiếp tục tăng.