Hai bên đã thống nhất các nội dung chính, bao gồm việc thiết lập lại quan hệ ngoại giao giữa hai nước và trao đổi tù nhân chính trị, theo đó phía Hoa Kỳ trao trả tự do cho 3 anh hùng dân tộc Cuba bị giới chức trách Hoa Kỳ buộc tội gián điệp và giam giữ trong suốt 16 năm qua. Về phần mình, phía Cuba trao trả cho phía Hoa Kỳ tù nhân gián điệp gốc Cuba, công dân Hoa Kỳ Alan Gross và những tù nhân khác trên cơ sở đề nghị của phía Hoa Kỳ.

Ngày 17/12/2014, Chủ tịch Raul Castro đã phát biểu chính thức trên kênh truyền hình trung ương Cuba nhằm công bố tới công chúng về thông tin trên, đồng thời nêu quan điểm chính thức của Nhà nước Cuba về quan hệ với Hoa Kỳ.

Nhiều năm nay, quan hệ Cuba-Hoa Kỳ chưa cải thiện nhiều do hai Bên chưa sẵn sàng khép lại quá khứ để bình thường hóa quan hệ. Mâu thuẫn càng sâu sắc thêm khi quan hệ Cuba Hoa kỳ đã được quốc tế hóa. Trong bối cảnh đó, mọi vấn đề không còn mang tính song phương để có thể ´´đóng cửa bảo nhau´´, mà ngược lại mối quan hệ này được đưa ra diễn đàn của nhiều tổ chức quốc tế và khu vực, thu hút sự quan tâm của nhiều nước, trở thành vấn đề nóng của nhiều diễn đàn. Mâu thuẫn trong quan hệ giữa hai nước vì thế bùng phát và trở nên đối kháng theo thời gian.

Trong một số giai đoạn, vì động cơ chính trị, các đời tổng thống Hoa Kỳ đã tiến hành điều chỉnh nới lỏng một số chính sách liên quan tới vấn đề thăm thân, gửi kiều hối về nước… tuy nhiên đây không phải là những thay đổi mang tính cơ bản.

Với việc áp đặt cấm vận kinh tế, thương mại và tài chính, Hoa Kỳ muốn áp dụng học thuyết ´´quả chín rụng´´ đối với Cuba, nghĩa là không can thiệp vũ trang trực tiếp vào Cuba mà chỉ dùng những bao vây, cấm vận về kinh tế, tài chính và thương mại thông qua các luật và quy định nhằm cô lập Cuba, khiến Cuba tự sụp đổ. Tuy nhiên, đến nay đã 53 năm trôi qua, chính sách và học thuyết ấy của Hoa Kỳ không đem lại hiệu quả như mong muốn. Mặc dù gây thiệt hại cho Cuba về kinh tế và mức độ phát triển, nhưng mục tiêu đánh đổ chế độ tại Cuba cho đến nay không đem lại kết quả. Không những thế, hình ảnh và uy tín của Hoa Kỳ ngày càng bị ảnh hưởng trên trường quốc tế do áp đặt cấm vận đối với Cuba.

Trong 20 năm qua, mỗi khi Đại hội đồng Liên Hợp quốc họp, các quốc gia thành viên đã tiến hành bỏ phiếu, ra nghị quyết về việc đề nghị Hoa Kỳ xóa bỏ cấm vận đối với Cuba. Đa số các quốc gia thành viên bỏ phiếu thuận. Số lượng các nước bỏ phiếu chống, tức là ủng hộ cấm vận của Hoa Kỳ đối với Cuba giảm dần theo từng kỳ họp. Trong đó, tại kỳ họp Đại hội đồng năm 2014 chỉ còn 3 nước trong đó có Hoa Kỳ vẫn giữ phiếu chống. Tại kỳ họp này, phía Cuba cung cấp con số thiệt hại chính thức do cấm vận gây nên cho nền kinh tế Cuba là 1150 tỷ USD và gần 80% dân số Cuba đã trải qua và chịu ảnh hưởng nặng nề của bao vây, cấm vận.

Trên thực tế, cấm vận chống Cuba gây thiệt hại về cơ hội cho chính các doanh nghiệp Hoa Kỳ và bản thân nhiều doanh nghiệp Hoa Kỳ đã từ lâu muốn chính phủ của họ thay đổi chính sách đối ngoại với Cuba để nhanh chóng có thể đặt chân vào thị trường tiềm năng này.

Việc Cuba và Hoa Kỳ thiết lập lại quan hệ ngoại giao vào lúc này gây bất ngờ cho giới phân tích, các nhà nghiên cứu chính trị thế giới và cho nhiều người dân Cuba. Xu hướng thời gian gần đây cho thấy việc hai nước có thể có những cải thiện quan hệ trong tương lai, tuy nhiên họ không nghĩ vào thời điểm này Cuba và Hoa Kỳ có thể thiết lập lại quan hệ ngoại giao.

Đồng ý thiết lập lại quan hệ ngoại giao và sẵn sàng đối thoại với Chính phủ Hoa Kỳ cho thấy phía Cuba đã thể hiện thiện chí và một tư duy đối ngoại mới và mở nhằm tiến tới bình thường hóa quan hệ vì lợi ích của hai phía, trên cơ sở không vi phạm các nguyên tắc cơ bản về độc lập chủ quyền, quyền tài phán và không can thiệp vào các vấn đề nội bộ của nhau. Tái thiết lập quan hệ ngoại giao là một bước tiến vượt bậc, mang tính lịch sử, tạo tiền đề vững chắc để Cuba và Hoa Kỳ giải quyết nhiều bất đồng, xây dựng môi trường quan hệ hợp tác đôi bên cúng có lợi.

Xóa bỏ cấm vận không thể xử lý ngay do còn liên quan đến Nghị viện Hoa Kỳ. Tuy nhiên, như phát biểu của Chủ tịch Raul Castro thì việc áp dụng các Luật nhằm cấm vận Cuba trước mắt có thể được bổ sung bởi Tổng thống Hoa Kỳ với những thẩm quyền được qui định trong Hiến pháp trong quá trình thực thi. Theo thời gian, với mối quan hệ ngoại giao tiến triển tốt đẹp thì việc xóa bỏ các Luật có liên quan tới cấm vận Cuba chỉ còn là vấn đề thời gian không xa. Về mặt lo-gic, khi hai nước đã thiết lập lại quan hệ ngoại giao thì xóa bỏ cấm vận là xu hướng tất yếu, chỉ còn là vấn đề kỹ thuật, đòi hỏi phải có thời gian để xử lý phù hợp với Hiến pháp.

Với diễn biến hiện tại của quan hệ Cuba-Hoa Kỳ, thời gian tới đây sẽ có những thay đổi trong chính sách của cả hai phía nhằm tạo thuận lợi cho công dân hai nước trong những vấn đề cụ thể như: đi lại thăm thân, gửi bưu phẩm, bưu kiện, kiều hối, thông tin liên lạc…và đặc biệt, hai Bên có thể thiết lập lại việc cho phép và tiếp nhận khách du lịch của nhau. Theo tính toán của Bộ Du lịch Cuba, nếu cấm vận của Hoa Kỳ được xóa bỏ thì chỉ sau 1 năm, lượng khách du lịch vào Cuba có thể đạt con số xấp xỉ 6 triệu khách/ năm và sau 3 năm là 10 triệu khách.

Trong bối cảnh Cuba đang cập nhật mô hình kinh tế như hiện nay, mà bản chất là cải cách toàn diện nhằm tạo động lực cho sự phát triển, cải thiện mối quan hệ với Hoa Kỳ và nhất là tiến tới bình thường hóa quan hệ và xóa bỏ cấm vận sẽ là động lực to lớn giúp Cuba phát triển kinh tế đất nước.

Trước diễn biến mới trong quan hệ Cuba - Hoa Kỳ như hiện nay, chúng tôi cho rằng môi trường kinh doanh và đầu tư tại Cuba trong thời gian tới sẽ có những thay đổi tích cực, theo hướng nhộn nhịp và sôi động hơn. Đặc biệt, nhiều nhà đầu tư nước ngoài trước đây còn nghe ngóng chờ thời thì nay sẽ tích cực thâm nhập, thúc đẩy đầu tư đón trước các cơ hội kinh doanh. Sự cạnh tranh trong kinh doanh và đầu tư tại Cuba trong thời gian tới có khả năng tăng cường mạnh mẽ.

Các doanh nghiệp nên thường xuyên theo dõi Cổng thông tin điện tử của Nạp Tiền 188bet (www.mwld.net). Thương vụ thường xuyên cập nhật các tin bài về những thay đổi, bổ sung trong chính sách nói chung và chính sách thu hút đầu tư

Trước diễn biến quan trọng khởi đầu cho một thời kỳ mới trong quan hệ Cuba-Hoa Kỳ và tiềm ẩn những tác động lớn đối với môi trường kinh doanh và đầu tư tại Cuba trong thời gian tới, Thương vụ Cuba xin gửi tới các doanh nghiệp và nhà đầu tư quan tâm bản dịch tiếng Việt toàn văn bài phát biểu trên của Chủ tịch Raul Castro. Chi tiết toàn văn lời phát biểu xem tại đây.