Báo cáo tại Hội nghị tổng kết, ông Đặng Thanh Hải, Tổng giám đốc Tập đoàn cho biết, năm 2016 là năm khó khăn nhất từ khi thành lập đến nay, đặc biệt là về thị trường khi than nhập khẩu tăng cao. Năm 2016 nhập khẩu 12,6 triệu tấn than và sản lượng này nhập chủ yếu trong 8 tháng đầu năm do giá thời điểm này xuống sâu, trong khi đó thuế suất than của Việt Nam lại tăng cao hơn khoảng 10% so với các nước trong khu vực.

Trước khó khăn trên, Tập đoàn điều chỉnh giảm khai thác 3 triệu tấn than sạch so với năm 2015 cho phù hợp với thị trường tiêu thụ, giữ ổn định sản xuất, việc làm, thu nhập của người lao động, góp phần đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn, đóng góp ngân sách cao, đồng thời tiếp tục chuẩn bị các điều kiện để tăng sản lượng cho các năm sau. Các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh cũng như nộp ngân sách được đảm bảo, bảo toàn vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Nhận định về những khó khăn và thuận lợi năm nay, Tổng Giám đốc Đặng Thanh Hải cho hay, Chính phủ đã cho phép xuất khẩu than cả giai đoạn 2017-2020 giúp ngành than chủ động sản xuất kinh doanh và nâng cao hiệu quả. Nhu cầu than trong nước (đặc biệt là than cho sản xuất điện) tăng, giá than cho điện đã được điều chỉnh theo giá thị trường. Tuy nhiên, do ngày càng khai thác xuống sâu, áp lực mỏ lớn, khí và nước nhiều; các chi phí về thăm dò, thoát nước, thông gió, an toàn vệ sinh lao động, môi trường tăng cao, cung độ vận chuyển tăng, hệ số đất tăng làm cho giá thành tăng cao. Mặt khác, tuy nộp ngân sách tăng nhưng làm cho lợi nhuận ngành than những năm gần đây giảm mạnh, trong khi nhu cầu vốn đầu tư cho khai thác than theo Quy hoạch là rất lớn, thu nhập cho thợ lò vì thế cũng chậm được cải thiện. Về quản lý, tuy những năm qua Tập đoàn đã đẩy mạnh đổi mới quản trị doanh nghiệp, đổi mới tổ chức, đẩy mạnh đầu tư áp dụng công nghệ mới, nhưng vẫn còn những tồn tại, năng suất những năm gần đây tăng chậm, sức cạnh tranh sản phẩm chưa cao.

Năm nay, doanh thu toàn Tập đoàn đạt hơn 101.000 tỷ đồng, bằng 100% so với kế hoạch, trong đó doanh thu sản xuất than đạt hơn 51.000 tỷ đồng, khoáng sản hơn 7.000 tỷ đồng, sản xuất điện đạt gần 9.800 tỷ đồng. Tập đoàn nộp ngân sách trên 14.300 tỷ đồng; Tổng sản lượng than nguyên khai đạt 34,8 triệu tấn, bằng 101% so với kế hoạch; than tiêu thụ đạt trên 35,2 triệu tấn, bằng 100% so với kế hoạch. Trong đó, tiêu thụ than trong nước đạt 34,4 triệu tấn, xuất khẩu được 802.000 tấn, nhập khẩu 1,12 triệu tấn.

Về sản xuất alumin (quy đổi) đạt 602 ngàn tấn, tiêu thụ 650 ngàn tấn. Các sản phẩm khoáng sản khác như đồng tấm đạt 12.138 tấn, kẽm thỏi 10.971 tấn, thiếc thỏi, vàng, bạc… đều đạt vừa vượt kế hoạch đã đặt ra. Sản lượng điện đạt 8,5 tỷ kwh, sản xuất thuốc nổ công nghiệp đạt 64.300 tấn, v.v… Về bảo vệ môi trường, Tập đoàn thường xuyên quản lý, thu gom, xử lý chất thải nguy hại và các loại chất thải thông thường, đảm bảo an toàn hệ thống đê, đập chắn đất đá, triển khai thực hiện đề án di dân tổng thể khỏi các khu vực có nguy cơ sạt lở, ngập lụt nguy hiểm, nạo vét sông suối thoát nước các chân bãi thải đảm bảo an toàn về môi trường. Xây dựng và triển khai thực hiện phương án phủ xanh nhanh bãi thải. Xây dựng kế hoạch tổng thể cải tạo phục hồi môi trường các khu vực khai thác than tại Quảng Ninh, kế hoạch ứng phó biến đổi khí hậu, đề án đảm bảo môi trường vùng than Quảng Ninh, vùng hai dự án bauxite… làm định hướng chung cho công tác bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai.

Năm 2017, Tập đoàn tiếp tục triển khai Đề án tái cơ cấu TKV giai đoạn 2016-2020 theo hướng tinh gọn đầu mối và bộ máy, biên chế, tiếp tục cổ phần hoá, thoái vốn đạt hiệu quả. Năm nay, TKV tiếp tục điều hành sản xuất theo nhu cầu thị trường, đầu tư hợp lý phát triển bền vững các ngành nghề than, khoáng sản, điện lực và các ngành công nghiệp, dịch vụ hỗ trợ phù hợp, tiếp tục hoàn thiện tái cơ cấu kỹ thuật- đổi mới công nghệ, hoàn thiện tổ chức, cơ chế quản lý, tinh giản lao động để tăng năng suất, giảm chi phí, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm đảm bảo tăng trưởng hợp lý, hiệu quả, bền vững. Cải thiện tiền lương, điều kiện làm việc và phúc lợi cho người lao động đặc biệt là đội ngũ thợ lò. Mục tiêu chung là an toàn- đổi mới- phát triển, trọng tâm là tiếp tục đẩy mạnh sản xuất, tiêu thụ, nâng cao hiệu quả trong các lĩnh vực kinh doanh, phát triển các ngành công nghiệp và dịch vụ hỗ trợ phù hợp. Năm 2017, TKV phấn đấu tổng doanh thu đạt 106.856 tỷ đồng tăng 6% so với năm 2016; tiêu thụ 36 triệu tấn than; sản lượng phát điện thương mại đạt 9,35 tỷ kwh; lợi nhuận đạt 1.000 tỷ đồng, tiền lương bình quân chung toàn Tập đoàn đạt 9,3 triệu đồng/tháng, tăng 5,3% so với năm 2016 v.v…

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng ghi nhận những kết quả đạt được của TKV và khẳng định: Năm 2016, TKV đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước, Chính phủ giao trong việc đảm bảo an ninh năng lượng, góp phần giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động, đảm bảo an sinh xã hội. Tập đoàn cũng là doanh nghiệp đi đầu trong việc xây dựng nhà ở cho công nhân, người lao động. Phó Thủ tướng đã yêu cầu trong năm 2017, Tập đoàn phải có cơ cấu hợp lý để phát triển đơn vị trở thành tập đoàn kinh tế nhà nước mạnh. Theo đó, Tập đoàn cần tập trung vào hai nhiệm vụ là khai thác và kinh doanh than để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Đồng thời, nâng cao sức cạnh tranh cho các sản phẩm và bảo vệ môi trường nhằm góp phần phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Ngoài ra, TKV cũng phải là doanh nghiệp Nhà nước chủ lực trong việc đảm bảo cung cấp than cho nền kinh tế. TKV không chỉ là sản xuất mà còn phải xuất khẩu than để đảm bảo sức cạnh tranh của sản phẩm; đảm bảo nhiên liệu và vận hành cho các nhà máy sử dụng nhiên liệu than. Hiện nay, nhu cầu năng lượng điện ngày càng gia tăng, cơ cấu các nhà máy điện sử dụng than chiếm 34% trong số các nhà máy điện. Tuy nhiên, trong thời gian tới, cơ cấu nhà máy điện sử dụng than sẽ ngày càng tăng, bởi nhà máy thủy điện không tăng, năng lượng tái tạo giá thành cao nhưng phát triển còn chậm, trong khi đó nhiệt điện than hiện đang có vai trò rất lớn. “Năm nay, cân đối than cho nhu cầu trong nước còn đủ nhưng đến năm 2020, chúng ta phải nhập 20 triệu tấn than; năm 2025 sẽ nhập 50 triệu tấn và đến năm 2030, theo kế hoạch sẽ phải nhập khoảng từ 80-100 triệu tấn than. Đây sẽ là thách thức lớn đối với nền kinh tế. Vì vậy, TKV cần phải chủ động trong khai thác, trong nhập khẩu than để đáp ứng yêu cầu sản xuất trong nước”.

Song song với đó, TKV cần phải nâng cao chất lượng công tác thăm dò tài nguyên, khoáng sản là than và các tài nguyên khoáng sản khác, để từ đó làm cơ sở khoa học cho việc quy hoạch, lập các dự án kế hoạch đầu tư khai thác. Điều này khắc phục tình trạng khai thác tài nguyên tự phát, khai thác phong trào làm cạn kiệt tài nguyên và hủy hoại môi trường. Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng yêu cầu TKV phải nâng chất lượng các dự án đầu tư. Bởi theo Phó Thủ tướng vừa qua, nhiều dự án đầu tư ở một số ngành, lĩnh vực chất lượng thấp dẫn đến thực hiện đầu tư và đưa vào vận hành khai thác kém hiệu quả, thậm chí dự án thua lỗ, phá sản. Song song với đó, ngành than cũng cần có giải pháp bảo vệ môi trường; chú ý phục hồi môi trường sau khai thác; chống ô nhiễm môi trường trong khai thác và vận chuyển và sử dụng tài nguyên.

Tại Hội nghị, TKV đã vinh dự được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ về thành tích trong công tác sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp.