Thực trạng và thách thức của ngành thép Việt Nam trong bối cảnh các nước gia tăng áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại
Tham dự hội thảo có Ông Nguyễn Phương Nam - Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (PVTM), Ông Chu Đức Khải - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Thép Việt Nam, các chuyên gia của Cục PVTM, Cục Xuất nhập khẩu - Nạp Tiền 188bet và hơn 100 đại biểu đến từ các doanh nghiệp, các văn phòng luật, giảng viện các trường đại học và các cơ quan báo chí, truyền thông trong nước.
Phát biểu tại buổi hội thảo, Ông Nguyễn Phương Nam, Phó Cục trưởng PVTM cho biết trên thế giới có hơn 1500 các vụ việc phòng vệ thương mại trong đó ngành thép chiếm hơn 30% trong tổng số các vụ việc. Đặc biệt trong 2 năm gần đây, thép trên thế giới thường xuyên là đối tượng của các vụ việc điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại với mức thuế suất áp dụng rất cao. Trong bối cảnh đó, xuất khẩu thép của Việt Nam đứng trước những thách thức lớn khi các nước nhập khẩu liên tục điều tra và áp dụng biện pháp PVTM đối với thép Việt Nam. Nguyên nhân chính là do thế giới đang trong tình trạng dư thừa công suất sản xuất thép toàn cầu và Hoa Kỳ áp dụng mức thuế 25% đối với các sản phẩm thép nhập khẩu vào Hoa Kỳ với lý do bảo đảm an ninh quốc gia khiến cho nhiều quốc gia khác phải đối phó bằng cách sử dụng các công cụ phòng vệ thương mại để hạn chế nhập khẩu thép.
Ông Chu Đức Khải - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội thép Việt Nam cho biết, Việt Nam là nước sản xuất thép thô lớn thứ 24 trên thế giới vào năm 2015, năm 2016 đứng thứ 19, năm 2017 đứng thứ 18 (sản xuất được 11,5 triệu tấn). Về thị phần sản xuất thép thô, Trung Quốc là nước sản xuất gần 50% lượng thép thô toàn cầu.
Theo ông Khải, Việt Nam đang trong tiến trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, đòi hỏi công nghiệp vật liệu phát triển, trong đó có vật liệu kim loại. Chỉ số thép/người của Việt Nam mới chỉ ở mức trung bình của thế giới (240kg/người), Thái lan là 285 kg/người, Malaysia 325kg/người, Singapore 506 kg/người, do vậy ngành thép sẽ tiếp tục phát triển để đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế.
Ngành thép Việt Nam cũng như đa số các nước khác đang phải đối mặt với Điều luật 232 của Mỹ với mức thuế 25% cho sản phẩm nhôm, thép nhập khẩu vào Hoa Kỳ. Mặc dù chúng ta chỉ xuất khẩu thép xây dựng dân dụng và chỉ chiếm 1,6% trong tổng lượng thép nhập khẩu của Mỹ; không thể ảnh hướng tới an ninh nước Mỹ. Điều này đặt các doanh nghiệp thép Việt Nam trước những khó khăn trong việc tìm giải pháp đối mặt với các vụ kiện, giữ vững thị trường xuất khẩu.
Tại Hội thảo, Cục Phòng vệ thương mại cũng đưa ra khuyến nghị đối với doanh nghiệp đó là để hạn chế thấp nhất việc bị khởi kiện phòng vệ thương mại khi tham gia vào các vụ kiện, các doanh nghiệp nên tự bảo vệ mình bằng cách trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về pháp luật phòng vệ thương mại.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp nên thường xuyên có hoạt động trao đổi thông tin với hiệp hội và cơ quan quản lý nhà nước, nhằm nắm bắt được những thông tin cảnh báo sớm về khả năng bị khởi kiện tại thị trường xuất khẩu, từ đó lên phương án điều chỉnh hoạt động kinh doanh để tránh bị khởi kiện.
Để tạo điều kiện thuận lợi trong việc tham gia các vụ kiện phòng vệ thương mại, doanh nghiệp Việt Nam cần phải củng cố quan hệ với các bạn hàng, đối tác bên phía nước ngoài vì nhóm những đối tác này cũng là một bên có lợi ích bị ảnh hưởng bởi vụ việc điều tra phòng vệ thương mại.
Mặt khác, doanh nghiệp cần đa dạng hoá thị trường, tìm kiếm thị trường xuất khẩu mới và nghiên cứu kỹ khi có ý định khi mở rộng công suất. Doanh nghiệp phải tăng cường phối hợp với các doanh nghiệp cùng ngành, hiệp hội để xử lý được các vấn đề, thống nhất câu trả lời.
Buổi hội thảo đã nhận được sự quan tâm của các đại biểu, đặc biệt là các doanh nghiệp. Các nội dung trình bày tại hội thảo tập trung vào những vấn đề liên quan thiết thực đến hoạt động kinh doanh cũng như những vướng mắc trong việc ứng phó với các vụ việc phòng vệ thương mại của doanh nghiệp. Các ý kiến chia sẻ và băn khoăn của đại biểu đều được ban tổ chức ghi nhận và giải đáp đầy đủ. Kết thúc hội thảo, các đại biểu tham dự bày tỏ mong muốn các cơ quan quản lý nhà nước, mà cụ thể là Cục Phòng vệ thương mại và Hiệp hội sẽ tiếp tục tổ chức nhiều chương trình tuyên truyền pháp luật và quá trình thực thi pháp luật với các chủ đề có tính thực tiễn cao cùng những khuyến nghị, hướng dẫn, đồng hành cùng doanh nghiệp trên con đường hội nhập và vươn ra thị trường thế giới.