1. Ngày họp thứ 2 theo Chương trình nghị sự, Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC lần thứ 29 (MRT 29) đã thảo luận Chủ đề: Các biện pháp thúc đẩy thương mại bền vững và bao trùm. Các Bộ trưởng APEC hoan nghênh và đánh giá cao nỗ lực của các nền kinh tế APEC, đặc biệt là của chủ nhà Hoa Kỳ trong việc xây dựng, thiết kế các đề xuất, sáng kiến hướng tới một nền kinh tế bền vững và bao trùm, tập trung vào nhiều lĩnh vực trọng tâm như nền kinh tế Sinh học-Xanh-Tuần hoàn (BCG), chuỗi cung ứng, lao động, giáo dục và đào tạo, bình đẳng giới, các dịch vụ lưu chuyển hàng hóa thiết yếu, v.v.

Phát biểu tại phiên 2, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh Việt Nam duy trì quan điểm “Phát triển bền vững, sáng tạo, bao trùm là yêu cầu xuyên suốt trong chiến lược phát triển của đất nước, vì mục tiêu con người, dựa vào con người, do con người”. Theo đó, Việt Nam luôn nỗ lực thiết kế và xây dựng các chính sách thương mại có tính tổng thể, tương hỗ và gắn kết giữa thương mại xanh, thương mại số và thương mại bao trùm. Về phía APEC, Bộ trưởng cho rằng APEC cần tiếp tục ưu tiên đẩy mạnh phục hồi kinh tế dựa trên phát triển bền vững, bảo đảm các chuỗi cung ứng thông suốt, tạo thuận lợi cho thương mại – đầu tư tự do và mở, tạo điều kiện thuận lợi cho chu chuyển hàng hoá và dịch vụ, tăng cường hội nhập kinh tế khu vực, khắc phục chuỗi cung ứng bị đứt gãy, góp phần thúc đẩy thương mại tự do, công bằng và bao trùm, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Hội nghị MRT 29 đã kết thúc thành công và thống nhất với Tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị.

2. Tại phiên họp Bộ trưởng CPTPP, các thành viên CPTPP đã thảo luận về những nội dung cần tập trung và ưu tiên thực hiện trong bối cảnh hiện nay. Theo đó, các nước đều cho rằng cần tiếp tục thúc đẩy việc thực thi hiệu quả Hiệp định để mang lại lợi ích đầy đủ và thiết thực cho người dân và doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, của tất cả các nước thành viên. Để đạt được mục tiêu này, các nước sẽ tiến hành rà soát việc thực thi các lĩnh vực quan trọng của Hiệp định.

Về phía Việt Nam, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao vai trò dẫn dắt và sự chủ động của Niu Di-lân (với tư cách là nước chủ tịch CPTPP năm 2023) trong việc đề xuất và thực hiện các sáng kiến nhằm nâng tầm Hiệp định CPTPP như là một Hiệp định kiểu mẫu của khu vực và thế giới và khẳng định Việt Nam luôn sẵn sàng phối hợp với Niu Di-lân và các nước Thành viên CPTPP trong việc triển khai các sáng kiến này.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên tại phiên họp các Bộ trưởng ASEAN trong khuôn khổ IPEF

3. Tại phiên họp các Bộ trưởng ASEAN trong khuôn khổ IPEF, các Bộ trưởng ASEAN chia sẻ về mục tiêu và những ưu tiên của các nước đối với các Trụ cột. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các nước IPEF, trong đó có các nước ASEAN, để đạt được mục tiêu sớm kết thúc cơ bản đàm phán trong năm nay. Đối với Trụ cột III về Kinh tế sạch, Việt Nam mong muốn sẽ có nhiều hoạt động hợp tác giữa các nước ASEAN trong các lĩnh vực sản xuất năng lượng sạch, phát triển và chuyển giao công nghệ và giải pháp loại bỏ khí nhà kính, giải pháp bền vững về đất, nước và đại dương… để góp phần tích cực vào quá trình chuyển đổi năng lượng của mỗi nước, đem lại lợi ích cộng hưởng thiết thực cho tất cả các nước thành viên trong khối.  

4. Cùng ngày, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diễn đã làm việc với bà Gina Raimondo Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ và ông Yamada Kenji Nghị sĩ Quốc hội, kiêm Thứ trưởng Thương trực Bộ Ngoại giao Nhật Bản.

Tại buổi làm việc với Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ, hai bên đã trao đổi về tình hình đàm phán các nội dung thuộc 3 Trụ cột trong khuôn khổ IPEF và thống nhất sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với thành viên IPEP để đạt được những kết quả tích cực hướng tới thành công Hội nghị Bộ trưởng IPEF vào ngày 27/5/2023. Phía Hoa Kỳ khẳng định nguyên tắc đã được Lãnh đạo Hoa Kỳ đề ra trong đàm phán các Trụ cột trong IPEF là tôn trọng quy định pháp luật, thể chế chính trị và điều kiện đặc thù của các nước Thành viên. Trên cơ sở đó, Hoa Kỳ sẵn sàng cùng Việt Nam thảo luận một số linh hoạt cần thiết để vừa đảm bảo các nước tôn trọng hệ thống pháp luật của Việt Nam và cùng nhau hợp tác trên cơ sở đó. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhất trí với Hoa Kỳ nguyên tắc làm việc trên và khẳng định Việt Nam sẽ cùng phối hợp chặt chẽ với Hoa Kỳ và các nước để đảm bảo thành công chung của IPEF.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diễn làm việc với bà Gina Raimondo Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ

Ngoài ra, hai bên cũng trao đổi về một số vấn đề thương mại song phương. Theo đó, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chia sẻ và ủng hộ quan điểm của Hoa Kỳ về thương mại công bằng, không không phân biệt đối xử, không tạo gánh nặng hoặc hạn chế thương mại, hay gây phương hại tới nền sản xuất và người lao động. Việt Nam cam kết sẽ tiếp tục chủ động hợp tác với Hoa Kỳ để giải quyết một cách toàn diện các quan tâm của cả hai nước, qua đó duy trì quan hệ thương mại ổn định, hướng tới cán cân thương mại hài hòa, bền vững, cùng có lợi.

5. Hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản, ông Yamada Kenji Nghị sĩ Quốc hội, kiêm Thứ trưởng Thương trực Bộ Ngoại giao Nhật Bản thông báo hai nước đã ký kết 03 dự án hợp tác ODA với tổng trị giá 61 tỷ Yên (khoảng 500 triệu USD) gồm Chương trình hỗ trợ ngân sách ODA thế hệ mới cho phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội hậu COVID-19, dự án cải thiện hạ tầng giao thông công cộng tại Bình Dương, dự án cải thiện hạ tầng phát triển nông nghiệp tại tỉnh Lâm Đồng bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G7 tại Hiroshima, từ 20-21/5. Bộ trưởng Diên hoan nghênh việc 03 dự án hợp tác ODA vừa được ký kết và nhận định hai bên còn nhiều dư địa để hợp tác trong các lĩnh vực như năng lượng, chế biến thực phẩm, hóa chất, công nghiệp hỗ trợ, công nghệ vật liệu v.v. Chính phủ Việt Nam cam kết bảo đảm môi trường kinh doanh thông thoáng, ổn định cho doanh nghiệp hai nước yên tâm hoạt động và thành công tại Việt Nam. Về IPEF, hai Bộ trưởng thống nhất trí quan điểm về tầm quan trọng của chuỗi cung ứng đối với nền kinh tế và phối hợp với các thành viên IPEF tham gia đàm phán với tinh thần tích cực, thể hiện sự hợp tác, góp phần thu hẹp những khác biệt.

Ngày 27/5, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự hai phiên họp chính thức của Hội nghị Bộ trưởng IPEF.