Ông Nguyễn Văn Hội: Cụm công trình của BSR là một tổ hợp của nhiều công trình nghiên cứu khác nhau được thực hiện trên toàn bộ dây chuyền công nghệ của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất trong khoảng thời gian từ 2015 cho đến 2019. Cụm công trình tập trung vào các khâu trọng yếu, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất, hiệu quả chế biến, bao gồm: nguyên liệu - sản phẩm, công suất chế biến - điều kiện vận hành và tiêu thụ năng lượng. 

 

Mục đích nghiên cứu của cụm công trình nhằm giúp BSR giải quyết, ứng phó với các khó khăn thách thức về nguồn nguyên liệu dầu thô mỏ Bạch Hổ đang ngày càng suy giảm về chất lượng và sản lượng cung ứng cũng như các thách thức khác trong bối cảnh thị trường xăng dầu trong nước và quốc tế có nhiều biến động bất thường và cạnh tranh ngày càng khốc liệt. 

Về phương pháp ứng dụng, quá trình thực hiện bao gồm nghiên cứu ứng dụng công nghệ tiên tiến, cải tiến, phát triển công nghệ hiện hữu nhằm tối ưu hóa toàn bộ hoạt động sản xuất của NMLD Dung Quất, quá đó nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực canh tranh của BSR.

 

 

Phóng viên: Vậy những kết quả cụ thể mà những cụm sáng kiến này đã đem lại cho Nhà máy cũng như đóng góp cho sự phát triển ngành lọc hóa dầu nói chung là gì?

 

Ông Nguyễn Văn Hội:  Sau 5 năm nghiên cứu và ứng dụng, cụm công trình đã đem lại nhiều lợi ích về mặt KHCN, kinh tế - xã hội không chỉ cho NMLD Dung Quất, ngành lọc hóa dầu, mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. 

 

Trước tiên, hiệu quả ứng dụng KHCN thể hiện rõ rệt nhất ở ba điểm cơ bản là đảm bảo nguồn nguyên liệu dầu thô ổn định cho Nhà máy, giúp tiết giảm chi phí, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng nội bộ đồng thời đảm bảo các yếu tố về môi trường.  

 

Việc ứng dụng KHCN để đảm bảo đủ nguyên liệu dầu thô, giúp NMLD Dung Quất hoạt động ổn định. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng bối cảnh nguồn dầu thô Bạch Hổ ngày càng suy giảm về sản lượng và chất lượng; đồng thời đây cũng là cơ sở chiến lược cung ứng dầu thô cho nhà máy theo hướng tăng dần tỷ trọng dầu thô nhập khẩu trên 51% tổng khối lượng dầu thô chế biến, giảm phụ thuộc vào nguồn dầu thô nội địa, sẵn sàng cho việc mở rộng thị trường BSR trong khu vực ngay khi các rào cản về chính sách thuế được tháo gỡ. 

 

Thêm vào đó, ứng dụng khoa học, cải tiến công nghệ còn đóng góp cho việc tối ưu hóa vận hành, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng cho toàn Nhà máy. Cụ thể, trong giai đoạn 2015-2019, mức tiêu thụ năng lượng nội bộ của Nhà máy tính trên lượng dầu thô chế đã giảm khoảng 0,5% khối lượng, tiết kiệm được khoảng 35 nghìn tấn dầu FO nhiên liệu, tương đương khoảng 15 triệu USD/5 năm. Cùng với đó, chỉ số năng lượng EII (Energy Intensity Index), đặc trưng cho hiệu quả sử dụng năng lượng của Nhà máy cũng đã giảm đáng kể từ mức cao ~ 114% trong năm 2015 xuống còn 103% - 106% trong các năm 2018, 2019. Theo báo cáo đánh giá của Tổ chức Solomon trong năm 2018, giảm được 1% chỉ số EII tương đương tiết kiệm được khoảng 2,6 triệu USD/năm.

 

Nếu tính trên mức công suất chế biến thông thường của Nhà máy là 103% - 108% giá trị thiết kế (152.440 - 159.840 thùng dầu thô/ngày) trong giai đoạn vừa qua nhờ ứng dụng KHCN, chi phí sản xuất đã hạ xuống khoảng 0,44 USD/thùng dầu/năm, tương đương tiết kiệm khoảng 24-43 triệu USD/năm.

 

Với tổng chi phí đầu tư thiết bị, đường ống là 7,4 tỷ đồng, cụm công trình đã đem lại khoản lợi ích kinh tế tính đến tháng 12/2019 là 4.277,5 tỷ đồng, tương đương 194 triệu USD. Đây cũng là nhân tố đóng góp không nhỏ cho kết quả kinh doanh của BSR kể từ khi tiếp nhận NMLD Dung Quất so với giai đoạn trước đó. Cụ thể, lợi nhuận sau thuế hàng năm của BSR tăng từ con số âm hoặc vài trăm tỷ đồng trong giai đoạn đầu (trừ năm 2013), lên đến trên 2.000 đến gần 8.000 tỷ trong suốt giai đoạn 2015-2019. Kết quả nhờ lợi thế chênh lệch giá dầu dầu thô và sản phẩm tinh chế vẫn còn tương đối tốt trên thị trường thế giới, sự hỗ trợ tích cực của Chính phủ, các bộ ngành liên quan và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam về chính sách thuế đối với nguyên liệu dầu thô nhập khẩu và sản phẩm của BSR, kết hợp với sự đóng góp rất lớn của việc tiết giảm chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm thông ứng dụng các công trình nghiên cứu KHCN.

 

 

 

Ngoài giá trị về mặt kinh tế, cụm công trình còn có ỹ nghĩa chiến lược trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và bình ổn thị trường xăng dầu nội địa thông qua việc ổn định sản xuất, đáp ứng trung bình trên 30% nhu cầu tiêu thụ xăng dầu cả nước với khoảng trên 33,7 triệu tấn sản phẩm trong giai đoạn 2011-2019. 

 

Việc tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng, đảm bảo vận hành ổn định và liên tục theo kế hoạch đã góp phần hạn chế đáng kể một lượng lớn khí thải, nước thải tại các phân xưởng. Thực tế, trong các đợt kiểm tra, phân tích chất lượng môi trường bên trong và ngoài NMLD Dung Quất các thông số về chất lượng khí thải và nước thải luôn nằm dưới giới hạn QCVN. Trong 3 năm liền, từ 2017-2019, Nhà máy được trao tặng danh hiệu danh hiệu Top 10 “Nhà máy xanh thân thiện”. 

 

Điểm cuối cùng cần nhắc tới, mặc dù chưa được lượng hóa chi tiết, nhưng cũng có ý nghĩa rất lớn cho sự phát triển bền vững của Nhà máy cũng như ngành lọc hóa dầu nói chung, đó là việc hình thành và phát triển lớn mạnh đội ngũ nhân sự chất lượng cao thông qua nghiên cứu và triển khai các công trình khoa học công nghệ. 

 

Trong nhiều năm qua, BSR đã cung cấp nhiều kỹ sư, chuyên gia trưởng thành từ NMLD Dung Quất, thuộc nhiều chuyên ngành khác nhau bao gồm vận hành, kỹ thuật, bảo dưỡng, kiểm tra thiết bị, v.v.. tham gia làm việc trực tiếp dài hạn tại dự án tổ hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn, các dự án chế biến dầu khí của PVN... để hỗ trợ công tác triển khai dự án, chạy thử và chạy nghiệm thu nhà máy. Đội ngũ BSR cũng đã đóng góp rất lớn trong công tác đào tạo, hỗ trợ vận hành và bảo dưỡng cho các đơn vị thành viên hoặc các dự án khác của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam như: Nhà máy Đạm Cà mau, Nhà máy Đạm Phú Mỹ, Trường Cao đẳng Dầu khí, v.v. Đồng thời, nhiều lớp cử nhân, kỹ sư, thạc sỹ, tiến sỹ thuộc các trường, viện kỹ thuật cũng trưởng thành khi được tiếp cận những công nghệ tiên tiến thế giới trong quá trình tham gia nghiên cứu ứng dụng, phát triển công nghệ tại Nhà máy.